Wondzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Wondzorg

Lesdoelen: Na deze les kan ik...

Vertellen hoe een wond geneest.

Verschillende soorten wonden herkennen en vertellen hoe ze ontstaan.

Gebruik maken van het WCS.

Eigen doelen?

Wat weten jullie al over een wond of wondgenezing?

Wond is een verbreking van de continuïiteit van weefsel, veroorzaakt door een trauma of een pathologische aandoening.

Bron: WCS (Woundcare Consultant Society)

WCS= internationale vereniging van deskundigen die zich bezig houden met wondbehandeling

Subcutis

Epidermis

Dermis

Primaire wondgenezing

Secundaire wondgenezing

Niet schone wond

Schone wond

Voorkomen van uitbreiding, bloedstelping

Nieuwe bloedvaatjes

en dun laagje huid gevormd

Vorming litteken

Regeneratiefase

Rijpingsfase

Reactiefase

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Psychische en sociale aspecten bij wondzorg. Waar denk je aan?

Psychische aspecten voor de zorgvrager:

• Littekens
• Verwerking door de zorgvrager

Hulp door verzorgende/verpleegkundige:

• Informeren
• Juiste moment kiezen van informeren
• Goed luisteren en zorgvrager serieus nemen

Sociaal isolement door schaamte over geur, littekens, frequente verbandwissels

Soorten wonden

Open - Gesloten

Oorzaak

Kleur

Open: Samenhang alle huidlagen / slijmvliezen verbroken

• Snijwond
• Steekwond
• Chirurgische wond
• schaafwond

Gesloten: Niet alle huidlagen / slijmvliezen defect, bovenste huidlaag intact

• Haematoom
• Contusio
• Verrekking

Oorzaken van wonden

Mechanisch (scherp of stomp)

Chemisch

Thermisch

Elektrisch

Straling

Circulatiestoornis

Oncologisch

Infectie wonden 

Een mechanische wond is veroorzaakt door:

1. Elektriciteit
2. Straling
3. Chemische stoffen
4. Fysiek trauma

Een thermische wond is veroorzaakt door:

1. Hitte
2. Straling
3. Koude
4. Thermometer

Een oncologische wond is veroorzaakt door

1. Incontinentiemateriaal
2. Kanker
3. Een infectie
4. Druk

Wat zou de oorzaak van volgende wonden zijn?

Circulatiestoornis

Chemische

Chemische wond

Mechanische wond

Straling

oncologische wond

Infectie

Thermische (brandwond)

brandwond

Oncologische wond

Secundaire wondgenezing

Geen normale wondgenezing:

Grote wonden

Diep en onregelmatig

Veel vuil bevat

Slechte doorbloeding

Wat observeer je
aan een wond?

Observatiepunten van de wond

• Soort wond
• Plaats van de wond
• Afmeting van de wond
• Mate van vochtigheid van de wond
• Kleur van de wond: rood, geel, zwart
• Geur van de wond
• Wondranden
• Infectie van de wond
• Haematoomvorming
• Pijn

Observatiepunten van de omliggende huid

• Beschadigingen
• Kleur
• Huidturgor
• Temperatuur
• oedeemvorming

Observatiepunten van het verbandmateriaal

• Hoeveelheid gebruikt verband
• Soort gebruikt verband
• De geur van het verband
• De kleur van het wondvocht

Opdracht

Ga in duo’s opzoeken wat het WCS classificatie model inhoudt.

Beschrijf per groep de kernmerken en welke doel je behandeling / verzorging heeft.

Wondverzorging

Activiteiten die genezingsproces bevorderen zijn:

 

Het schoonmaken van de wond

Het voorkomen van besmetting van de wond: aseptisch werken

Het voorkomen van pijn: pijn belemmerd wondgenezing

Rode wond

Een rode wond bestaat uit granulatieweefsel en bevindt zich in de regeneratiefase. In deze fase wordt weefsel dat verloren is gegaan, vervangen door nieuw weefsel. 

Granulatieweefsel is vaatrijk en korrelig bindweefsel dat zich vormt op de bodem van een wond. Deze bodem is gezond.

Een rode wond is een wond in de rijpingsfase

1. Juist
2. Onjuist

Een rode wond is een wond in de regeneratiefase >> er wordt nieuw weefsel gevormd en de wond sluit zich.

Rode wond

Verzorging

Bescherming van het nieuwe weefsel en

Uitdroging voorkomen van het wondbed.

Wat moet je NIET doen bij het verzorgen van een rode wond

1. Wondbodem vochtig houden
2. Wondbodem reinigen
3. Wondbodem beschermen
4. Zorgen dat het verband niet vastkleeft

In principe hoef je de wondbodem van een rode wond niet te reinigen >> het granulatieweefsel op de wondbodem van een rode wond is een gezonde bodem die je niet wilt "verstoren".

Een gele wond bevindt zich in de reactiefase. Het lichaam reageert op de wond door te starten met stolling, vaatvernauwing en afsluiting van de wond. Dit ziet eruit als een gelig beslag op de wond.

Vaak wordt ook exsudaat (wondvocht) gevormd, bestaande uit celresten en samengeklonterde eiwitten.

Gele wond

Geel?

Fibrine beslag (eiwit dat zich vormt in de wond)

Pus (verdacht zijn op infectie)

Subcutaan vet (kan blijven zitten)

Gele necrose (wordt verwijderd door arts of verpleegkundige)

Gele wond

Verzorging

Reiniging van de wond, door oplossen van fibrineusbeslag

Opheffen infectie

Absorberen wondvocht

Gele wond

Zwarte wond

Zwarte wond

Een zwarte wond dankt zijn kleur aan het afgestorven weefsel (necrose/débris) waar de wond uit bestaat. Dit weefsel is een voedingsbodem voor bacteriën.

 De kleur kan ook bruin-grijs-gelig zijn. Er zijn twee vormen van necrose: harde necrose (korst) en natte necrose.

 

Zwarte wond

Zwarte wond

Verzorging

Necrose verwijderen

Algemene weetjes

Een vochtige omgeving stimuleert de wondgenezing

Bij indroging wond ontstaat verdieping => vertraagt wondgenezing

Verbandmateriaal moet goed evenwicht bieden  tussen nat en droog wondmilieu

Te vaak verband wisselen  heeft negatieve invloed op wondgenezing

Betrokkenheid van de zorgvrager

Lichamelijke conditie (diabetes)

Voeding

Sommige medicijnen (vb corticosteroïden) remmen genezing

Zuurstofvoorziening weefsel => bewegen

Pijn vertraagt wondgenezing