4.4 Taalbewustzijn 2h/v

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands

Terugblik

Vragen over paragraaf 2.4 ?

Taalvariatie ?

4.4 Taalbewustzijn

Woorden samenstellen

Nieuwe woorden

Samenstelling: samenvoegen van twee of meer woorden

paard + bloem = paardenbloem, zon + stelsel = zonnestelsel

Afleiding: samenvoegen van woord + voor- of achtervoegsel

sprakeloos, redelijk, vergeetachtig, non-fictie

Welk woord is correct geschreven?

1. bedrijfleider
2. bedrijfsleider

Welk woord is correct geschreven?

1. verkooporganisatie
2. verkoopsorganisatie

Welk woord is correct geschreven?

1. herehuis
2. herenhuis

Welk woord is correct geschreven?

1. krullebol
2. krullenbol

Samenstellingen

Basisregel: samenstellingen schrijven we aan elkaar vast:

• werkwoorden: aaneenschrijven, autorijden
• zelfstandige naamwoorden: hoogbouw, autoalarm
• bijvoeglijke naamwoorden: aardewerken, tegenstrijdig

Meerledige samenstellingen

Filmpje

Je gaat kijken naar een deel van een filmpje.

Kijk goed naar de honden EN naar het hek....

Hoe het verder ging... 

aanvallen 

vluchten 

dreigen

angst

blij

Welke communicatie zien we hier?

1. Ik ben boos
2. Ik wil spelen
3. Ik ben bang
4. Ik vind je lief

Dierentaal

Dieren spreken geen mensentaal, maar dieren communiceren wel met elkaar.

1. Hoe kunnen dieren met elkaar communiceren?   

2. Met welke redenen communiceren dieren? 

3. Welke boodschappen brengen ze over? 

Mensentaal: alle talen hebben dezelfde elementen

a. Klanken worden gecombineerd tot woorden en woorden worden gecombineerd tot zinnen

b.  klinkers en medeklinkers 

c. ontkenningen, vragen en bevelen

d. woorden voor zwart/ wit en voor donker/ licht.

Mensentaal vs. dierentaal

Dieren:  

- gedrag, geluiden, geuren, kleuren en houding

Mensen:

- maken met klanken oneindige combinaties = woorden en samenstellingen 

- maken zinnen

- leren de taal van hun ouders en omgeving (niet erfelijk)

- spreken over abstracte onderwerpen, ook als dat ergens anders is

Een experiment bij apen heeft geleerd dat een  aap na veel oefenen slechts vier woorden kon zeggen:

papa, mama, cup, up.

1. wat doen de hanen hier?
2. doen mensen dit ook zo?

Mensentaal vs. dierentaal

Dieren:  

- gedrag, geluiden, geuren, kleuren en houding

Mensen:

- maken met klanken oneindige combinaties = woorden en samenstellingen 

- maken zinnen

- leren de taal van hun ouders en omgeving (niet erfelijk)

- spreken over abstracte onderwerpen, ook als dat ergens anders is

Welke communicatie kennen we nog meer behalve ruzie maken en bepalen wie de baas is?

Ik ken 3 overeenkomsten of verschillen tussen mensen-en dierentaal

Ja

Nee

Een beetje

Huiswerk

Zoek in tweetallen het communicatiesysteem van een zelfgekozen dier uit.

 Verwerk in een kort stukje tekst:

- hoe het dier communiceert

- in hoeverre het overeenkomt met de menselijke taal

- in hoeverre het afwijkt van de menselijke taal