Bataafse revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Bataafse Revolutie

Kenmerkende aspecten

KA 27 – Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’
KA 30 – De democratische revoluties in westerse landen

Leerdoelen

Hoe leidde de politieke situatie in de Republiek tot de opkomst van revolutionaire ideeën?

Hoe had de Franse Revolutie invloed op de ontwikkelingen in de Republiek na 1795?

De Republiek in de 18e eeuw

Uitgangspunt bestuur = particularisme

Politieke ongelijkheid: macht was in handen van de regenten. Zij kwamen uit rijke koopmansfamilies of adel. 

De Republiek in de 18e eeuw

Stadhouder:

- Aanvoerder leger en vloot

- benoeming van Regenten

Willem V 1766-1795

Het bestuur van de Republiek in de 18e eeuw was in strijd met de Verlichting. Leg dit uit. 

Economische crisis 

na 1750

Dit leidt tot kritiek over:

• Overheidsfuncties werden doorgegeven onder de regentenfamilies.
• Willem V was ongeschikt als stadhouder

Spotprent

Een Nederlandse spotprent uit 1786 van een zwijn met het hoofd van stadhouder Willem V. Hij vertrapt de rechten van steden, burgers en de unie (de Republiek).

Leg met twee beeldelementen uit welke boodschap de tekenaar van bron 19 wilde overbrengen.

Patriotten

= Groep die in opstand komt tegen de stadhouder en regenten. Zij willen het bestuur hervormen volgens verlichte idealen.

Dit leidt tot burgeroorlog. 
Patriotten verliezen en velen vluchten naar Frankrijk. 

In Frankrijk breekt de revolutie uit

1789

Bataafse Republiek

1795-1806

Nederland werd veroverd door Frankrijk met behulp van de patriotten. 

NL is officieel onafhankelijk, maar in de praktijk afhankelijk van het revolutionaire Frankrijk.

De Staatsregeling

1798

= de eerste grondwet van Nederland

Uitgangspunten:

- Alle burgers zijn gelijk voor de wet

- Scheiding der machten

- Onafhankelijke rechtspraak 

Opdrachten

Lees 1.1 en maak opdr. 1

Lees 1.2 + bron 4 en maak opdr. 3 en 4

Opdracht 1

Waarom was de Republiek geen democratie?
Alle macht was in handen van (rijke) regenten, die niet democratisch werden gekozen.

Waarom was de Republiek geen rechtsstaat?
- Niet iedereen was gelijk voor de wet
- Grote macht adel over boeren op platteland
- Ongelijkheid man en vrouw
- Religieuze ongelijkheid