4.3 De paus en de kruistochten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3 De paus en de kruistochten

Lesvolgorde

• Huiswerk nakijken
• 4.3 lezen (moeilijke woorden)
• 4.3 De paus en de kruistochten

LEERDOELEN:

HET OOSTERS SCHISMA

DE INVESTITUURSTRIJD BEGRIJPEN EN KUNNEN UITLEGGEN.

Leerdoelen

• Verschillen kunnen uitleggen tussen wereldlijke en geestelijke macht.
• Met voorbeelden kunnen uitleggen waarom de paus vergroting van zijn macht wilde.
• Kunnen uitleggen oorzaken Oosters Schisma
• Kunnen uitleggen de investituursstrijd.
• Oorzaken n gevolgen kruistochten kunnen beschrijven 

Moeilijke woorden 4.3

Het Oosters Schisma

• Paus leider katholieke kerk in West-Romeinse rijk.
• Oost-Romeinse rijk betwijfelde de macht van de paus over de kerk
• 1000 na Chr. Welvarende economie Constantinopel
• Patriarch Constantinopel oneens met paus. Machtskwestie, maar ook inhoudelijke kwestie over geloofszaken in de kerk.
• Doos de meningsverschillen tussen patriarch en paus Schisma/breuk
• Paus leider v.d. kerk in het westen, patriarch in het oosten
• Paus streeft naar herstel van zijn gezag over Oosterse kerk

Leg in kort de Investituurstrijd uit.

Wie won de Investituurstrijd?

Heeft de Investituurstrijd nog invloed gehad op onze westerse samenleving?
Leg uit. (Tip kijk naar het woordweb die we in het begin gemaakt hebben)

Noem twee dingen die je geleerd hebt tijdens deze les.

Einde eerste les

HIER STOPPEN 6 oktober

HUISWERK MAKEN

Byzantium bedreigd

• Seldjoeken (Turkse islamieten) veroverden grote delen van het Byzantijnse rijk.
• Jeruzalem de heilige stad door Seldjoeken veroverd (pelgrims lastig gevallen).
• 1080 Constantinopel bedreigd.
• Byzantijnse keizer in nood, vraag paus om hulp.
• Paus stuurt ridders op kruistocht.

Byzantium bedreigd

Urbanus II heeft als doel Jeruzalem en het heilige land te bevrijden, maar ook om de Byzantijnse (oosterse) kerk  weer onder zijn gezag te krijgen.

Bron 21 blz. 77 oproep tot kruistocht

De eerste kruistocht

• Oproep paus Urbanus II tot kruistocht --> succesvol
• Bevrijding van Jeruzalem --> Begin van nieuwe wereld, vrede en welvaart.
• Volle aflaat voor deelnemers ( vergeving van zonden --> "ticket tot de hemel").
• Kruistochten slechte organisatie, weinig verstand van militaire zaken --> mislukking 

Kruistochten

• Leiders kruistochten waren hoge edelen.
• Deelnemers: arme gelovigen en lage edelen die geen kans hadden op leengebied (ze hoopten op leengebied in Palestina te krijgen). 
• Kruisvaarders kregen enkele gebieden in handen, waaronder koninkrijk Jeruzalem belangrijkste gevonden werd.
• Kruisvaarder staten 

Kruistochten

• Seldjoeken en andere moslims veroverden uiteindelijk de verloren gebieden weer terug.
• Nieuwe kruistocht nodig

Constantinopel geplunderd

• Kruisvaarders per schip over de Middellandse naar Palestina
• Venetianen zorgden voor vervoer en bevoorrading kruisvaarders (lieten zich betalen daarvoor).
•  Venetianen wilden dat kruisvaarders Constantinopel en andere handelsposten van de Byzantijnen veroverde.
• Kruisvaarders betaalden Venetianen door steden voor hun te veroveren.

Constantinopel geplunderd

• Kruisvaarders kregen door deze veroveringen grote rijkdommen en nieuwe leengebieden in Oost-Romeinse rijk.
• Verovering Constantinopel --> Eerst afkeuring van de paus (roof verkrachtingen en geen rijkdom voor de paus).
• Later goedkeuring --> Oosterse kerk weer onder zijn gezag.

Kruistochten in Europa

• Paus wilde expansie van het christendom
• Terug verovering van Spanje  Reconquista
• Deense en Zweedse koningen --> Noordoosten van Europa door kruistochten kerstenen (voordeel: gebiedsuitbreiding)
• 
  

"Vechten voor het geloof"

• Idee -->Katholieke geloof enige ware geloof
• Andersgelovigen bestrijden/vervolgen (Katharen en joden)
• Joden kregen de schuld aan de kruisdood van Christus.
• Economische motieven Jodenhaat: Joden hadden te weinig bijgedragen aan de kruistochten, men had geld geleend van de joden en goederen verkocht.

Economische en culturele gevolgen

• Veroverde gebieden gingen weer verloren.
• Versterking tegenstelling christenen en moslims.
• Byzantijnen herstelden tijdelijk de macht. Kloof tussen paus en Byzantijnse kerk groter dan ooit.
• Voordelige handelscontacten Venetianen en Genuezen in Byzantijnse rijk. 

Economische en culturele gevolgen 

• West Europeanen maakten kennis met oosterse producten.
• Culturele uitwisseling ook in Spanje.
• Overname numeriek stelsel (0-9) 
• Griekse geschriften/opnieuw kennismaking oudheid.

Noem een godsdienstig doel van de paus om op te roepen tot kruistocht

Welk doel had de paus om de Byzantijnen te steunen met de kruistochten

Stelling: "de kruistochten hebben meer verlies opgeleverd dan winst".
Noem twee redenen die de stelling ondersteunen.

Huiswerk

4.3 de vragen 2, 3 en 4