3.6 De parlementaire democratie

De parlementaire democratie

Neem de begrippen+definities over in je schrift

Wat is een parlementaire democratie?

Nederland is een parlementaire democratie → Het parlement heeft de hoogste macht.

Burgers kiezen vertegenwoordigers die beslissingen nemen.

Indirecte democratie: Wij stemmen op politici die namens ons wetten maken.

Directe democratie: Burgers stemmen zelf over wetten (zoals bij een referendum).

Welke drie machten zijn er? (SCHRIJF DIT OP IN JE SCHRIFT)

Trias politica - de drie machten

Wetgevende macht → Parlement (Tweede en Eerste Kamer) → Maakt de wetten.

Uitvoerende macht → Regering (ministers en staatssecretarissen) → Voert wetten uit.

Rechtsprekende macht → Rechters → Controleren of iedereen zich aan de wet houdt.

Waarom is machtenscheiding belangrijk?

Voorkomt machtsmisbruik.

Geen enkele groep mag alle macht hebben.

De overheid moet zich ook aan de wetten houden.

Zonder trias politica → dictatuur.

 "Wat zou er gebeuren als één persoon alle macht heeft?"

De grondwet

Bevat de belangrijkste rechten en plichten van burgers én overheid.

Voorbeeld van grondrechten:

Vrijheid van meningsuiting.

Recht op gelijke behandeling.

Recht op een eerlijke rechtszaak.

Zonder grondwet → geen bescherming tegen machtsmisbruik.

Hoe kunnen burgers invloed uitoefenen?

• Stemmen bij verkiezingen.
• Lid worden van een politieke partij.
• Demonstreren.
• Handtekeningenacties.
• Lobbyen → Persoonlijk contact zoeken met politici.

📝 Opdracht:

Kies de 3 belangrijkste principes van de democratie uit deze lijst:

1. Stemrecht
2. Trias politica
3. Vrijheid van meningsuiting
4. De grondwet
5. De Tweede Kamer
6. Verkiezingen
7. Pressiegroepen
8. De Eerste Kamer

Rangschik ze van 1 (meest belangrijk) naar 3.

Bespreking: Elk groepje presenteert hun keuze met een toelichting

🤔 Welke principes vinden we allemaal belangrijk? Waar verschillen we?

Test je kennis!

1. Wat betekent het dat Nederland een parlementaire democratie is?
2. Welke drie machten horen bij de trias politica en wat is hun taak?
3. Waarom is de grondwet belangrijk in een rechtsstaat? Noem een voorbeeld van een grondrecht.
4. Hoe kunnen burgers invloed uitoefenen op de politiek? Noem twee manieren.
5. Waarom is machtenscheiding belangrijk? Wat zou er gebeuren als één groep alle macht heeft?
6. Wat vind jij: moet Nederland vaker referenda houden zodat burgers direct kunnen stemmen over wetten? Waarom wel of niet?