4.4 Economie: externe ontwikkelingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Deze les

• kort herhalen 4.3 Economie: interne ontwikkelingen
• uitleg 4.4 Economie: externe ontwikkelingen
• maken 4.4 

              Koloniale tijd

Export van grondstoffen

• mijnbouw
• landbouw
  Levert relatief weinig op.

Oligargen alleen voor eigen gewin.

• Latifundia's

Veel bewoners van het platteland nauwelijks grond ter beschikking om in hun levensonderhoud te voorzien.

Nu nog scheve grondbezitverhoudingen terug te zien.

Import van industrie-producten.

Zijn relatief duur.

Fase van de-agrarisatie

Arme plattelanders trokken naar de stad:
ruraal-urbane migratie (toename verstedelijkingsgraad)

Mensen die wonen in de stad werken niet in de landbouw.

industrialisatie

tertiairisering

Werken in fabrieken.

(vaak textiel)

Werken in dienstensector

(ook informele sector)

schoonmaker, straatverkoper

economische sectoren

primaire sector = landbouw/visserij/mijnbouw

secundaire sector = industrie/nijverheid

tertiaire sector = dienstensector

Economische groei

Bijna alle landen laatste decennia economische groei

- hoger BBP/hoofd

- hogere levensverwachting

- lager % analfabetisme

Sociale en regionale ongelijkheid

Verschillen tussen arm en rijk 

blijven hoogste ter wereld..

De tegenstellingen ook zichtbaar in arbeidsmarkt: Duale economie

Naast de formele sector ook een grote informele sector.

Indicatoren van ongelijkheid:

Lorenzcurve

De diagonale lijn (van links onder naar recht boven) staat voor een volledige gelijke verdeling. Iedereen in het land verdient precies even veel.

Hoe krommer de lijn van het land, hoe groter de ongelijkheid.

Extra uitleg nodig?

https://youtu.be/rrSy3S2psy4?si=0Asu9XY0dVSLUA7l

kijk dit filmpje

Gini-coëfficiënt

Dit is een getal dat de mate van ongelijkheid aangeeft.

Vaak een getal tussen de 0 en de 1, of tussen de 0 en de 100

Hoe hoger het getal, hoe groter de ongelijkheid.

4.4 Economie: externe ontwikkelingen

Leerdoelen

• het economisch belang van de landbouw en mijnbouw in ZA beschrijven en verklaren.

• de economische ontwikkeling van ZA-landen in relatie tot internationale ontwikkelingen beschrijven en verklaren.

• de toename van internationale samenwerkingsverbanden in ZA beschrijven en verklaren.

• de gevolgen van buitenlandse investeringen in ZA analyseren.

Uitleg opdracht

Placemat 

Denken, delen en uitwisselen

Denken - delen - uitwisselen

1. Lees de paragraaf door, maak aantekeningen van de belangrijkste zaken (5 min)

2. Deel met je buur die dezelfde tekst heeft bestudeerd wat het belangrijkst is en hoe het in elkaar zit. Zorg dat je het eens bent (10 min)

3. Zet op de placemat in het midden: 4.4 Economie: externe ontwikkelingen.
Zet in de zijkanten de volgende vragen en beantwoord deze:

- Waarom is de afhankelijkheid van grondstoffen een vloek, een resource curse?

- Waardoor zijn de Zuid -Amerikaanse landen economisch kwetsbaar? (10 min)

4. Bedenk 2 vragen (1 per leerling) op 5V niveau, schrijf die op, op de placemat en laat de ander de vraag beantwoorden. (15 min)

Brazilië heeft als exporteur van grondstoffen de afgelopen decennia sterk geprofiteerd van de grote vraag en de hoge prijzen op de wereldmarkt.

Verschuiving productie

Foodcrop

voedselgewassen die vooral voor eigen gebruik verbouwd worden, waarbij eventuele overschotten op de lokale markt worden verkocht 

Cashcrop

handelsgewassen die voor de wereldmarkt verbouwd worden

of

Cacao

Suikerriet

Casave

Bonen

Flexcrops

Flexcrops

Gewas dat kan dienen als cashcrop of als brandstof

Suikerriet

Soja

Maïs

Bio-brandstof

Brandstof gewonnen uit suikerriet.

Nadeel?

• Landgrabbing/landroof 
• Armeren worden verdreven
• Grootschalige landbouw heeft flinke impact op het milieu/natuur 

Video over landroof

Landgrabbing: binnenlandse en buitenlandse bedrijven kopen in een land enorme stukken land op om er grootschalige landbouw te beginnen

Verschil tussen importsubstitutie & exportvalorisatie

Importsubstitutie is wanneer producten die anders geïmporteerd worden, zelf worden gemaakt

Exportvalorisatie is wanneer grondstoffen die anders ruw zouden worden geëxporteerd, eerst worden bewerkt (hogere waarde)

BRICSMIT

De (semiperifere) opkomende landen Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika, Mexico, Indonesië, Turkije

BRICS MIT

De (semiperifere) opkomende landen Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika, Mexico, Indonesië, Turkije

Foro para el Progreso y Desarrollo de América del Sur

Maken

Opdrachten 1 t/m 5