Klimaatverandering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3,4

Klimaatverandering

Broeikaseffect en Methaan

1. Wat is het versterkte broeikaseffect?

2. Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

3. Waarom maken wetenschappers zich extra zorgen om methaan?

Het Broeikaseffect

Welke uitspraak is niet waar?

1. Het broeikaseffect is door de mens veroorzaakt
2. Door het broeikaseffect is het 30 graden warmer op aarde
3. Het broeikaseffect ontstaat door meerdere gassen
4. Het broeikaseffect lijkt op de temperatuur in een auto in de zomer

Broeikaseffect

Het broeikaseffect is in principe een natuurlijk verschijnsel, dat door de mens wordt versterkt. 

Broeikaseffect

Zonnestralen bereiken de aarde, aarde wordt warm

De aarde straalt warmte uit

Deze warmte kan er moeilijk uit doordat het wordt teruggekaatst door broeikasgassen (bijvoorbeeld CO2)

Versterkt broeikaseffect

         Natuurlijk broeikaseffect      Versterkt broeikaseffect 

Versterkt broeikaseffect

Veel meer broeikasgassen (links)

En stijging temperatuur (rechts)

--> uitstoot CO2 door de mens, dus dit wordt het versterkt broeikaseffect genoemd

De onderste grafiek laat duidelijk

zien dat de opwarming de laatste

150 jaar erg snel is gegaan en 

wordt ook wel de hockeystick-

grafiek genoemd. 

Beredeneer dat het gebruik van de onderste grafiek een heel ander beeld geeft dan het gebruik van de bovenste grafiek.

De snelle opwarming in de hockeystickgrafiek valt samen met de Industriële Revolutie. Leg uit hoe dit is te verklaren.

Welke uitspraak is niet waar?

1. Vooral de dagtemperatuur is hoger
2. Nederland is 1,7 graden warmer geworden in de laatste 100 jaar
3. Het wordt vooral bij de evenaar warmer
4. In de laatste 150 jaar is de hoeveelheid neerslag in Nederland toegenomen met 25%

Leg uit hoe het feit dat vooral de nachttemperatuur is gestegen een aanwijzing is dat vooral de CO2 concentratie de opwarming veroorzaakt

Gevolgen

 Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

De landen met het Middellandse Zeeklimaat zullen droger worden.

De grond wordt droger (verwoestijning) en er is minder water voor landbouw.

Het woestijngebied in Noord-Afrika (Sahara) zal zich verder uitbreiden richting Europa als het warmer wordt.

Kortom:

Koude gebieden worden warmer

Droge gebieden worden droger

Gebieden onder de zeespiegel lopen meer gevaar

Gevolgen

Het wordt warmer, afhankelijk van onze aanpassingen

Vooral Noordpool --> IJs smelt --> Minder weerkaatsing (Feedback!)

Smeltend ijs overal ter wereld (belangrijkst: Groenland & Antarctica)

--> Stijgende zeespiegel (ook veroorzaakt door uitzetten zeewater)

Wereldwijd verandert het klimaat: plekken worden droger/natter

Scenario's KNMI

In 2023 heeft het KNMI 4 scenario's voor gevolgen van klimaatveranding in Nederland doorgerekend:

Hd (hoge uitstoot, dag)

Hn (hoge uitstoot, nacht)

Ld (hoge uitstoot, dag)

Ln (hoge uitstoot, nacht)

klimaatscenarios-data.knmi.nl

De zeespiegel

Methaan

Waarom maken wetenschappers zich extra zorgen om methaan?

Terugkoppelingsmechanismen

De laatste jaren zijn er nauwelijks nog wetenschappers die betwijfelen dat mensen het klimaat beïnvloeden. Hoe de beïnvloeding van het klimaat echter precies werkt is nog niet helemaal duidelijk. Dit komt onder andere omdat er allerlei terugkoppelingsmechanismen zijn. Feit is dat we fossiele koolstof dat in de vorm van aardolie, aardgas, steenkool en bruinkool gedurende miljoenen jaren langzaam is vastgelegd in de aardkorst, nu razendsnel terugbrengen in de atmosfeer. Het CO2 dat hierbij ontstaat, versterkt het broeikaseffect. We zijn dus bezig de situatie uit het Krijt, de broeikasaarde, een klein beetje te herstellen.

Ook het verdwijnen van (tropische) regenwouden en het verwijderen van moerassen levert een bijdrage aan het versterkt broeikaseffect. Een onzekere factor is nog de rol van zeer kleine vaste deeltjes in de atmosfeer, de zogenaamde aerosolen.

Waarom is Methaan een probleem voor klimaatverandering?

Leg uit waarom het smelten van
permafrost een probleem is voor het
klimaat.

Geef bij elke stelling je mening en onderbouw deze met argumenten uit bovenstaande afbeelding.
I. Eigenlijk is onze invloed op het klimaat nog groter dan we dachten.

II. Om meer te weten over klimaatverandering kan het beste onderzoek worden gedaan naar de invloed van de zon.

III. Door over te schakelen van fossiele brandstoffen op biobrandstoffen wordt het klimaat positief beïnvloed.

Broeikaseffect en Methaan

1. Wat is het versterkte broeikaseffect?

2. Wat zijn de gevolgen van het versterkte broeikaseffect?

3. Waarom maken wetenschappers zich extra zorgen om methaan?