les 3

• KCV
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

les 3

Keizertijd : Tiberius t/m Trajanus

Tijdbalk

• Van Tiberius (14 n.Chr.) t/m Trajanus (117 n.Chr.)

Hoe heette de serie keizers na keizer Augustus?

Claudius

Caligula

Nero

Tiberius

Tot welke dynastie behoorden de keizers na het 4-keizerjaar?

Hier even de jaartallen van begin (69 n. Chr. ) en einde van de dynastie bijzetten) (96 n. Chr.)

Colosseum

Wat is waar over het Colosseum

1. Het is het eerste stenen amfitheater in Rome
2. Het heette eigenlijk Amphitheatrum Flavium
3. De naam Colosseum komt van het beeld 'de Colossus van Nero' die ernaast stond
4. De naam Colosseum is pas in de 11e eeuw bedacht door een pelgrim

Amphitheatrum Flavium

1. Vespasianus begon met de bouw in 72 n.Chr.

2. Titus voltooide het amfitheater en hield openingsspelen in 80 n.Chr.

3. Domitianus liet onderaardse gangen aanleggen en de gladiatorenschool (Ludus Magnus)

- hoeveelheid materiaal kon je drie kathedralen mee bouwen

- flink tempo: binnen 7 à 8 jaar klaar, zodat Titus het in gebruik kon nemen

- aanvoer van materiaal vergde een militaire organisatie: travertijn (buitenste mantel) kwam uit Tivoli: 300.000 ossenladingen. 100.000 kubieke meters bouwmateriaal.

- openingsspelen van Titus duurden 100 dagen

- 30 liften in gangenstelsel

Met de buit van welke oorlog kon Vespasianus het Amphitheatrum Flavium bouwen?

1. Joodse oorlog
2. oorlog tegen de Daciërs
3. oorlog tegen de Parthen
4. Gallische oorlog

- gebouwd met de oorlogsbuit die hij kon binnenhalen, toen hij de Joodse oorlog gewonnen had. De tempel in Jeruzalem was namelijk schatrijk en die heeft hij leeggeplunderd.

- slaven verrichtten het werk: krijgsgevangenen uit de Joodse oorlog. Aantal geschat op 12.000. Hard leven maar niet onmenselijk. Ze mochten waarschijnlijk een synagoge oprichten.

Beschrijf wie waar zat in het colosseum

Hoe heet het zonnescherm?

1. Solarium
2. Cavea
3. Velarium
4. Vomitorium

- Het velarium is het zonnescherm dat door scheepslui uit Ostia bediend werd

- Cavea was zitgedeelte

- Vomitoria de uitgangen

Hoeveel toeschouwers konden er in het Colosseum?

1. 25.000
2. 50.000
3. 250.000
4. 500.000

Amphitheatrum Flavium

Op de plek van de vijver van de Domus Aurea van Nero

Privéterrein van Nero "teruggegeven" aan het volk

- Vespasianus geeft dus de grond terug aan het volk, de grond die Nero had “afgepakt” voor zijn gouden huis na de brand in 64 n.Chr.

- het voordeel van de locatie was: goed voor image, midden in centrum en er hoefde niet eerst gesloopt te worden: alleen de plas water van het kunstmatige meer van het paleis van Nero moest leeglopen en het gebied moest goed gedraineerd (afwatering) worden. Dit gebied was wel 5 voetbalvelden groot. Hiervoor moesten ondergrondse kanalen gegraven worden die naar de Tiber lopen. Die werken nog steeds. De ondergrond was daarna sterk genoeg om het zware stenen bouwwerk te dragen.

Gedicht van Martialis om de opening in 80 n. te vieren. Geeft goed weer waarom Vespasianus dit bouwwerk neerzette.

alleen Colosseum aangeven, H5

Deze boog is gemaakt na Titus' dood. Hoe weet je dat?

De buit van de verovering van Jeruzalem: de Menora (7-armige Joodse kandelaar) en de ark des verbonds (met de 2 stenen met de 10 geboden erop, stond in het allerheiligste van de tempel in Jeruzalem).

triomftocht van Titus (Titus op wagen met slaaf achter hem die zegt: Homunculus es!); ervoor de lictoren met fasces

Apotheose van Titus: adelaar van Jupiter brengt overleden Titus naar de hemel; 

- Zuil ter herdenking van de verovering van Dacië:

- 155 scènes als een soort strip; verslag van veroveringen Trajanus

- 38 m hoog

- in zuil was een wenteltrap

- in de zuil graf van keizer, as

- in oudheid scènes beter te zien want 

aan weerszijden gebouwen met balkons (aan 4 kanten)(basiliek, toegangspoort tot forum, 2 bibliotheken)

Op de zuil stond vroeger een beeld van keizer Trajanus, maar tegenwoordig staat er een beeld van...

1. Petrus
2. Jezus
3. Paulus
4. Johannes

de Daciërs vallen een Romeins fort aan met een stormram

de Romeinen steken de Donau (rivier) over

de Romeinen vallen aan in testudo(schildpad)-formatie

de Romeinen rukken op: er worden bomen gekapt om een weg te banen voor het leger

Zicht op zuil vanuit forum van Trajanus

alleen Colosseum aangeven, H5

- 5 niveaus galerijen met winkels

- 150 winkels

- begane grond: tuinbouwproducten

- 1e verdieping: olie- en wijnhandelaren

- 2e en 3e verdieping: dure specerijen uit verre Oosten (kom je binnen)

- hoogste niveau: kantoren administratie en voedseluitdelingen

Wat kon een Romein niet kopen in de markthallen van Trajanus

1. Olie
2. Wijn
3. Specerijen
4. kleding

alleen Colosseum aangeven, H5