H4 BS 2: De bouw van botten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkomm

Boek en Laptop op tafel

Tassen van tafel

Regels/Afspraken

• Telefoon in de kluis of tassen -> zie ik je telefoon -> 16:00 ophalen bij de receptie
  
• Niet eten in het lokaal, drinken mag wel (water) -> geen energydranken
  
• Respectvol met elkaar omgaan
  
• Niet schelden
  
• Er wordt niet gestoeid/gevochten
• We praten allemaal Nederlands
  
• Luisteren naar elkaar
  

Planning 

• Herhaling BS1 
• Leerdoelen
• BS 2: de bouw van botten
• Leerdoelen checken
• Toets inzien
• Zelfstandig aan de slag
• Afsluiten

Herhalen Herhalen Herhalen!!

Maak de samenvattingsopdracht
1. Uit welke drie delen bestaat het lichaam?
2. Wat zijn de ledematen?
3. Welke functies heeft het skelet?

Stappenplan samenvatting

1. Zoek eerst de antwoorden van de vragen op in je boek.

2. Noteer bij elk vraag je antwoord

3. Bedenk hoe je je antwoorden met elkaar kan verbinden, zodat het logische zinnen vormt.  

Waaruit bestaat de romp

1. Bekken, hoofd, arm, borstkas
2. Wervelkolom, bekken, borstkas, schouder-gordel
3. Hoofd, wervelkolom, benen, borstkas
4. bekken, benen, hoofd, armen

Wat is het schedel?

1. Beenderen in het hoofd.
2. Beenderen in de hals.
3. Beenderen in de voet.

Welke letter geeft de ellepijp aan?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Het skelet heeft als functie:

1. stevigheid
2. beweging
3. bescherming
4. vorm

Leerdoelen B2

-  Je kunt de bouw van botweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.

- Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten veranderd tijdens het leven.

De bouw van botten

Skelet bestaat uit pijpbeenderen en platte beenderen

pijpbeenderen: Langwerpige beenderen

Platte beenderen: bijv. schedelbeenderen en heupbeenderen

Platte beenderen

plat, heupbeen, borstbeen, schouderblad

Bouw van botte

Pijpbeenderen: 

- In de mergholte wordt vet opgeslagen -> Geel beenmerg.

- In de koppen is het sponsachtig. In de holtes zit het rood beenmerg -> er worden nieuwe bloedcellen gemaakt. 

Platte beenderen: 

- Hier zit alleen rood beenmerg, geen geel beenmerg.

Pijpbeenderen: Langwerpig in de vorm van een pijp. 

Platte beenderen: Platte botten. 

Rood beenmerg: in de koppen van pijpbeenderen en platte beenderen. Bloedcellen maken

Geel beenmerg: zit in het 'pijp' stukje van pijpbeenderen, is voor vetopslag. 

Wat hoort waarbij?

platte beenderen 

pijpbeenderen

De botten

Onze botten bestaan uit:

• kalkzouten -> zorgt voor stevigheid
• Collageen (lijmstof) -> zorgt voor buigzaamheid

Hierdoor breken we ze niet snel en zijn ze stevig 

Filmpje over samenstelling botten

kraakbeenweefsel

botweefsel

2 type weefsels in onze skelet

tussencelstof bevat veel lijmstof -> elastisch

tussencelstof bevat veel kalk -> stevigheid

In het puntje van je neus zit

1. Botweefsel
2. Kraakbeenweefsel
3. Beide
4. Geen van beide

Botten bestaan vooral uit kalkzouten en collageen (lijmstof).

Botten bestaan vooral uit kalkzouten en collageen (lijmstof).

Baby: 

veel lijmstof en weinig kalk

Later: Veel kalk en heel weinig lijmstof

Fontanellen

• Fontanellen: De ruimte tussen de botten van de schedel van een baby
  

Fontanellen

Fontanellen

Rondvraag

Vragen

Leerdoelen checken

In welke botten zit geel beenmerg?

1. Pijpbeenderen
2. Platte beenderen
3. Pijpbeenderen en platte beenderen
4. Niet in pijpbeenderen of platte beenderen

Vul in:
Botweefsel bevat meer .................
dan kraakbeenweefsel.

1. kalkstof
2. lijmstof

In welk(e) weefsel(s) is lijmstof te vinden?

1. Botweefsel
2. Kraakbeenweefsel
3. Botweefsel en kraakbeenweefsel
4. Nergens

Welk type weefsel is dit?

1. Kraakbeenweefsel
2. Botweefsel

Hoe komt het dat het skelet van baby nog zo flexibel is?
Het skelet bestaat voornamelijk uit

1. Kraakbeenweefsel
2. Botweefsel

Wat zijn fontanellen?

1. Harde plekken op de schedel van een baby
2. Zachte plekken op de schedel van een baby
3. Kleine gaatjes in de schedel
4. Gebroken botten in de schedel

Welk typ weefsel is hier afgebeeld?

1. Botweefsel
2. Kraakbeenweefsel

Maak een korte samenvatting over de basisstof:
1. Wat is het verschil tussen pijpbeenderen en plantenetenderen?
2. Waar bestaan onze botten uit?
3. Welke twee typen weefsel komen er voor in ons skelet?
4. Wat is het verschil tussen deze twee weefsels?
5. wat veranderd met ons skelet als we ouder worden?

Toets inzien

Zelfstandig werken

wat	Opdracht 1 t/m 8 van BS 4.2 ONLINE blz 19 t/m 22
Hoe	Lees de tekst van 4.1 Bacteriën
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3 ) docent
Tijd	Tot einde van de les
Klaar	Klaar? - Maak test jezelf van basisstof 1 - Maak een begrippenlijst voor jezelf Huiswerk: - wo 12 maart: Opdracht 1 t/m 8 van bs 4.1 - Do 13 maart: Opdracht 1 t/m 8 van bs 4.2