H2 + H3 - vraag & aanbod herhalingsles

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

4 vwo ECONOMIE  ||  2023-2024

Prijselasticiteit

Prijselasticiteit

Prijselasticiteit

Prijselasticiteit

De prijselasticiteit van de vraag naar een bepaald product is -0,25. Dit betekent:

1. Dat de prijs stijgt met 1% de vraag daalt met 25%
2. Dat de prijs daalt met 25%, als de gevraagde hoeveelheid met 100% stijgt.
3. Dat de prijs daalt met 2%, als de gevraagde hoeveelheid met 8% stijgt.
4. Dat als de prijs met 8% stijgt de gevraagde hoeveelheid daalt met 2%.

Inelastisch of elastisch?
-1,25

1. Inelastisch
2. Elastisch

Een uitkomst van -0.8 is dus inelastisch en betekent dat:

1. de consument niet heel erg reageert op de prijsverandering
2. de consument wel heel erg reageert op de prijsverandering

Kruislingse elasticiteit van de vraag: de vraag naar een product hangt ook af van de prijs van andere producten.

Dit is het geval bij substitutiegoederen (goederen die elkaar vervangen).

En daarnaast bij complementaire goederen.

Dit zijn goederen die elkaar aanvullen (printers en inkt bijv.)

       =   %verandering van de vraag naar goed X

             % verandering van de prijs van goed Y

E​k​​

Kruislingse elasticiteit

Kruislings prijselasticiteit (Ek) bereken je door:

% verandering Qv product A

--------------------------------

% verandering P product B

Kruislingse elasticiteit: voorbeeld

Complementaire goederen (Ek <0) 

P koffie ↑ → Q koffiemelk ↓

Substitutiegoederen (Ek >0)

P benzine ↑ → Q treinkaartjes ↑

Kruislingse elasticiteit

Brood en margarine zijn..

1. Complementair; positieve Ek
2. Complementair; negatieve Ek
3. Substitueerbaar; positieve Ek
4. Substitueerbaar; negatieve Ek

Wat meet je met de kruislingse elasticiteit?

1. Het verband tussen de prijs van product A en de vraag naar product A.
2. Het verband tussen de vraag naar product A en het inkomen.
3. Het verband tussen het aanbod van product A en het inkomen.
4. Het verband tussen de prijs van product A en de vraag naar product B.

Er bestaat ook een verband tussen de gevraagde hoeveelheid en het inkomen: de inkomenselasticiteit van de vraag --> Ey of Ei

Als je inkomen omhoog gaat, koop je dan ook van alles meer ? Het antwoord is nee.

(1) Primaire goederen: goederen die je nodig hebt om te kunnen leven. Het verband tussen de vraag en het inkomen is positief, maar vanaf een bepaald inkomen is er sprake van verzadiging.

vb. Je zal meer boodschappen halen, maar niet oneindig. Want meer dan je op kan (of past in je koelkast) doe je niet.

Primaire goederen reageren niet sterk op een inkomensverandering. Ze zijn dus inelastisch.

Inkomenselasticiteit (11,12)

(2) Luxe goederen: goederen die niet noodzakelijk zijn, maar die het leven aangenamer maken. Het verband tussen de vraag en het inkomen is positief. 

Vb. Bepaalde producten kopen mensen pas als ze een hoger inkomen hebben, bij een lager inkomen beperken ze zich tot het noodzakelijke (primaire goederen).

Luxe goederen reageren sterk op een inkomensverandering. Ze zijn dus elastisch.

Inkomenselasticiteit (11,12)

(3) Inferieure goederen: Inferieure goederen zijn goederen waarvan je minder gaat kopen als het inkomen stijgt. Het verband tussen vraag en inkomen is negatief.

Inferieure goederen reageren verschillend op een inkomensverandering, maar de Ey is altijd negatief vanwege het negatieve verband.

