Grammatica voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Grammatica voornaamwoorden

Programma

-Lezen Smiley	10 min
-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Herhalen woordsoorten	10 min
-Voornaamwoorden	10 min
-Klassikaal oefenen -Zelfstandig	10 min 25 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet wat de kenmerken en functie van voornaamwoorden zijn in een zin;
• Je kan bepalen welke woorden voornaamwoorden zijn en wat voor soort voornaamwoorden ze zijn;
• Je kan beredeneren waarom een woord een bepaald soort voornaamwoord is;
• Je kan zelf nieuwe voorbeelden bedenken van zinnen die bijzonderheden hebben met voornaamwoorden. 

Huiswerk controleren + nakijken

Open je schrift. 

Ga naar Google Classroom. 

In de map "Nederlands h2u" vind je een kopje met "Antwoorden". 

Daarin staan de antwoorden van 1.a jeugdliteratuur toen en nu. 

Kijk je gemaakte opdrachten na.  

Wat weet je nog over het zelfstandig naamwoord?

Wat weet je nog over het lidwoord?

Wat weet je nog over het bijvoeglijk naamwoord?

Wat weet je nog over het werkwoord?

Zelfstandig naamwoord, lidwoord en bijvoeglijk naamwoord

Zelfstandig naamwoord --> mensen, dieren, planten of dingen. 

Je kunt er die of dat voorzetten, je kunt er enkelvoud of meervoud van maken en je kunt er verkleinwoorden van maken. 

Lidwoord --> de, het en een. 

Bijvoeglijk naamwoord --> geeft extra informatie over een zelfstandig naamwoord. 

-Vaak direct voor het zelfstandig naamwoord. 

-Soms na een zelfstandig naamwoord. 

-Soms zelfstandig, achter een lidwoord. 

-Vaak trappen van vergelijking.

-Kan afgeleid zijn van een werkwoord.

-Soms meerdere achter elkaar. 

Werkwoord

Werkwoord --> Geeft aan wat er in een zin gebeurt. Geeft aan dat het onderwerp iets is of doet. 

Hoofdwerkwoord --> Als er één werkwoord in de zin staat. De hond ligt op de bank. 

Hulpwerkwoord --> Extra werkwoorden in de zin. De hond heeft op de bank gelegen. Voegen een klein beetje extra informatie toe.

Zelfstandig werkwoord --> Geeft aan dat er iets gebeurt of dat iemand iets doet. De wind waait door de bomen. 

Koppelwerkwoord --> Een werkwoord waar de betekenis zijn inzit. Ze koppelen een toestand of eigenschap aan iets of iemand. Je bent bijzonder. 

Voornaamwoorden

Persoonlijk --> zijn het onderwerp of voorwerp. Eerste, tweede en derde persoon enkelvoud en meervoud. Je hebt me in de steek gelaten. 

Bezittelijk --> geeft aan wie de bezitter van iets is. Alleen in mijn gedachten kan in wonen.

Wederkerend --> verwijst terug naar het onderwerp van de zin. Ik zit mij onnoemelijk te vervelen. 

Wederkerig --> Geeft aan dat de actie of toestand in de zin wederzijds is. Noa en Bram vervelen elkaar. 

Elkaar, mekaar en elkander. 

Aanwijzend --> wijst personen, dieren, dingen of begrippen aan. Deze trein vertrekt een uur later. 

Die, deze, dit, dat, zo'n, zulke, degene, dezelfde, dergelijke. 

Betrekkelijk --> Verbindt een bijzin met het woord of zin waarnaar het verwijst. Dat stuk heet het antecedent. 

De woorden die hij zegt zijn niet aardig. 

die, dat, wie, wat, welke en hetgeen.

Vragend --> waarmee je iets vraagt. Wie kan mij antwoord geven op deze vraag? 

Wie, wat, welke, wat voor een.

Onbepaald --> verwijst niet naar een concreet iets, maar iets algemeens. Niemand weet dat ik Repelsteeltje heet. 

(n)iemand, (n)iets, wat, ieder(een), alle(s), andere(n), elk, sommige(n), je, men, het. 

Zij kamt haar haar voor de spiegel.

Het persoonlijk voornaamwoord is... /
De persoonlijke voornaamwoorden zijn...

1. Zij
2. Zij, haar
3. Zij, haar, haar
4. haar

Hij heeft mijn fiets gestolen.
Hij= voornaamwoord
mijn= voornaamwoord

1. hij= bezittelijk mijn bezittelijk
2. hij=persoonlijk mijn= bezittelijk
3. hij=persoonlijk mijn= persoonlijk
4. hij is bezittelijk mijn= persoonlijk

Benoem het betrekkelijk voornaamwoord.

Het aanbod dat ik vandaag kreeg, sloeg ik af. 

t/m hier gekomen.

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Achter die grote boom staan allemaal huizen.

Geef een voorbeeld van een
1. aanwijzend voornaamwoord
2. vragend voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord

Persoonlijk voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

Aanwijzend voornaamwoord

Deze

Hij

Zijn

Dat

Het

Hun

Mijn

Die

Kijk naar de volgende zin. Welke woorden horen bij de onderstaande woordsoorten?Je moet sommige woordsoorten vaker gebruiken en niet alle woordsoorten 

hoef je te gebruiken.

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

lidwoord

werkwoord

persoonlijk vnw

bezittelijk vnw

Hij

heeft

voor

zijn

verjaardagsgeld

een

nieuwe

fiets

gekocht.

rode

persoonlijk voornaamwoord

bezittelijk voornaamwoord

wederkerend voornaamwoord

wederkerig voornaamwoord

aanwijzend voornaamwoord

betrekkelijk voornaamwoord

vragend voornaamwoord

onbepaald voornaamwoord

Niemand

spreekt

elkaar

nog

aan

op

straat.

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Grammatica B woordsoorten, opdracht 4, 5, 6, 8, 9 en 11.
Hoe?	Oefenboek blz 96-97. Handboek blz 164-165.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 11.10.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	-Huiswerk gisteren, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer. -Huiswerk volgende week, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet wat de kenmerken en functie van voornaamwoorden zijn in een zin.

Je kan bepalen welke woorden voornaamwoorden zijn en wat voor soort voornaamwoorden ze zijn.

Je kan beredeneren waarom een woord een bepaald soort voornaamwoord is. 

Je kan zelf nieuwe voorbeelden bedenken van zinnen die bijzonderheden hebben met voornaamwoorden.