Jong & Oud (5e) H8. Ruilen tussen generaties en korte herhaling H7

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8 (1)

Planning

• Uitleg hoofdstuk 8
• Maak opdracht 8.1 t/m 8.5
• Aan de slag met het PO
• Terugkomen op de leerdoelen                                                                 

Leerdoelen: Je kunt........ 

• de overdrachten tussen generaties verklaren en ze  grafisch en rekenkundig interpreteren.
  
• het profijtbeginsel uitleggen en toepassen.
  
• de invloed van veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking op de financiering van de oudedagsvoorziening uitleggen.
  
• voordelen en nadelen noemen van oplossingen voor de toenemende kosten van vergrijzing en dit toelichten.

Omslagstelsel

De AOW (staatspensioen) werkt volgens het omslagstelsel.

De werkenden (actieven) van nu betalen premie voor de AOW uitkering aan de senioren (inactieven) van nu.

Kapitaaldekkingsstelsel

Een pensioenfonds (bedrijfspensioen) werkt volgens het kapitaaldekkingsstelsel.

De werkenden van nu betalen premie voor hun eigen pensioenuitkering voor later.

19e eeuw

Ouders verzorgden hun kinderen in het vertrouwen dat hun kinderen laten voor hen 
zouden zorgen.

door: Ruil in natura

• Binnen families solidariteit tussen generaties.
  

Intertemporele ruil

= Ruilen over tijd  

= schuiven met koopkracht gedurende je leven (bijv. door sparen en lenen)

Na de Tweede Wereldoorlog

Ontstaan van de verzorgingsstaat.

• In de verzorgingsstaat is de solidariteit tussen gezond en ziek, jong en oud en tussen arm en rijk niet langer gebaseerd op familiebanden. 
  
• De overheid neemt de rol van de families over. 
  
• De solidariteit is in wetten vastgelegd.
  

Hoe wordt de verzorgingsstaat betaald?

De werkenden dragen geld af in de vorm van belastingen en sociale premies. De overheid geeft dit geld weer uit in de vorm van sociale uitkeringen en voorzieningen.

Zo worden de inkomens herverdeeld.

Verzorgingsstaat

De verzorgingsstaat is gebaseerd op solidariteit tussen:

• gezond en ziek
• jong en oud
• rijk en arm

Het is een herverdeling (nivellering) van belastingen en sociale premies in de vorm van sociale uitkeringen en voorzieningen.

Consumptie van jongeren

Besteedbaar inkomen van werkenden

Consumptie van ouderen

De afdrachten van de werkende generatie

B2 = A + C

Aan de slag met

• Maak opdracht 8.1 t/m 8.5

Netto-ontvangers

Netto-ontvangers

Netto-betalers

Inkomsten en uitgaven

Profijt van de overheid

Vermogen

Wie zijn de netto betalers?

1. de jeugd
2. de actieven
3. de gepensioneerden
4. de staat

Wie zijn de netto ontvangers?

1. de jeugd
2. de actieven
3. de gepensioneerden
4. de staat

Wat is een voorbeeld van een stroomgrootheid?

1. inkomen
2. vermogen
3. bezittingen
4. schulden

Ga je bij een hogere renten je consumptie uitstellen of naar voren halen

1. Uitstellen
2. Naar voren halen

Wat heeft je toekomstverwachting met intertemporele ruil te maken?

Ga je door een hogere inflatie je koop uitstellen of naar voren halen

1. Uitstellen
2. Naar voren halen

Ga je bij een hogere renten je consumptie uitstellen of naar voren halen

1. Uitstellen
2. Naar voren halen

Wat heeft je toekomstverwachting met intertemporele ruil te maken?

Ga je door een hogere inflatie je koop uitstellen of naar voren halen

1. Uitstellen
2. Naar voren halen

Ga je bij een hogere renten je consumptie uitstellen of naar voren halen

1. Uitstellen
2. Naar voren halen