Vroegmoderne tijd: nieuw denken

• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Een nieuwe wereld

1500 en 1600

Waren we geeindigd bij de Middeleeuwen!

Drie belangrijke kenmerken van de middeleeuwen!

1: De kerk had veel invloed!

2: De samenleving was een standenmaatschappij!

3. Feodaliteit

4. Landbouwmaatschappij MAAR... Verstedelijking en handel nam in de late middeleeuwen toe!

Kruistochten

• Gevolgen: 
• 1. Verstoorde relatie islam - christelijke wereld
• 2. Handelscontacten
• 3. Wetenschappelijke impuls Europa
• Langetermijn: scholastiek leidt tot humanisme

De val van het Byzantijnse Rijk

  Door alle kruistochten verzwakt het Byzantijnse rijk ...

    val stad Constantinopel in 1453

Handelaren uit Venetië laten Constantinopel aanvallen

School en studeren in de middeleeuwen

- Onderwijs werd steeds belangrijker: zelf (bijbel) lezen
- De basisschool was voor de rijke bevolking

-Voorbereiden voor de universiteit 

-Waarom veranderde het onderwijs?

Dat men onderwijs zo belangrijk vond, kwam onder andere door de godsdienstige hervormingsbewegingen. Zowel de (protestantse) reformatie als de (rooms-katholieke) contrareformatie legden veel nadruk op het lezen van de Bijbel. Andere stimulerende factoren waren de handel, het grote aantal steden en de oorlogssituatie

Op de Latijnse school (alleen voor jongens) was taal, vooral Latijn, een belangrijk onderdeel. Dat had twee redenen. De ene was dat dit schooltype je voorbereidde op de universiteit, waar alles in het Latijn ging. Goede beheersing van deze internationale geleerdentaal was dus noodzakelijk.

De Universiteit Leiden

Thomas van Aquino 1225-1275

Wil kloof dichten tussen geloof en wetenschap

Groot aanhanger van Aristoteles die hij gebruikt
voor zijn christelijke theologie

Via geloof en verstand tot God komen (Scholastiek)

Doet pogingen om God te bewijzen

Universiteiten

Eerst ging je naar de kerk voor vakken over grammatica, retorica (spreekkunst) en dialectica (argumenteren). Daarna kwamen er vier hogere vakken: aritmetica (rekenkunst), musica (muziek), astronomia (sterrekunde) en geometria (meetkunde). 

Na 1100 ging je voor je opleiding naar een universiteit. De basisopleiding bestond daar ook uit de 'zeven vrije kunsten'. De universiteiten trokken mensen aan uit alle gebieden van Europa. 

Door de opkomst van de derde stand konden steeds meer mensen studeren. De rijke burgers konden de studies betalen. 

De geestelijkheid was zo snel niet meer de enige groep die kon lezen en schrijven. 

Middeleeuwen:

• Kernspreuk is: Memento mori (Gedenk te sterven)
  
  

• Kerk en het Christendom speelt een grote rol in ieders leven

• Op aarde een zo goed mogelijk leven leidden, zodat het leven in het hiernamaals beter is

Geleerden vonden dat ze in een nieuwe tijd leefden, wat leek op een wedergeboorte... de duistere periode tussen de oude en de nieuwe tijd noemden ze nu de Middeleeuwen

De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid

Humanisme

(bestuderen teksten uit de Klassieke Oudheid staat centraal)

Carpe Diem - Kunst en schoonheid - leven in het nu

Rol boekdrukkunst

Wat met de kerk?

Wetenschappelijke methode

Koepel van de dom van Firenze < Brunelleschi (Santa Maria del Fiore)

ei van Brunelleschi

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Gevolgen van de ontdekkingsreizen:

1. Nieuw wereldbeeld

2. Verspreiding christendom

3. Een wereldeconomie

4. Kolonies

Hoe verschilt het mensbeeld van de middeleeuwen met dat van de vroegmoderne tijd?