H8.1 Atomen als stralingsbron K4

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3,4

H8: Atomen en straling

Benodigheden

- laptop

- Binas

- Rekenmachine 

Tassen op de grond

Telefoons in de zakkie

Welkom Kader 4!

Ga zitten en start met:

Maak de voorkennis opdrachten in de online omgeving. 

START IN: 

Jas over je stoel

Practicum

Welkom Kader-3 

Start met opdracht 2, 4, 6 en 8 van 2,3 Temperatuur

Je hebt straks je laptop nodig                     START IN:

Neem plaats en leg je spullen alvast klaar.

We gaan starten!

                                                                                               Wachttijd:

§ 8.1 Atomen als stralingsbron

§ 8.2 Radioactief verval

§ 8.3 Straling gebruiken

§ 8.4 Bescherming tegen straling

Lesprogramma

1. Huiswerk controle
2. Voorkennis/Terugblik
3. Leerdoelen
4. Instructie (uitleg)
5. Afsluiting 
6. Huiswerk
7. Nabespreking

Huiswerkcontrole

Maak opdrachten op de examensite

Over welke opgaven van
de voorkennis zijn er vragen?

Terugblik

Voorkennisfilm Nova

8.1 Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met ‘natuurlijk radioactief’ en ‘kunstmatig radioactief’.
   
2. Je kunt het verschil toelichten tussen de moleculen van een verbinding en de moleculen van een element.
   
3. Je kunt beschrijven hoe atomen zijn opgebouwd uit drie verschillende kleinere deeltjes.
   
4. Je kunt de overeenkomsten en de verschillen noemen tussen de isotopen van één element.

8.1 Atomen als stralingsbron

• Stoffen die deze straling uitzenden, zijn radioactief.
• Radioactieve stoffen vind je in heel kleine hoeveelheden overal om je heen. Veel van deze stoffen zijn van natuurlijke oorsprong. Je noemt zulke stoffen natuurlijk radioactief. Uraniumerts is een natuurlijk radioactief gesteente.

Radioactieve stoffen

• Na de ontdekking van radioactiviteit in 1896 hebben mensen geleerd om zelf nieuwe radioactieve stoffen te maken.
• Zulke stoffen noem je kunstmatig radioactief. Sommige van die stoffen zijn belangrijk in de geneeskunde

Atomen

• Om radioactiviteit te verklaren, moet je naar de bouwstenen kijken waaruit de moleculen zijn opgebouwd. Deze bouwstenen noem je atomen.
• Een stof als CO2, waarvan de moleculen uit verschillende soorten atomen bestaan, noem je een verbinding.

Atomen

• Ontleden betekent in stukjes ‘knippen’ en de verschillende onderdelen bekijken. Als je koolstofdioxide ontleedt, ontstaan er twee nieuwe stoffen: koolstof en zuurstof.
• Een element is een stof die je niet verder kunt ontleden, omdat hij uit één soort atomen bestaat.

De bouw van een atoom

• Eerst werd gedacht dat atomen de kleinste deeltjes zijn die er bestaan. 
• Later werd duidelijk dat een atoom op zijn beurt uit nog kleinere deeltjes bestaat:
• protonen, neutronen en elektronen.

De bouw van een atoom

• Zoals elk atoom bestaat het uit een kern met daaromheen een aantal elektronen. Elektronen hebben een negatieve elektrische lading.
• De kern is veel kleiner dan het atoom zelf. Hij is opgebouwd uit twee soorten deeltjes: protonen en neutronen.

De bouw van een atoom

• Een proton heeft een positieve elektrische lading die even groot is als de negatieve lading van een elektron. 
• Neutronen zijn, zoals hun naam al aangeeft, neutraal: ze hebben geen elektrische lading.

De bouw van een atoom

• Een atoom heeft evenveel   protonen als elektronen. 
• Daardoor is een atoom als geheel elektrisch neutraal: je kunt de positieve lading van de protonen ‘wegstrepen’ tegen de negatieve lading van de elektronen.

Isotopen

• Elk element heeft zijn eigen atoomnummer, dat gelijk is aan het aantal protonen in de kern.
• De atoomkernen van één element kunnen wel een verschillend aantal neutronen hebben. Je zegt dan dat het element verschillende isotopen heeft.

Isotopen

• Om isotopen van elkaar te onderscheiden, kijk je naar het totale aantal kerndeeltjes: het aantal protonen plus het aantal neutronen.
• Zo heeft koolstof drie isotopen. De getallen waarmee je de isotopen van elkaar onderscheidt, noem je massagetallen. 

Isotopen

• Het massagetal geeft aan hoe groot het aantal kerndeeltjes is, maar is ook een maat voor de totale atoommassa.
• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Isotopen

• De drie isotopen van koolstof zien er precies hetzelfde uit. Ze hebben scheikundig gezien dezelfde eigenschappen.
• De dichtheid van de isotopen is wel verschillend. Dat komt doordat het aantal kerndeeltjes in de atoomkernen verschillend is.

Isotopen

• Er is nog een ander belangrijk verschil. De atomen van C‐14 kunnen ioniserende straling produceren.
• Je zegt dat C‐14 een radioactieve isotoop van koolstof is

Instructie opgaven

Wat?                    Opgaven 1 tot en met 11

Hoe?                    Zelfstandig/alleen, boek blz 202 - 205

Hulp?                  Boek, blz 198 - 201

Tijd?                     Einde van de les / volgende les af

Uitkomst?         Samen nakijken en verbeteren

Klaar?                 Ander vak, leesboek of puzzeltijd

Aan de slag!

Maak Opdracht:  

4 t/m 8 en 10, 11 en 12 van paragraaf 8.1

Je mag samenwerken!

rood = Iedereen is stil

oranje = Iedereen is stil, docent beantwoord wel vragen

groen = Je mag zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Aan de slag!

Maak opdracht: van paragraaf 8.1

4 t/m 12

Je mag samenwerken!

Welke vraag vond je makkelijk?

Welke vraag vond je lastig?
Dan gaan we die nabespreken

Afsluiting: we weten.................

1. Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met ‘natuurlijk radioactief’ en ‘kunstmatig radioactief’.
   
2. Je kunt het verschil toelichten tussen de moleculen van een verbinding en de moleculen van een element.
   
3. Je kunt beschrijven hoe atomen zijn opgebouwd uit drie verschillende kleinere deeltjes.
   
4. Je kunt de overeenkomsten en de verschillen noemen tussen de isotopen van één element.

Welke 3 dingen heb jij deze les geleerd?

Waar wil je nog extra uitleg over?

Het is duidelijk waar we met het hoofdstuk aan het werk gaan

😒🙁😐🙂😃

Ik begrijp de leerdoelen van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De les was leuk?

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je planner!!
• Maak opdrachten op de examensite

Dank voor jullie aandacht!