§11.2 Water delen met de buren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Binnen is beginnen!

• Ga op je plek zitten,
• Pak je ipad voor,
• Ga naar lessonup en accepteer de uitnodiging,
• Beantwoord de 5 geografische vragen van de openingsfoto met je buur aan je tafel
• Wanneer de timer afloopt, is het stil!

Beschrijving van de openingsfoto

Schade door aardbeving

Schade door de aardbeving van 2010.

Startopdracht

Wat?	Bekijk de paragraaf en de lessonup en schrijf op wat je al weet of kan
Hoe?	Zelfstandig in stilte
Hulp	Brein, Boek, Buur, Bureau
Tijd	Timer
Klaar?	Keuze 1: Ik begrijp het goed: ga zelfstandig aan het werk Keuze 2: Ik begrijp het bijna: ga zelfstandig aan het werk + herhaling Keuze 3: Ik vind het nog lastig: doe mee met de instructie

Binnen is beginnen!

Binnen is beginnen!

• Ga op je plek zitten,
• Pak je laptop/iPad voor,
• Ga naar lessonup en accepteer de uitnodiging,
• Doe de startopdracht

Hoofdstuk 11 

Water in het 

Midden-Oosten

§11.2 Water 

delen met de buren

Lesplanning 

Aanwezigheid en boekencontrole 

Mededelingen:  

Uitleg §11.2 'Water delen met de buren'

Maak van  §11.2 'Water delen met de buren' vraag 1 t/m 9

Lesafsluiter: examenvraag

Vooruitblik op de volgende les

Examenvraag

Bron 21

Lesdoelen van deze les

1. Benoem 3 kenmerken van Israel
2. Welke bronnen van water zijn belangrijk voor het land?
3. Geef een verklaring van het waterprobleem in Israel
4. Benoem 2 rivier die in Turkije ontspringen
5. Leg uit waardoor waterproblemen in Irak en Syrië ontstaan

Wat weet jij nog van de vorige keer?

Kennis maken met...

• Ligging: kruispunt van Aziëen Afrika
• Hoofdstad: Tel Aviv
• Inwoners: ± 9,7 miljoen
• Oppervlakte: 22.072 km² (de helft van NL)
• Religie: het Jodendom en de Islam 
• Talen: Hebreeuws en Arabisch
• Politiek: 
• Landschap: Veel al steppe of woestijn. kustgebied heerst Middellandse zeeklimaat
• Problemen: waterschaarste, onrust, conflicten
• Stichting: na de WOII door joodse immigranten, in het gebied Palestina werd Israel gesticht. De Arabische buurlanden waren het niet eens. Direct daarna brak er oorlog uit. Daarna brak er nog eens 10x een oorlog uit. 2023 tot 2025 de was de  laatste.

De Jordaan(1)

Vraag 1: Waar gaat deze kaart over?

Vraag 2: Waar komt het drinkwater vandaan?

Vraag 2: Waarom heersen er conflicten  in dit gebied?

Werkvorm: DDU

• Denken: zelfstandig de vragen beantwoorden
• Delen: bespreken met je buren aan je tafel
• Uitwisselen: gezamelijk de antwoorden uitwisselen

De Jordaan(2)

Belangrijkste watervoorziening van Israel: de Jordaan.

 De Jordaan wordt gevoed door water uit bergen van Libanon, Jordanië, Syrië en het Meer van Kinneret.

Plan van Syrië en Jordanië: 

 Jarmuk, een zijrivier van de Jordaan op de Golan Hoogte, aftappen voor irrigatie van de landbouw. 

Israël kreeg hierdoor minder water. 

De oorlog van 1967 veroverde Israel de Golan Hoogte.

Dit was belangrijk voor de watervoorziening van Israel. 

 

De Jordaan(3)

De Westelijke Jordaanoever is ook belangrijk voor Israel. 
Door de hoge ligging, valt hier veel neerslag. De Neerslag vult aquifers aan.

In dit gebied wonen veel Palestijnen, maar er zijn ook veel Israëlische nederzettingen.

Israel heeft hier een muur gebouwd. 

De aquifers(1)

Israël haalt zijn zoetwater uit 2 belangrijke bronnen:

• Kust-aquifer
• Berg-aquifer 
  
  

Vraag 1: Wat is een aquifer?

Vraag 2: Welke aquifers zie je?

Vraag 3: Wat valt je op aan de ligging van de nederzettingen?

De aquifers(2)

Israël haalt zijn zoetwater uit 2 belangrijke bronnen:

• Kust-aquifer
• Berg-aquifer 
  
  

Kustaquifer

Kustaquifer:

Belangrijk voor de watervoorziening in de Gazastrook. Al jaren wordt er meer water gebruikt dan er door neerslag bijkomt. Hierdoor daalt het grondwaterpeil. Het zout zeewater kan hierdoor makkelijk binnendringen = verzilting. Maar ook door bestrijdingsmiddelen uit de landbouw. Het water uit de kraan is nauwelijks drinkbaar.

Bergaquifer

Bergaquifer:

Ligt voor een groot deel onder de Westelijke Jordaanoever. Er is ruzie over de verdeling van het water. De Palestijnse bewoners mogen maar heel weinig water oppompen uit de bergaquifer. Meer dan 80% van het water gaat naar Israël en de Israëlische nederzettingen en voor irrigatie in de landbouw.

Eufraat en Tigris(1)

Zoals Israël afhankelijk is van water uit de Jordaan, zijn Syrië en Irak afhankelijk van water uit Turkije.

 In het hooggebergten van Turkije en Iran valt er doormiddel van stuwingsregens neerslag in de vorm van regen en sneeuw. 