Vb. Uit onderzoek is gebleken dat we minder gehakt en aardappelen kopen als ons inkomen stijgt. Je eet wel net zo veel, maar je kiest andere, vaak duurdere, producten.

Vb2. Een vakantie in NL doe je minder vaak als je inkomen stijgt, een vakantie in het buitenland juist vaker.

Vb3. Als je een hoger inkomen hebt koop je eerder een vrijstaande woning, dan een appartement, rijtjeswoning of sociale huurwoning.

Inkomenselasticiteit (11,12)

Wat is het doel van inkomenselasticiteit?

1. Onderzoeken hoeveel mensen verdienen
2. onderzoeken v.h. effect inkomenswijzigingen op vraag producten
3. Onderzoeken v.h. effect prijswijzigingen op vraag producten.
4. Onderzoeken in hoeverre inkomen rekbaar is.

Primaire goederen

Luxe goederen

Inferieure

Grafiek A

Grafiek B

Grafiek C

Wat is het drempelinkomen?

H3: kosten opbrengsten en winst

Prijsvorming

• Samenspel van vraag en aanbod.
• Prijs moet hoog genoeg zijn voor voldoende aanbod.

Korte termijn

• Extra kosten per extra product dekken. 

Lange termijn

• Alle kosten dekken en ook nog winst. 

Totale kosten

TK = totale kosten

TVK = totale variabele kosten

TCK = totale constante kosten

q = afzet --> productieomvang

Wat is het verschil tussen variabele en constante kosten?

Proportioneel, progressief en degressief variabele kosten

• Als de totale variabele kosten evenredig stijgen met de productie dan zijn de variabele kosten proportioneel variabel.
  
• Variabele kosten die minder dan evenredig stijgen met de productie noemen we degressief variabel. Bijvoorbeeld korting bij grotere schaal. 
• Variabele kosten die meer dan evenredig stijgen met de productie heten progressief variabel. Bijvoorbeeld overwerk tegen een hoger uurloon.

Variabele kosten

Winst

TO - TK

TO = p x q

TK = Tck + tvk of GTK x q

Maar ook (GO - GTK) x q --> de winst per product keer het aantal producten. 

GO = TO : q = p x q : q ofwel P.

GTK = TK : q

Doelstellingen

Kostendekkend

• Break-even --> geen winst en geen verlies. 

Maximale winst of minimaal verlies

• Een zo groot mogelijke winst
• Een zo klein mogelijk verlies. 

De doelstelling is bepalend voor hoeveel producten een bedrijf gaat produceren.

Grafiek

BEP 

(break-even punt)

BEA 

(break-even punt)

break-even prijs 

break-even omzet 

Marginale kosten en opbrengsten

De marginale kosten zijn de extra kosten die een onderneming heeft als de productie met één eenheid wordt uitgebreid.

De marginale opbrengsten zijn de extra opbrengsten die een onderneming krijgt bij de verkoop van één extra eenheid. 

(Je hebt één bakkersoven!)

     Marginale

       kosten 

      en winst

   (MK en MW)

Samengevat

Je blijft bakkers aannemen zolang 

MO > MK. Tot je op het punt komt dat MO = MK (TW maximaal). Hierna wordt MO < MK, dus stop je met extra bakkers aannemen.

Maximale winst

MW = 0  --> Dus je berekent het punt waarbij de maximale winst is behaald. Vanaf dat punt kost het meer om te produceren dan het oplevert. 

MW = MO - MK --> dus bij een maximale winst is MO gelijk aan MK. Je kan de maximale winst berekenen door MO gelijk te stellen aan MK 

Marginale analyse

MK = ΔTK : Δq

MO = ΔTO : Δq

MW = ΔTW : Δq of MO - MK

Als MO groter is dan MK stijgt de winst als de afzet stijgt. 

Als MK groter is, dan daalt de winst bij extra afzet.

Doelstelling:

max winst.

MO=MK

Aan het werk

Vragen stellen

Zelftest

Extra opdrachten lweo

Samenvatting