H1 - Talen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Talen

Over taal

Deze les

Filmpje bekijken

Uitleg

Dierenwoordenboek maken

Afsluiting

Leerdoelen

Aan het eind van de les kan je verschillende soorten talen benoemen.

Aan het einde van de les ken je de begrippen iconisch, arbitrair en onomatopeeën.

Je kan een dierenwoordenboek maken waarin je één soort taal verwerkt. Je verwerkt hierin ook de begrippen iconisch en arbitrair.

'Dierentaal is een volwaardige taal'

Taal

Hoe communiceer jij?

Talen

Op de wereld zijn er nu zo’n 6000 talen. Maar er zijn niet alleen maar talen die wij kennen zoals het Nederlands, Engels, Duits, Spaans, en ga zo maar door. 

Mensentaal

• Mensen gebruiken taal creatief en spontaan;

• Mensen kunnen praten over dingen die er niet zijn;

• Mensen kunnen oneindig veel zinnen maken;

• Menselijke taal is arbitrair. 

Arbitrair

De vorm en betekenis hebben vaak niets met elkaar te maken.

We weten wat een ‘appel’ is, maar het woord heeft niks te maken met wat het is. Een appel heeft niet iets ‘appeligs’.

Soorten taal

Er zijn verschillende soorten talen; mensentaal, dierentaal, gebarentaal, computertaal.

Mensen gebruiken taal om met elkaar te communiceren. 

Dierentaal

Dieren communiceren ook met elkaar. Dit kan je ook een ‘taal’ noemen. 

Dierentaal

• Minder spontaan dan mensentaal;

• Minder creatief dan mensentaal;

• Dieren communiceren over dingen in het hier en nu.

Gebarentaal

Gebaren zijn ook een manier om met elkaar te communiceren. Mensen met een slecht gehoor, gebruiken vaak gebarentaal. 

Gebarentaal

• Wordt niet gesproken, maar visueel (je kan het zien);

• Gebaren zijn vaker iconisch;

Iconische gebaren

Vorm en betekenis hebben met elkaar te maken

Bij gebarentaal is het gebaar voor ‘drinken’ net alsof je drinkt.

Onomatopeeën

Woorden uit mensentaal kunnen ook iconisch zijn, ze heten dan onomatopeeën.

Opdracht

Maak in tweetallen een dierenwoordenboek.

• Kies een diersoort.

• Geef algemene informatie over het dier.

• Geef informatie over de manier van communiceren.

• Zorg dat er in het woordenboek minimaal 6 boodschappen/manieren van communicatie staan. Geef ook aan of de boodschap arbitrair of iconisch is.

• Gebruik afbeeldingen of maak tekeningen zodat het voor de lezer direct duidelijk wordt hoe het die de boodschap overbrengt.

Differentiatieopdracht 1

Beantwoord de volgende vragen over gebarentaal:

1. Is gebarentaal een echte taal?

2. Door de coronacrisis ontstaan nieuwe gebaren, denk aan het gebaar voor ‘hamsteren’. Hoe weet een tolk hoe ze dit soort gebaren uit moet beelden?

3. Kun je met gebaren ook schreeuwen/fluisteren? Zo ja, hoe?

4. Bekijk het filmpje https://www.youtube.com/watch?v=P3KCoUvdSPc

Bedenk zelf een gebaar voor een willekeurig voorwerp.

Differentiatieopdracht 2

Leer zo veel mogelijk gebaren uit je hoofd. Gebruik hierbij eventueel het volgende filmpje:

https://www.youtube.com/watch?v=7tIE_Q_LLZQ

Dierenwoordenboek

Een aantal van jullie vertellen kort over het gemaakte dierenwoordenboek.

Wat betekent arbitrair?

1. De vorm en betekenis van een woord hebben wel met elkaar te maken
2. De vorm en betekenis van een woord hebben niks met elkaar te maken

Welk woord is arbitrair?

1. hond
2. koekoek
3. krak
4. pen

Wat betekent iconisch?

1. De vorm en betekenis van een woord hebben wel met elkaar te maken
2. De vorm en betekenis van een woord hebben niks met elkaar te maken

Welk woord is iconisch ( een onomatopee)?

1. hond
2. koekoek
3. krak
4. pen