Door de rivieren de Eufraat en de Tigris stroomt het water weer naar de laaggelegen vlakten in Syrië en Irak. 

Daar wordt het water al eeuwen gebruikt voor irrigatie.

Eufraat en Tigris(2)

Turkije heeft in de zomer ook last droogte,  daarom hebben zij in de bovenloop van de Eufraat en de Tigris stuwdammen gebouwd voor elektriciteit en irrigatie water

Gevolg: Er stroomt daardoor vooral in de zomer minder water naar de vlaktes van Syrië en Irak.

 Door de verminderde wateraanvoer hebben 

de boeren langs de rivieren minder opbrengsten. 

Omdat er niets meer te verdienen was, trokken ongeveer anderhalf miljoen mensen 

naar de steden. Maar ook daar is weinig werk.

Werkvorm: Placemat

Benoem 3 feiten van de les

Stel 3 vragen aan je buurman/ vrouw over de stof

Benoem 3 begrippen van de les

Benoem 3 dingen die je nog niet wist 

Benoem 3 dingen van de vorige les 

Aantekeningen niet toegestaan!

Lesdoelcheck

1. Benoem 3 kenmerken van Israel
2. Welke bronnen van water zijn belangrijk voor het land?
3. Geef een verklaring van het waterprobleem in Israel
4. Benoem 2 rivier die in Turkije ontspringen
5. Leg uit waardoor waterproblemen in Irak en Syrië ontstaan

Examenvraag

Bron 21

Bron 21

Aan het werk 

Wat?	§11.2 'Water delen met de buren' vraag 1 t/m 9
Hoe?	Zelfstandig in stilte
Hulp	Brein, Boek, Buur, Bureau
Tijd	Timer Daarna sluiten we af met een examenvraag
Klaar?	Maak de herhaling en of Anders actief: Bronnen: Het watergebruik vergeleken

Aan het werk 

Ik begrijp het wel	Ik begrijp het bijna	Ik vind het nog lastig
Zelfstandig werken: §11.2 'Water delen met de buren' vraag 1 t/m 9 Klaar? Anders actief: Bronnen: Het watergebruik vergeleken	Maak de opdrachten en de herhaling Klaar? Examentrainer extra	Extra uitleg en maak daarna de opdrachten Klaar? Herhaling

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

De waterbalans in een groot deel van het Midden-Oosten is negatief.

1. goed
2. fout

Dit is een wadi

1. goed
2. fout

Israël haalt zijn zoet water uit 3 belangrijke bronnen. Welke zijn dat?

Welke rivier is belangrijk voor Israel?

1. Nijl
2. Jordaan
3. Eufraat
4. Tigris

Wat is GEEN buurland van Israel?

1. Jordanië
2. Egypte
3. Libanon
4. Turkije

Wat is het brongebied van de Jordaan en door welk meer stroomt deze rivier?

1. Golan hoogte Meer van Kinneret
2. Golan Hoogte Assadmeer
3. Armeens Hoogland Meer van Kinneret
4. Armeens Hoogland Assadmeer

Wat is geen gevolg van het te veel gebruiken van aquifer-water?

1. Toename van vervuiling van het water
2. Toename van verzilting
3. Dalend grondwaterpeil
4. Toename van gebruik zeewater voor irrigatie

Welk land is niet afhankelijk van water uit de Eufraat en Tigris?

1. Irak
2. Syrië
3. Turkije
4. Oman

Wie heeft het meeste invloed op het water in de Eufraat en Tigris?

1. Syrië
2. Turkije
3. Irak
4. Afghanistan

Op welke manier heeft Turkije het meeste invloed?

1. Zij betalen het meest aan de samenwerking
2. Zij hebben de grootste legermacht
3. Turkije bouwt stuwdammen
4. President van Turkije wil geen water geven aan andere landen

Wat is een gevolg van de stuwdammen?
(meerdere antwoorden)

1. Minder landbouwopbrengsten
2. Boeren uit Syrië en Irak trokken naar de stad
3. Turkije heeft te veel macht over Irak en Syrië
4. Syrië en Irak krijgen heel veel elektriciteit

Wat is géén waterbron van Israël en de Palestijnse gebieden?

1. De Jordaan
2. De Kustaquifer
3. De Bergaquifer
4. De Nijl

Waarom de verovering van Golanhoogte en de Westelijke Jordaanoever belangrijk zijn voor Israëls watervoorziening?

1. Daar zit veel Olie
2. Daar zit goud in de grond
3. Daar zitten diamanten in de grond
4. Daar zit veel grondwater

Hoe is de verdeling van het water tussen Israëliërs en Palestijnen?

1. Ze hoeven niet te delen, ze hebben elk hun eigen water
2. De Israëliërs houden het meeste zelf
3. De Palestijnen houden het meeste zelf
4. Ze verdelen het eerlijk, water is immers heel belangrijk

Waarom nemen de waterproblemen van Israël toe?

1. Toenemende bevolking en welvaart
2. Toenemende bevolking en welzijn
3. Oorlog en opstanden
4. Stuwdammen in de bovenloop van de Jordaan

Het grootste deel van het Midden-Oosten heeft een steppeklimaat of een woestijnklimaat.
Wat is de juiste conclusie over de waterbalans en de waterschaarste voor dit deel van het Midden-Oosten?

1. De waterbalans is negatief en er is geen waterschaarste.
2. De waterbalans is negatief en er is wel waterschaarste.
3. De waterbalans is positief en er is geen waterschaarste.
4. De waterbalans is positief en er is wel waterschaarste.