4.3 De paus en de kruistochten- III

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tijd van steden en staten 

1000-1500

4.3 De paus en de kruistochten

- Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke of de geestelijke macht het voor het zeggen heeft 

- De uitbreiding van de christelijke wereld buiten Europa, onder andere in de vorm van de kruistochten

Wat gaan we doen vandaag:

- Herhalen vorige les

- Uitleg: Kruistochten

- Lezen en maken 2e deel 4.3

- Afsluiting: Wat weet jij nog van de les?

Leerdoelen

- Je kunt de verschillen uitleggen tussen wereldlijke en geestelijke macht.

- Je kunt met voorbeelden uitleggen waarom en hoe zowel de keizer als de paus streefde naar vergroting van zijn macht.

- Je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtsstreven van de paus leidde tot het Oosters Schisma

- Je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtsstreven van de paus leidde tot conflicten met de keizer en koningen zoals de Investituurstrijd

- Je kunt de oorzaken en gevolgen van de kruistochten beschrijven

- Je kunt het verband leggen tussen het Oosters Schisma en de kruistochten

De paus en zijn macht

I. Het Oosters Schisma

II. Machtsstrijd tussen de paus en koning

III. Expansie van de pauselijke macht

Lees het Oosters Schisma en het De investituurstrijd (blz. 86) en maak vragen 1 t/m 4

Nam de macht van de paus toe of af door het Oosters Schisma?

1. Toe
2. Af

Leg uit waarom.

Nam de macht van de paus toe of af door de investituurstrijd?

1. Toe
2. Af

Leg uit waarom.

Expansie van de pauselijke macht

1 kruistochten naar Jeruzalem

2 Iberisch schiereiland veroveren = Reconquista

3 grote gebieden in Oost-Europa

 Contact tussen 

christenen en moslims

• Het contact was meestal vreedzaam: handel

• Pelgrims hadden vrij toegang tot Palestina en Jeruzalem
• Dit verandert als de Seldjoeken, een Turks volk, Jeruzalem veroveren en de Heilige Grafkerk verwoesten 

Problemen in het 

Byzantijnse Rijk

• De keizer van het Byzantijnse Rijk voelde zich bedreigd.
• De Seldjoeken waren dichtbij zijn Rijk.
• De keizer vroeg de paus (Urbanus II) om hulp.
• De paus hoopte de Oosterse kerk weer onder zijn gezag te krijgen

Een Heilige Oorlog

• In 1095 riep paus Urbanus II op tot een heilige oorlog, een kruistocht.
• Doel 1: Bevrijden van het Heilig Land Palestina van de moslims
• Doel 2: Terugdringen van de Turkse invallen in het Byzantijnse rijk
• Doel 3: Uitbreiding van het Christendom

'Deus vult' (God wil het)

Paus Urbanus:

Kruisvaarders kregen van de paus een volle aflaat, al hun zonden werden vergeven

Op kruistocht!

Veel Europeanen gaan op pad, hun motieven:

• religieus; pelgrimstocht, beloning met aflaat
• politiek; macht en aanzien van vorsten neemt toe na geslaagde tocht, er ontstaan kruisvaarders staten
• sociaal-economisch; rijkdom en meer aanzien voor jonge adel zonder leen dankzij plunderingen 

Op de achtergrond zie je Richard Leeuwenhart die buigt voor Saladin, die Jeruzalem had terug veroverd. Richard veroverde veel steden in het Heilige Land, maar Jeruzalem wist hij niet te veroveren. Uiteindelijk sloot hij een verdrag met Saladin (de legeraanvoerder die de moslimsvolken verenigde), zodat christelijke pelgrims in Jeruzalem werden toegelaten.

Zet deze gebeurtenissen in chronologische volgorde. 

A. Keizer van Byzantium vraagt Paus om hulp.

B. Kruisvaarders dringen Jeruzalem binnen.

C. Turkse moslims veroveren Jeurzalem.

D. Paus roept Christenen op om een kruistocht te organiseren.

A

B

C

D

rijkdom vergaren

Hoop op een beter leven

Meer macht vergaren

Het christen- dom dienen

Hieronder staan een aantal mensen of groepen mensen die op kruistocht  gingen of kruistochten organiseerden. Sleep de juiste mensen naar het juiste motief. Mensen hebben vaak meerdere motieven om iets te doen. Je kunt dus ook de mensen bij meerdere motieven indelen.

ridders

Hoge edelen

boeren

monniken

paus

De Byzantijnse keizer

armen

Lees de rest van 4.3

Maak vragen 5 t/m 8 en 10 verder af

Totaal waren er 9 kruistochten. In de bekendste kruistochten streden Richard Leeuwenhart en Saladin tegen elkaar.

De vierde kruistocht eindigt in Constantinopel

Waarom zijn er vandaag de dag geen kruisvaarders staten meer?

Waarom zijn er vandaag de dag geen kruisvaarders staten meer?

Kruistochten in Europa

Ook in Europa worden andersgelovigen niet langer getolereerd.

 De Islamitische heersers worden door christenen verdreven uit Spanje en Portugal (Reconquista)

De Joden worden massaal vervolgd en ook de volken in het noordoosten van Europa worden bekeerd

Gevolgen van kruistochten

economisch - introductie van luxe producten uit Midden-Oosten in Europa (specerijen!)

religieus - meer macht (en bezit) voor christelijke kerk; maar ook groter kloof tussen paus en Byzantijnse machthebbers en paus en christenen en islamieten 

cultureel - de introductie van Arabische kennis in Europa; herintroductie van klassieke kennis in Europa