Duurzame voeding - les 1

• DEWA
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

DEWA - Zorg voor jezelf en de aarde!

Duurzame voeding 

1. Aan het eind van de les weet ik wat duurzame voeding is. 

2. Aan het eind van de les kan ik zelf een duurzaam gerecht/snack creëren. 

3. Ik kan samenwerken aan een praktische opdracht met een klasgenoot. 

1. Duurzame voeding (lokaal, vegetarisch, verspilling, seizoen) 

2. Praktische opdracht - Duurzame snack 

Je bedenkt een duurzame snack/duurzaam gerecht met een klasgenoot en houdt rekening met de verschillende aspecten van duurzame voeding  

Laptops verzamelen. 

Wat vond je leuk? Wat ging er goed? 

Wat had je in je broodtrommel? En denk je dat dit duurzaam is?

Hulpvragen:

• Wat is duurzame voeding?
• Waar let je op?

Waar moet jij aan denken bij duurzame voeding?

Eten heeft effect op jezelf, maar ook op de wereld om je heen (mens, dier en milieu)!

Wat is duurzaamheid?

Duurzaamheid wil zeggen, het zorgen voor een balans tussen de mens (people), het milieu (planet) en de economie (profit), die de aarde niet te veel uitput. 

Duurzaamheid in voeding

Vegetarisch/veganistisch ipv vlees en vis 

Zo min mogelijk verspilling

Kies lokaal 

Groenten uit het seizoen 

Lokale groenten/ fruit/vlees/zuivel 

Verpakkings

materiaal - 

Biologisch/ keurmerk 

Klimaat impact vlees

- 40% van de CO2 uitstoot v/d productie van voedsel v/d gemiddelde Nederlander 

- Veel soja (meel) nodig als veevoer, hiervoor wordt regenwoud gekapt/veel natuurgebied omgezet in landbouwgrond, zorgt voor minder opname CO2 en minder zuurstof in de lucht.

- Veel water nodig voor de productie, met name voor de het veevoer (15.500 liter voor 1 kilo rundvlees)

- Veel mest bij de productie van vlees, wat voor verzuring zorgt van de grond (gevolg minder biodiversiteit) 

- Veel import en export van vlees (waarbij CO2 wordt uitgestoten, door vliegen, schepen etc.). 

- Koeien en varkens stoten methaan uit bij herkauwen voedsel  (broeikasgas). 

Video - klimaat impact vlees

https://schooltv.nl/video/waarom-is-vlees-eten-slecht-voor-het-milieu-schadelijke-stoffen-komen-vrij-bij-de-productie-van-v/#q=vlees%20productie%20

Wat kun je eten ipv vlees?

Duurzamere opties ipv vlees

- Peulvruchten - dat zijn veelal bonen (tuinbonen, sperziebonen, kidneybonen, sojabonen), linzen, kikkererwten

- Zaden, pitten en noten - lijnzaad, zonnebloempitten, amandelen/paranoten bijvoorbeeld 

- Vleesvervangers / tempeh (gefermenteerde sojabonen) / tofu (gestremde sojabonen) / seitan 

- plantaardig broodbeleg zoals hummus, Vega filet americain, pindakaas

- Ei en zuivel (let ook daarbij op omstandigheden van de dieren) 

Weet jij waar jouw voedsel vandaan komt? En let jij wel eens op het land van herkomst in de supermarkt?

- Waarom is lokale voedselproductie belangrijk? 

- Waarom is voedselproductie uit verre landen niet duurzaam? 

Herkomst groenten/fruit (lokale productie) 

- Lokaal en seizoensgebonden = meest duurzaam 

- Groenten/fruit uit de directe grond is beter dan groenten uit de verwarmde kas 

- Groenten/fruit die over land of via het water worden verplaatst zorgen voor minder CO2 uitstoot dan groenten die van buiten het continent per vliegtuig vervoerd moeten worden 

- Groenten en fruit uit NL altijd duurzaamste keuze? NEE

- minder verpakkingsmateriaal nodig bij lokaal en seizoensgebonden

Voorbeelden van seizoensgroenten: 

- Boerenkool 

- rode bietjes 

- pompoen 

- prei 

- spruiten 

- aardappel 

- witlof 

Voedselverspilling

In Nederland wordt elk jaar 2 miljard kilo voedsel verspild (bron: Monitor Voedselverspilling Update 2019). Dat is gelijk aan een file van Utrecht naar Barcelona met bumper aan bumper rijdende vrachtwagens helemaal gevuld met voedsel. Dat gebeurt bij de boer, bij de fabriek, bij het restaurant, de supermarkt en de consument. 

Bespreek met elkaar? 

Gooi jij vaak eten weg?

Hoe kun je dit verminderen?

Let jij of letten je ouders hierop bij het kopen van eten in de supermarkt (denk aan hoeveelheid)?

Korte quiz over voedselverspilling

https://www.riddle.com/view/125609?qzzr=1

Schrijf de antwoorden op een blaadje 

Verpakkingsmateriaal 

Welk verpakkingsmateriaal kennen jullie allemaal? En welke zijn duurzaam? Letten jullie erop waar je je brood en snacks in stopt als je naar school of sport gaat? En neem je bijvoorbeeld een waterfles mee naar school? 

Soorten verpakkingsmateriaal: 

- plastic (gemaakt uit aardolie) - goed tegen bederf en voedselverspilling (als je groenten/fruit niet binnen enkele dagen opeet), maar 

- glas (= eindeloos te recyclen) 

- karton (90% van kartonnen verpakkingsmateriaal - bestaat uit oud papier) 

- blik/aluminium (tegenwoordig recyclebaar) 

- Composteerbaar plastic (gemaakt van zetmeel uit aardappels of suiker uit suikerriet) 

Welk verpakkingsmateriaal is het beste?

1. Plastic
2. Aluminiumfolie
3. Karton/papier
4. Geen

Broodtrommel ipv plastic zakje.

Fruit snijden en in bakjes doen ipv in supermarkt gesneden kopen.

Waterfles ipv plasticflesjes.

Voor het maken van verpakkingen is grondstof en energie nodig 

- Voor het maken van verpakkingen zijn grondstoffen nodig en energie.  

- Ook het vervoeren en recyclen van verpakkingen kost CO2 uitstoot 

- Ongeveer 20% van ons afval bestaat uit verpakkingsmateriaal. 

-> Toch zijn verpakkingen in zijn geheel niet alleen slecht. 

Het kan ervoor zorgen dat voedsel minder bederft en daarom weggegooid moet worden + spullen/eten niet beschadigen en dus langer meegaan. 

Opdracht: Bedenk, in groepjes van 2, een duurzame snack/gerecht

- Een gerechtje/snack dat binnen 30 minuten klaar kan zijn. 

- Rekening houden met: Vegetarisch/veganistisch, lokaal en van het seizoen, verpakkingsmateriaal. 

- Zelf iets verzinnen, dus niet kopiëren van het internet, je mag wel inspiratie zoeken op het internet en iets vergelijkbaars maken.  

- Je maakt een ingredienten - lijstje en schrijft het recept uit. 

- Maken in Google Docs of in Word en stuur het aan het eind van de les naar [e-mail] 

- Ik bundel de gerechten tot een B&B kookboekje! 

Evaluatie 

- Wat heb je geleerd? 

- Wat ging er goed? 

Volgende week: 

Kookles! 2 verschillende duurzame snacks maken!