H1 par 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Een nieuw wereldbeeld

Inhoud les

Uitleg

Huiswerk

Renaissance in het noorden

Rond 1350 ontstond een nieuwe interesse in de Oude Grieken en Romeinen: Renaissance. Bouwkunst, beeldkunst en de levenswijze werden overgenomen. 

Momento Mori Vs. Carpe Diem

Humanisten

De ideeën van de Grieken en Romeinen werden door humanisten uit oude boeken gehaald. Humanisten vonden dat mensen zich moesten ontwikkelen en iets nuttigs moesten doen voor de samenleving. Geschoolde mensen zouden goede juiste keuzes kunnen maken. 

Boeken

Door de boekdrukkunst verspreidde de renaissance zich snel. Rond 1450 in Noord-Europa. 

Erasmus deed onderzoek naar het oude christendom. Hij ontdekte dat de eerste christenen naastenliefde en eenvoudig leven belangrijk was. Erasmus bespotte verkeerd gedrag en het luxeleven van priesters. 

Geestelijken

De ideeën van de renaissance botsten vaak met die van de kerk. De kerk vond dat iedereen naar geestelijken moest luisteren en alleen zij konden vertellen hoe je in de hemel kon komen. 

Geestelijken moesten het goede voorbeeld geven. Ze mochten niet trouwen, sober leven en voor God leven. In de praktijk kwam daar weinig voor terecht. Ook was de kerk enorm rijk geworden tijdens de Middeleeuwen. Macht en rijkdom werd belangrijker dan het geloof. 

Ketters

Er was al lang kritiek op de kerk. Rond 1100 leefden monniken van giften. De paus deed hier niets tegen en kloosterordes werden veelal gewoon toegelaten tot de kerk. 

Mensen die tegen de kerk ingingen of anders dachten werden ketters genoemd. Om de ketterij te bestrijden werd een speciale rechtbank ingesteld: inquisitie. 

Inquisitie

De inquisitie zocht mensen op die anders over het geloof dachten. Zij moesten terugkeren naar de katholieke kerk. Als ze dat niet wilden, werden ze gemarteld. 

Weigeraars werden veroordeeld tot de brandstapel. 

Kritiek

Onder invloed van de renaissance gingen meer mensen zelf teksten lezen en beoordelen. Ze lieten zich niet meer zomaar de wet voorschrijven door de kerk. Veel gelovigen wilden zelf een band met God krijgen, zonder tussenkomst van een priester. Geestelijken werden minder belangrijk en de kritiek op de kerk nam toe. 

Huiswerk

Lezen H.1., par. 2 (blz. 10 t/m 12 HB)

Verwerken:

Maken opdr. 3 t/m 6 (blz. 8 wb)

Verdiepen:

maken opdr. 7 t/m 11 (blz. 9 wb)