13.2 Ademhalen 2*

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

lesagenda

Neem je tekstboek/werkboek voor je bij par. 13.2

aanwezigheidscontrole

uitleg via lessonup

zelfstandig werken

§13.2 - Ademhalen

Leerdoel: Je leert hoe insecten, vissen en planten ademhalen.

Lees nu §13.2 en bestudeer daarna de LessonUp en voer de opdrachten uit.

Eencelligen

Bij eencellige dieren vindt de gaswisseling plaats via het celmembraan (diffusie).

Het oppervlak is groot genoeg en het celmembraan is 1 cellaag dik

Ademhaling insect

Bij insecten gaat de ademhaling via het achterlijf.

In de zijkanten van het lijf zitten kleine openingen, stigmata. 

Via die stigmata gaat het door een serie sterk vertakte buizen, tracheeën.

Gaswisseling bij insecten

Via tracheeën, openingen bij de tracheeën noem je stigma’s

0

Diffussie

Bij diffussie wordt de concentratie in het ene gebied gelijk gemaakt met die in het andere gebied. 

Daarbij stroomt de zuurstof van plekken met een hoge concentratie naar plekken met een lage concentratie

Diffusie 

Diffusie

Stof gaat van een hoge naar een lage concentratie totdat de concentratie gelijk is op beide plekken

Hoe krijgen vissen zuurstof?

Vissen nemen met hun kieuwen zuurstof uit het water op. 

De meeste vissen hebben aan beide kanten kieuwen.

Elke kieuw bestaat uit meerdere kieuwbogen. Hieraan zitten heel veel kieuwplaatjes.

Met de kieuwplaatjes kan de vis de zuurstof opnemen

https:

https:

Tegenstroomprincipe

• Stroomrichting van bloed tegengesteld aan richting van het water
• Als het zelfde kant opstroomt is er alleen in het begin uitwisseling
• Als het tegengesteld stroomt, is er de gehele tijd uitwisseling

www.schooltv.nl

https:

Gaswisseling plant

Fotosynthese.

Huidmondjes regelen inlaat en uitlaat van gaswisseling. 

Overdag: teveel zuurstof, naar de omgeving.

's Nachts: te weinig zuurstof, dus opgeslagen zuurstof gebruiken

0

0

Hoe noem je dieren die alleen planten eten?

1. herbivoren
2. carnivoren
3. omnivoren

Waar of niet waar? Ook vogels kunnen herbivoren zijn

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar? Een miereneter is een voorbeeld van een carnivoor.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar? Er bestaan vogels die omnivoor zijn.

1. waar
2. niet waar

Van welk type eter zijn deze kiezen?

1. herbivoren
2. carnivoren
3. omnivoren

Rode bloedcellen geven ? af.

Rode bloedcellen nemen  ? op.

Dit noemen we ? in de long.

Zuurstofrijk bloed wordt vervolgens naar alle ? vervoerd.

De koolstofdioxide verlaat het lichaam via de ?.

Zuurstof

Longen

Koolstofdioxide

Lichaamsdelen

Gaswisseling

Welke andere vormen van ademhaling zijn er naast de longen?

hoe heet het ademhalingsstelsel van een insect?

1. long
2. kieuw
3. trachee
4. maag

hoe halen vissen adem

1. met tracheeën
2. met longen
3. met kieuwen
4. ze halen geen adem

Huiswerk

Maak par. 13.2

- opdrachten (online of werkboek)

- aanvullen begrippenlijst in gedeeld document