Thema 5 - Waarneming, gedrag en regeling Bs 2 & 3

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Thema 5 - Waarneming, gedrag en regeling Bs 2

Leerdoelen:

Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt.

Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft.

Vandaag 

• Thema 5
• Uitleg Basisstof 2
• Zelfstandig werken
• Uitleg Basisstof 3
• Zelfstandigwerken

• gezamenlijk afsluiten  (5 min)  

Proef: Reactiesnelheid

• Ga naar de website op de volgende slide 
• De test begint pas als je ziet: "wait for green"
• wordt het scherm groen, zo snel mogenlijk klikken. 
• Meet je reactietijd 5 keer, na vijf keer geeft de site een gemiddelde
• Typ je gemiddelde in op de volgende slide 

humanbenchmark.com

wat was je gemiddelde reactietijd?

Wat denk je dat er gebeurt tussen "groen" en "klik"?

Welke onderdelen van je lichaam denk je dat daar bij betrokken zijn?

Hoe kan het dat je zo snel kan reageren?

Impuls

Berichten worden door zenuwcellen doorgegeven met een elektrisch signaal: een impuls 

Dit kan heel snel!

Bijvoorbeeld van een zintuig naar je hersenen, of van je hersenen naar een spier of klier. 

Prikkel- impuls - reactie

wat was de route van de impuls bij het meten van de reactiesnelheid bij groen licht?

Electric impuls

De huid

De huid

De huid bestaat uit drie lagen: de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. Alledrie worden apart nog behandeld.

Opperhuid

Bestaat uit kiemlaag (delende cellen) en hoornlaag.

Vanuit de kiemlaag wordt de hoornlaag steeds ververst, de hoornlaag slijt af vanaf de buitenkant. De cellen in de hoornlaag bevatten veel hoornstof (waar ook nagels en haren van gemaakt zijn) en zijn dood. 

Soms wordt de hoornlaag extra dik als gevolg van veel druk/ schuren -> eelt

Haren

Haarzakjes zijn uitstulpingen van de kiemlaag in de onderliggende lederhuid.

Vanuit de onderkant van het haarzakje groeit het haar, hier zitten ook talgklieren (produceren talg) om de haren en de huid soepel te houden.

Wat doe je bij 

een brandwond?

Brandwonden??? 

Onder lauw - stromend water

Kleine wond: 10 min

Grote wond: 30 min

Nooit kleding lostrekken!! Naar huisarts! 

evt afdenken met plasticfolie 

brandwonden

Lederhuid

De lederhuid bevat allerlei zintuigen:

• Kou
  
• Warmte
  
• Pijn
  (ook in opperhuid)
• Aanraking
  
• Druk (dieper)
  

En ook zweetklieren

Onderhuids bindweefsel

Het onderhuids bindweefsel bevat vet (als reservevoedsel/ isolatie) 

Lagen van de huid

Opperhuid

lederhuid

Onderhuids bindweefsel

Wat is de huid?

1. orgaan
2. weefsel
3. orgaanstelsel
4. cel

Waar liggen je zintuigen in de huid?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid

Ruiken/ proeven

Neus bevat het reukzintuig

Het reukzintuig is gevoelig voor geuren (chemische stoffen in de lucht) als prikkels.

Reukzintuig

Geurstoffen komen je neus in via je neusgaten, of via je keelholte uit je mond.

Geurstoffen (geurmoleculen) binden aan de reukreceptoren boven in je neusholte.

Reukzintuig

Als een geurmolecuul aan een receptor is gebonden zal deze zintuigcel zorgen voor een impuls in de reukzenuwcel. 

Via de reukzenuw komt de impuls in de hersenen en die nemen de geur waar.

proeven 

5 soorten smaakpapillen

- zoet
- zuur
- zout
- bitter
- umami

Maar je kunt toch veel meer proeven???

proeven doe je ook met je neus

Ruiken/ proeven

Op de tong zit het smaakzintuig

Het smaakzintuig is gevoelig voor 5 smaken (opgeloste chemische stoffen) als prikkels: Zoet, zout, bitter, zuur, umami

Het proeven van eten is een combinatie van smaak en reuk.

Dus

- Wat is de prikkel van je reukzintuig?

- Wat zijn de zintuigcellen in je reukzintuig?

- Wat is de prikkel van je smaakzintuig?
- Wat zijn de zintuigcellen in je smaakzintuig?

Zelfstandig werken

Basisstof 2: 1 t/m 7 havo ook 8

Thema 5 - Waarneming, gedrag en regeling Bs 3

Leerdoelen:

 Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie.

Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven.

Wat zit er NIET in je oor?

1. slakkenhuis
2. fornuis
3. stijgbeugel
4. gehoorgang

Het oor heeft als taak prikkels op te vangen. Wat is de prikkel voor het oor?

1. licht
2. impuls
3. geluid
4. tikken

Pupilreflex