4.1 Lodewijk XIV een absoluut heerser

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H4: Verlichting en Revolutie

4.1 Lodewijk XIV een absoluut heerser

kenmerkende aspecten

1. Het streven van vorsten naar absolute macht

2. Rationeel optimisme en  'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst , politiek, economie en sociale verhoudingen.

3. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.

ontwikkelingen en verschijnselen die typisch zijn voor deze periode.

hoofdvraag: Waardoor brak de Franse Revolutie uit en welke politieke en maatschappelijke verandringen bracht die teweeg?

deelvragen:

1. Hoe bestuurde Lodewijk XIV Frankrijk?

2. Welke kritiek hadden de Verlichtingsfilosofen op de absolute heersers en welke ideeën hadden zij over politiek en bestuur?

3. Hoe leefde de Franse bevolking aan de vooravond van de Franse Revolutie?

4. He verliep de Franse Revolutie en waarom liep die uit op de Terreur?

5. Wat veranderde er door de komst van Napoleon?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun jij uitleggen hoe Lodewijk XIV Frankrijk bestuurde.

In 1649 stond Frankrijk er niet goed voor. Lodewijk XIV was op dat moment elf jaar oud maar niettemin al vijf jaar koning! Hij regeerde echter nog niet. 

Omdat Lodewijk XIV zo jong was regeerde zijn moeder Anna (regentes) samen met kardinaal Mazarin. 

 

Een moeizame start

Frankrijk was in oorlog met Spanje. Dit kostte ontzettend veel geld. Daarom bedacht Mazarin dat alle belastingen omhoog moesten. De burgers wilden dit niet en werd boos en opstandig! Mazarin, Anna en Lodewijk moesten daarom vluchtten. 

De Franse adel en de burgers van Parijs probeerden koning Lodewijk XIV van zijn troon te stoten in 1649. 

 

Pak je smartphone of tablet en klik op de link om het paleis van Versailles van binnen te bekijken!

De Zonnekoning  - 

Lodewijk XIV (1638-1715) werd één van de machtigste koningen van Frankrijk.

Hij werd koning toen hij 5 jaar was. Tot zijn 23e werd Frankrijk daarom bestuurd door eerste minister Mazarin. Mazarin zorgde ervoor dat iedereen naar Lodewijk zou luisteren en dat hij de absolute macht had.

L'État, c'est Moi

De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 

Lodewijk XIV was een Franse koning met absolute macht. De geestelijken en de adel hebben dus niks meer te vertellen
De macht van de koning is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht)
Zo hoeft dus ook niemand aan de koning te twijfelen...

De adel onder de duim

#Hoedan...?

• De koning bepaalde zelf (zonder overleg met de adel) voortaan alle wetten en deze golden voor het hele land
  
• Lodewijk versterkt het leger met soldaten die bij hem zelf in dienst zijn. 
• De adel moest voortaan in het koninklijk paleis Versailles wonen, zodat hij ze goed in de gaten kon houden.

Versailles

Versailles is een gigantisch paleis vlakbij Parijs.
Alle ministers en de adel verbleven hier! Zo kon Lodewijk XIV ze goed controleren
Versailles is de hoofdzetel van het Absolutisme.
Dagelijks leefden hier 3000 tot 10.000 hovelingen!
Tegenwoordig is het een museum (met 5 miljoen bezoekers per jaar)

Versailles

Van oorlog naar oorlog

Lodewijk XIV was een absoluut heerser, bepaalde alles alleen.

Op jacht naar meer roem en glorie voerde hij oorlog meet verschillende landen om Frankrijk heen, bijv Spanje, de Republiek en het Heilige Roomse Rijk.

Die oorlogen kosten veel geld, toen Lodewijk overleed, liet hij Frankrijk met een bijna lege schatkist achter.

Versailles

De gevolgen van de heerschappij van Lodewijk 

- De adel was politiek uitgeschakeld.

- Er was nog maar 1 geloof toegestaan. (Edict van Nantes)

- belastinginning was verbeterd en de economie gemoderniseerd door moderne maatregelen.

- De schatkist was leeg door het voeren van al die oorlogen.

Om die schatkist weer te vullen moest de derde stand veel belasting betalen. Bij de begrafenis van lodewijk werd er met modder gegooid naar de stoet. Het volk was duidelijk ontevreden!