De aoristus: oefenen en vertaling tekst 18 (vanaf 2e alinea)

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

De wondere wereld van de aoristus

Die sigma wordt meestal (behalve bij de 3e ev en bij imperativus ev) gevolgd door de ...

1. alfa
2. omikron
3. epsilon
4. upsilon

De sigmatische aoristus kun je herkennen aan de ...

1. alfa
2. epsilon
3. ... duh, sigma
4. omega

Is er een verschil in vertaling tussen de sigmatische en thematische aoristus?

1. ja, natuurlijk...
2. nee, natuurlijk niet...

Met welke tijden vertalen we een aoristus?

1. O.T.T.
2. O.V.T.
3. V.T.T.
4. V.V.T. (in bijzinnen, na een voegwoord)

Vertaal: ἐλυσαμεν (aspect: voorbij, dus gebruik de V.T.T.)

Het werkwoord θυω betekent 'offeren'. Hoe klinkt dan de aoristus 'ik heb geofferd/ik offerde' (sigmatische aor)

Maak van het werkwoord ἀκουω een (sigmatische) aor 3 mv. Denk goed na over het augment!

Weet je het nog?

Het augment bij een imperfectum en een aor: 

- meestal een ἐ ervoor

- bij woorden die beginnen met een α, η of ε => η

- bij woorden die beginnen met een ο of ω => ω

- bij samengestelde woorden ertussen: ἀπεβαλλον (van ἀπο-βαλλω)

bij welk werkwoord is sprake van een voorzetsel?

1. ἤθελον
2. ἤγαγεν
3. ἐνομίσατε
4. κατέλιπες

Maak van ἀκουω een sigmatische aor 2 ev

Let op: soms is er een 'chemische reactie' met de σ

π(τ) / β / φ   + σ =>  ψ

κ / γ / χ         + σ =>  ξ

δ /  ζ / θ        + σ =>  de slotletter van de praesensstam verdwijnt

πεμπω => ἐπεμψα

διωκω => ἐδιωξα

ψευδω => ἐψευσα

Maak van γραφω een sigmatische aor, 1 mv

Thematische aoristus

Sigmatische aoristus

εἰπον

ἐλυσας

ἐδιωξα

ἐβαλε

ἐφυλαξε

ἐνομισαμεν

ἐλαβομεν

ἠκουσα

εἰδες

imperfectum

aoristus

ἐπραττομεν (πραττω)

ἐτυχετε (τυγχανω)

ἐθανον (θνῃσκω)

ἐπεμπε (πεμπω)

ev	1e
	2e
	3e
mv	1e
	2e
	3e

Werkwoord aoristus: λαμβάνω

ἐλαβον

ἐλαβετε

ἐλαβε(ν)

ἐλαβον

ἐλαβες

ἐλαβομεν

Welke aoristus hoort bij het aangegeven werkwoord? Let op: er blijven twee aoristusvormen over.

μανθάνω
λέγω
πίνω
λείπω
φεύγω

ἔπιον

εἰπον

ἔφυγον

ἔμαθον

ἔλιπον

ἤνεγκον

ηὑρον

bij twijfel

Lees p. 155 in je hulpboek. Op het midden van de pagina staat de belangrijkste regel om te bepalen of je een sigmatische of pseudosigmatische aoristus hebt.

sigmatische aoristus

pseudo-sigmatische aoristus

ἐδιωξαν 

ἔμειναν

ἐφηναμεν

νεῖμον

ἐκτεινε

ἐκρινατε

ἠγγειλας

ἐλυσε

ἐφυλαξαμεν

Pak je hulpboek p. 156 erbij als je het niet weet.

Waar

Niet waar

Een pseudosigmatische aoristus vertaal je met dezelfde tijd(en) als een thematische en sigmatische aoristus

ἠγγειλας betekent 'jij berichtte/jij hebt bericht'

ἤνεγκον
(aoristus hieronder met OVT vertaald)

1. jullie brachten
2. zij brachten
3. hij/zij/het bracht
4. ik bracht

μετέσχον

1. ik nam deel
2. hij/zij/het nam deel
3. wij namen deel
4. zij namen deel

ἔψευσα
(VTT)

ηὕρομεν
(VTT)

ᾠκήσαμεν

δράμε

ἐγέλασαν

ἔκλεψαν

σῶσαι

ἐκέλευσας

ἤγαγε

παρεσκεύασα

Αἱ παῖδες ἀεὶ ἐν τῇ αὐτῇ οἰκίᾳ ἔμειναν

1. de pv is een sigmatische aoristus
2. de pv is een pseudosigmatische aoristus
3. de pv is een thematische aoristus
4. de pv is geen aoristus

Op de schaal van 1 tot 10, hoe moeilijk vind je de aoristus?

Nu alles door elkaar...

praesens

imperfectum

aoristus

ἐσθίομεν

νίκησον

ἕλε

ἔνεμε

ἔνειμε

λῦε

ἐλίπετε

βάλλειν

ηὕρισκον

γελᾶν

ἐποιοῦμεν

ἐλύσατε

παρεσκευάζετε

μετέσχον

Tekst 18

alinea 2

14 καὶ ἐκέλευσεν αὐτὸν νεῖμαι τοὺς ἀσκοὺς τοῖς
15 θεοῖς καὶ τοῖς ἀνθρώποις.
Vul aan: "en hij beval hem de zakken toe te delen ... ."

r. 13 Τότε ἔφηνε τοὺς ἀσκοὺς τῷ τῶν θεῶν ἡγεμόνι
Vul aan: "Toen toonde hij de leren zakken ... "

Ὁ δὲ δὴ Ζεὺς τὸν

δόλον οὐκ ἔγνω καὶ ἔνειμε τοῖς θεοῖς τὸν ἀσκὸν

τὸν τῶν σπλάγχνων μεστόν. Ἐν δὲ τῷ δείπνῳ

ἐξηῦρε τὴν ἀπάτην καὶ σφόδρ᾽ ἠγανάκτησεν. 

Zeus begreep de list niet en deelde aan de goden de leren zak vol met ingewanden. Bij de maaltijd ontdekte hij het bedrog en werd hevig/erg boos.

zie volgende dia

Past het blaadje bij de zin?
Ἔκλεψε δὲ τὸ πῦρ καὶ αὖθις ἤνεγκεν
πρὸς τοὺς ἀνθρώπους.

1. ja
2. nee
3. hoe moet ik dat weten?

Vertaal nu zelf alinea 3 (r. 25-26-27).
Welke straf kreeg Prometheus?

1. 
2. 
3. 
4. 

Laatste alinea (r.28-30)

Ἐκ τούτου δὲ οἱ ἄνθρωποι ἐπὶ τοῦ τῆς θυσίας
δείπνου τὰ κρέα ἐσθίουσι καὶ τὰ σπλάγχνα
θύουσι τοῖς θεοῖς.
Wat staat hier?

1. De mensen geven het beste vlees bij een offer aan de goden.
2. De mensen eten zelf het beste vlees bij een offer.
3. De mensen verbranden het beste vlees bij een offer.
4. De Grieken brachten mensenoffers aan de goden.