Grammatica woordsoorten les 1 2havo

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Grammatica woordsoorten

2 havo

- Je weet wat het verschil is tussen zinsdelen en woordsoorten. 

- Je weet dat elke zin bestaat uit verschillende soorten woorden.

Wat is grammatica?

Grammatica: regels over hoe zinnen gevormd worden. 

Doe je dit verkeerd? Dan kan het zijn dat je elkaar niet goed begrijpt. 

Ook erg nuttig bij het leren van een andere taal!

Grammatica zinsdelen 

Ik heb gisteren een chocoladereep gegeten.

Ik / heb / gisteren / een chocoladereep / gegeten.

pv: heb

wg: heb gegeten

ow: ik

lv: een chocoladereep

mv: - 

bwb: gisteren

Grammatica woordsoorten

Je kijkt naar elk woord apart.

ik 

heb

gisteren

een 

chocoladereep

gegeten 

Grammatica woordsoorten

klas 1

werkwoorden

zelfstandig naamwoorden

bijvoeglijk naamwoorden

lidwoorden

voorzetsels

persoonlijk voornaamwoorden

Grammatica woordsoorten

klas 2

bezittelijk voornaamwoord

wederkerend en wederkerig voornaamwoord

vragend voornaamwoord

aanwijzend voornaamwoord

zelfstandig-, hulp- en koppelwerkwoord

onbepaald voornaamwoord

telwoorden

voegwoorden

bijwoorden

werkwoorden

Een werkwoord kan in verschillende vormen in je zin terugkomen:

brengen > infinitief (hele werkwoord)

bracht > verleden tijd (of in een andere tijd)

gebracht > voltooid deelwoord

werkwoorden

zelfstandig werkwoord (belangrijkste werkwoord)

hulpwerkwoord

koppelwerkwoord 

koppelwerkwoord?

zijn

worden

blijven

blijken

lijken 

schijnen

heten

dunken

voorkomen

koppelwerkwoord?

zijn

worden

blijven

blijken

lijken 

schijnen

heten

dunken

voorkomen

koppelwerkwoord?

Geeft het een eigenschap aan?

De docent is op vakantie geweest.

is: hww

geweest: zww

De docent is aardig geweest. 

is: hww

geweest: kww

lidwoorden

de, het, een

Let op: 'een' en niet 'één'

'het' van 'het huis' is wel een lidwoord, 'het' van 'het regent' niet

zelfstandig naamwoorden

Een zelfstandig naamwoord gebruik je voor:

mensen en eigennamen (man, Jan)

dieren (olifant, muizen)

dingen (tafel, regenpijp)

Bijvoeglijk naamwoorden

Deze zeggen iets over een zelfstandig naamwoord.

De nieuwe Netflix-serie. 

znw (zelfstandig naamwoord): Netflix-serie

bnw (bijvoeglijk naamwoord): nieuwe

Het bnw kan voor een znw staan, maar ook erna. 

Benoem de werkwoorden, lidwoorden, zelfstandig naamwoorden en bijvoeglijk naamwoorden.

Mijn opa schrijft altijd met een zwarte vulpen.

Voorzetsels 

Waarin, waardoor, waarmee, waaronder?

... de kast 

Maar ook richtingen, 'met', 'van' en 'na'

Maak een zin in deze volgorde:

lidwoord - bnw - znw - ww - vz - lidwoord - znw.

Persoonlijk voornaamwoord

Verwijst naar een persoon of een groep mensen zonder een naam te noemen. 

Bezittelijk voornaamwoord

                 Geeft een bezit aan. 

                                  Heb je jouw fiets op slot gezet?

       je: persoonlijk

         jouw: bezittelijk

Ontleed onderstaande zin en benoem de werkwoorden, lidwoorden, zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijk naamwoorden, persoonlijk en bezittelijk voornaamwoorden en voorzetsels.


Heb jij in je kamer de spellingregels aan de muur hangen?

Wederkerend voornaamwoord

Altijd in combinatie met een wederkerend werkwoord

Wederkerend > keert weder > komt terug: 

Ik schaam me voor deze blunder. 

Wederkerend of wederkerig? 

Wederkerend: me, je, u, zich, ons

Ik schaam me.

Wederkerig: elkaar

Zij willen elkaar niet uit het oog verliezen. 

Wat denk je dat een vragend voornaamwoord is?

Wat denk je dat een aanwijzend voornaamwoord is?

Vragend voornaamwoord

wie

wat

welke

wat voor (een)

Wat ga je morgen doen?

Aanwijzend voornaamwoord

deze

dit

dat

die

Die kamer moet nodig opgeruimd worden!

Benoem alle woordsoorten:

'Wie heeft een idee? Jij?

Maak een zin in precies deze volgorde:
lw - znw - ww - lw - bnw - znw - vz - bez. vnw. - znw - ww.

Je moet die rugzak eens opruimen.

1. je = bezittelijk voornaamwoord
2. die = aanwijzend voornaamwoord
3. eens = zelfstandig naamwoord
4. opruimen = vragend voornaamwoord

Wat is geen aanwijzend voornaamwoord?

1. deze
2. dit
3. de
4. dat

onbepaald voornaamwoord

iets of iemand zonder dat duidelijk is wie/wat

bijvoorbeeld: alles, niets, iets, iemand, niemand

telwoorden

een aantal (hoeveelheid), rang of een nummer

een, eerste, laatste, meer/minder

voegwoord

Een voegwoord voegt een zin met twee persoonsvormen samen. 

Bijvoorbeeld: Ik neem een hap, want ik heb honger. 

bijwoord

zegt iets over een ander woord, maar niet over een zelfstandig naamwoord (want dat is een bijvoeglijk naamwoord)

OEFENEN

Op Niveau Online > Bijspijkeren > Grammatica

1.6 herhaling klas 1

1.7 bezittelijk, wederkerig en wederkerend voornaamwoord

2.7 vragen, aanwijzend, betrekkelijk en onbepaald 

3.7 koppelwerkwoord

4.7 telwoorden

4.8 voegwoorden

5.5 bijwoorden