Inleiding recht P1 - H4

Hoofdstuk 4 De bronnen van het recht

Leerdoelen van dit hoofdstuk:​

​

- Je kunt de vijf rechtsbronnen opsommen.​

- Je kunt uitleggen waarom de wet de belangrijkste rechtsbron is.​

- Je kunt in een eenvoudige situatie herkennen welke rechtsbron van toepassing is.​

- Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met geschreven en ongeschreven recht.​

Inleiding

De bronnen van het recht (of: rechtsbronnen) zijn de vindplaatsen van het recht. Wij kunnen vijf rechtsbronnen onderscheiden, namelijk:​

​

De wet​

De jurisprudentie​

Internationale verdragen​

Europese wetgeving​

Het gewoonterecht

1. De wet

De wet is de belangrijkste bron van het recht in Nederland.​

​

Het overgrote deel van het recht in Nederland staat namelijk in een wet. Als je op zoek bent naar een rechtsregel of naar de

oplossing voor een probleem, kun je het best beginnen

met het zoeken in de wet.

De wettenbundel

Wettenbundels zijn dikke (en zware) boeken waarin

een deel van alle wetten die in Nederland gelden

staan. De samensteller van de wettenbundel (de

uitgever) bepaalt zelf welke wetten hij opneemt in

de bundel.

Een wettenbundel is dus een beperkte

selectie van deze rechtsbron. 

Overheid.nl

Op https://www.overheid.nl/beleid-en-regelgeving kun je alle wetten vinden die in Nederland geldig zijn. Eventuele wetswijzigingen en nieuwe wetten worden direct opgenomen op het moment dat ze geldig zijn.

Kijk eens op: https://wetten.overheid.nl/zoeken  

De makers

De overheidsorganen met een wetgevende taak maken de wetgeving. Denk aan de regering en de Staten-Generaal, de Provinciale Staten, de gemeenteraad en ministers.​

​

Iedere soort wetgeving heeft een eigen naam, zodat direct duidelijk is welk orgaan van de overheid de wet heeft gemaakt.

Verschillende wetten

Wet is geschreven recht

Een belangrijk kenmerk van de wet als rechtsbron is dat de rechtsregels die in wetgeving zijn opgeschreven, behoren tot het geschreven recht.

2. Jurisprudentie

De verzameling van alle rechterlijke uitspraken heet jurisprudentie.

Jurisprudentie is een bron van het recht.

De jurisprudentie is een ongeschreven rechtsbron, omdat je deze niet in de wet kunt terugvinden.  

Wat denk jij: Waarom is jurisprudentie een rechtsbron?

Waarom jurisprudentie?

De betekenis van wetten en wetsartikelen is lang niet altijd direct duidelijk. Als de wet onduidelijk is of personen zijn het niet eens over hoe de wet moet worden uitgelegd, dan kan de rechter dit oplossen (vb. art. 4 lid 2 boek 1 BW over de voornaam).

​

Door een beslissing te nemen over de uitleg van de wet voegt de rechter iets toe. Het is na de uitspraak van de rechter iets meer duidelijk wat er wordt bedoeld. Andere rechters gebruiken deze uitleg ook.​

​

Jurisprudentie kun je opzoeken op www.rechtspraak.nl.