organismen en hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 6 Ecologie en duurzaamheid

6.1 Organismen en hun omgeving

Leerdoelen deze les

• Je kunt omschrijven wat ecologie is.
• Je kunt uitleggen wat een organisme is.
• Je kunt opnoemen wat de biotische- en abiotische factoren zijn.
• Je kunt uitleggen wat de verschillende organisatie niveaus zijn.

Wat is ecologie?

Ecologie is het onderzoeken van de relaties tussen organismen en hun milieu (hun leefomgeving).

Het milieu heeft invloed op organismen.

Maar organismen hebben ook invloed op hun milieu.

Voorbeeld: Planten geven zuurstof af aan de lucht. 

Wat is een organisme

Een organisme is een levend wezen. 

Dit levend wezen moet levensverschijnselen vertonen. 

De zeven levensverschijnselen:

Voeden.

Bewegen.

Groeien.

Ademhalen.

Uitscheiden.

Waarnemen.

Voortplanten.

Biotische- en Abiotische factoren

De invloeden uit het milieu kun je indelen in 2 groepen:

- biotische factoren

- abiotische factoren

Biotische factoren

Invloeden van de levende natuur zijn biotische factoren. deze invloeden zijn afkomstig van andere organismen.

Een roodborstje wordt bijvoorbeeld beïnvloed door de insecten die hij kan vangen en de roofdieren die hij moet ontwijken.

Abiotische factoren

Een roodborstje wordt ook beïnvloed door de temperatuur, de hoeveelheid licht, de wind en de regen.

Invloeden van de levenloze natuur zijn abiotische factoren.

De niveaus van de ecologie

Er zijn verschillende niveaus waarop ecologen onderzoek doen.

Van klein naar groot zijn dit:

- individu

- populatie

- levensgemeenschap

- ecosysteem

Individu en populatie

Een individu is 1 enkel organisme.

Een populatie is een groep

individuen van dezelfde soort 

in een bepaald gebied die zich 

onderling voortplanten.

Opmerking. Overgenomen uit Herd of zebra photo door Matt Artz, 2017. 

opmerking. overgenomen uit Zebra in Savanna photo door Ron Dauphin, 2018. 

Levensgemeenschap

In een gebied leven populaties van verschillende soorten.

Al deze populaties samen noem je een levensgemeenschap.

Bijvoorbeeld wilde zwijnen, bomen, planten, wormen, muizen, enz.

De populaties in een levensgemeenschap beïnvloeden elkaar. Roofvogels eten bijvoorbeeld muizen; herten eten gras.

Ecosysteem

De abiotische factoren in een gebied zijn onder andere de lucht, de wind en het water.

De abiotische factoren en de levensgemeenschap samen vormen een ecosysteem.

Een ecosysteem is een gebied waarbinnen de biotische en abiotische factoren een eenheid vormen.

Voorbeelden van ecosystemen zijn een duingebied, een bos en een sloot.