5h-les12-Modale werkwoorden-starkeVerben-Aufgaben

• Duits
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Ziel:

Wiederholung Grammatik:

- Starke Verben im Präsens, Präteritum  und Perfekt

- Modalverben im Präsens, Präteritum und Perfekt

Was sind nochmal starke Verben?

• krijgen een klankverandering in de verleden tijd
• het voltooid deelwoord eindigt op -en 
• sterk in het Nederlands, dan meestal ook in het Duits

Voorbeelden: 

• lopen - liep - gelopen
• eten - at - gegeten

Sterke werkwoorden met een e in de stam

Sterke werkwoorden met een e in de stam krijgen een e/i(e)-wissel. Welke vormen krijgen deze e/i(e) - wissel (twee vormen) 

1. du - vorm

2. er/sie/es - vorm

i of ie? --> lang of kort 

Lange e wordt-ie	Korte e wordt-i
lesen ich lese du l ie st er/sie/es l ie st wir lesen ihr lest sie/Sie lesen	essen ich esse du i sst er/sie/es i sst wir essen ihr esst sie/Sie essen

Uitzondering 1 - lange e wordt korte i

1.  geben  - du gibst - er gibt

2. nehmen - du nimmst - er nimmt
--> bij du, er/sie/es wordt de h vervangen door een m

3. treten - de trittst - er tritt  
--> let op - geen extra e

Uitzondering 2 - geen e/i(e)-Wechsel

---> de werkwoorden gehen, stehen en bewegen zijn sterk, maar krijgen in de tegenwoordige tijd geen e/i(e)-wechsel

• du gehst, er/sie/es geht
• du stehst, er/sie/es steht
• du bewegst, er/sie/es bewegt 

Sterke werkwoorden met een a in de stam

Sterke werkwoorden met een a in de stam krijgen een a/ä-wissel. Welke vormen krijgen deze a/ä- wissel (twee vormen) 

1. du vorm

2. er/sie/es vorm

--> ook de werkwoorden laufen, stoßen 

Sterke werkwoorden met een a in de stam krijgen in de o.t.t bij du en er/sie/es een ä

fahren

ich fahre

du fährst

er/sie/es fährt

wir fahren

ihr fahrt

sie/Sie fahren

laufen

ich laufe

du läufst

er/sie/es läuft

 wir laufen

 ihr lauft

sie/Sie laufen

Uitzondering - stam op - d/- t

ich 

du 

er/sie/es

wir 

ihr 

sie/Sie 

halte
hältst
hält
halten
haltet
halten

voltooid deelwoord sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van een sterk werkwoord kun je niet met grammaticaregeltjes afleiden. Vaak wordt het voltooid deelwoord gevormd door:

• ge + stam + en. (geschlafen, gelaufen, gehalten, gegessen)

De vormen moet je in jouw grammatica-reader of  in jouw woordenboek opzoeken!

1. Bij welke persoonlijke voornaamwoorden vindt de e/i(e)-Wechsel en a/ä-Wechsel plaats

1. ich + du
2. er/sie/es + ihr
3. du + er/sie/es
4. ihr + du

2 Hij rijdt (fahren)

1. er fahrt
2. er fährt

3 (essen) Was _________ du am liebsten?

1. esst
2. ist
3. esse
4. isst

4 Du _________ mich nicht.

1. sehst
2. siehst
3. siehts
4. sieht

5 (schlafen) Er _________ sehr früh.

1. schlaft
2. schläft
3. schlafst
4. schläfst

Lernziele

Ich wiederhole die Modalverben:
- Ich kenne die Übersetzungen für die Modalverben

- Ich kenne die Formen im Präteritum

- Ich kann die Formen im Präteritum benutzen

Was ist ein Modalverb?

Een modaal (hulp)werkwoord  (Modalverb)

• Modale ww geven een noodzakelijkheid, waarschijnlijkheid, mogelijkheid of wenselijkheid aan. 
  

• Het zijn hulpwerkwoorden omdat er bijna altijd een ander heel werkwoord (infinitief) in de zin bij staat. 
• "Er will gehen." Verandert de betekenis van het werkwoord dat in de infinitief staat

Modalverben auf Deutsch:

Betekenis:

• dürfen   (= mogen)
• können (= kunnen)
• mögen  (= lusten, lekker vinden, aardig vinden)
• müssen (= moeten als noodzaak)
• sollen  (= moeten als opdracht van een ander of twijfel)
• wollen  (= willen)
• wissen (= weten - geen modaal ww, maar net zo vervoegd)

Möchten...."de vreemde eend in de bijt". 

Möchten = zou graag willen

Möchten is een vriendelijkere -/beleefdere vorm van willen. Deze vorm wordt in het Duits veel gebruikt als je iets wilt hebben. 

Beispiel: Ich möchte gerne ein Eis haben. 

Modalverben im Präteritum (=in de verleden tijd)

Modalverben im Präteritum

dürfen = durften

können = konnten

mögen = mochten

müssen = mussten

sollen = sollten

wollen = wollten

wissen = wussten

Die Deklination im Präteritum (=vervoegen in de verleden tijd)

ich stam + e

du stam + est

er/sie/es stam + e

wir stam + en

ihr stam + et

sie/Sie stam + en

Präteritum
(wilde) Ich ______ nach Hause gehen.

1. wollte
2. willte
3. wollt
4. willt

Präteritum
(Mocht) ______ du in die Disko gehen?

1. dürftest
2. darftest
3. durftest
4. willt

Präteritum
(Wist) ______ er, dass die letzte Stunde ausfiel?

1. wisste
2. wusste
3. weißte

TIPPS - Wat helpt bij het leren?

• Leer de betekenis goed, daarmee worden de meeste fouten gemaakt!
• Let op de verandering van de klinker in de stam! (wissen - wussten; müssen - mussten; ...)
• Enkelvoud: ich & er/sie/es hebben dezelfde vorm!

Extra: "man" (=men) en "wer" (=wie) krijgen altijd dezelfde vorm als er/sie/es!

An die Arbeit!

 Bearbeite die Aufgaben im Reader:

1)  starke Verben, Seite 8: 18C+D

+ Grammatikreader, Seite 4, 5 und 6

2) Modalverben, Seite 13, Übung 31 

+ Grammatikreader, Seite 3+4

Hausaufgabe:

Alles fertig haben!