Thema 2 - Organen en cellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 2, herhaling

Organen en cellen

Basisstof 1

- Je kunt organen benoemen in een torso en in een dwarsdoorsnede van de romp

- Je kunt organen benoemen in orgaanstelsels van mensen en dieren

Organen

• Deel van een organisme dat een bepaalde taak uitvoert
• Orgaanstelsel: groep organen die samenwerken aan dezelfde taak

Basisstof 2

- Je kunt de bouw en functie van wortels, stengels en bladeren beschrijven

- Je kunt orgaanstelsels van planten noemen met hun functie

Wortelstelsel

• Water en mineralen opnemen uit de bodem
• Plant stevig vastzetten in de grond
• Reservestoffen opslaan

Voedingsstoffen

• Mineralen zijn voedingsstoffen voor een plant
• Wortels bevatten reservestoffen

Winter

Stengels

• Transport van stoffen en stevigheid geven aan plant
• Houtachtige en kruidachtige stengels

Bladeren

• Hoofdnerf en zijnerven bestaan uit vaatbundels
• Materiaal tussen de nerven heet bladmoes, hier vindt fotosynthese plaats

Vaten

• Transport van stoffen door de plant: water en mineralen van de wortels naar andere delen, glucose van bladeren naar andere delen
• Vormen vaatbundels

Basisstof 3

- Je weet dat een organisme bestaat uit cellen

- Je kunt weefsels van mensen en planten noemen met hun functie

Cellen

• Kleinste levende eenheden in het lichaam
• Bouwstenen van elk organisme
• Alleen zichtbaar onder microscoop

Weefsel

• Groep cellen met dezelfde vorm en functie
• In veel weefsels tussencelstof

Huidmondjes

• In opperhuid van blad, vooral aan de onderkant
• Opname koolstofdioxide en afgifte zuurstof
• Verdamping water via huidmondjes

Vragen

1. Waartoe behoren deze cellen?

2. In welke cel zitten bladgroenkorrels? cel 1 of cel 2

3. Waarom zijn dit plantencellen?

Basisstof 4

- Je kunt de delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies

- Je kunt de delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies

Dierlijke cellen

• Celmembraan: dun vliesje dat inhoud cel scheidt van omgeving
• Cytoplasma: water met opgeloste stoffen, waarin organellen zweven
• Celkern: organel, regelcentrum van cel, bevat DNA
• Kernmembraan: vliesje dat kernplasma in celkern houdt

Plantaardige cel

• Vacuole: blaasje met vocht (water en opgeloste stoffen, kleurstoffen)
• Plastiden: organel, bladgroenkorrels,  kleurstofkorrels en zetmeelkorrels
• Celwand: stevig laagje om cel heen, is gemaakt van tussencelstof

Plastiden

• Bladgroenkorrels: hierdoor zijn planten groen, hier vindt fotosynthese plaats
• Kleurstofkorrels: gele, oranje of rode kleur
• Zetmeelkorrels: kleurloos, hier wordt zetmeel opgeslagen
• Plastiden kunnen van een type in ander type veranderen

Benoem de type cel (letters) en de organellen (getallen)

Antwoorden:

A. Dierlijke cel

B. Plantaardige cel

1. Celmembraan 

2. Cytoplasma

3. Celkern / kernplasma

4. Kernmembraan

5. Bladgroenkorrel

6. Vacuole

7. Celwand

basisstof 7

Je kunt uitleggen dat organismen kunnen bestaan uit één cel.

https:

https:

Nu maken:

- test jezelf 2.1, 2.2, 2.3 en 2.4

- opdracht 1 en 2 

(blz 139 en 140)

- Test jezelf 

opdracht 1 t/m 11 + 16