Module 4: Les 5: Deepfake

• LessonUp
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 2

Deepfake

Module 4

Les 5

Leerdoelen: 

• Je leert wat Deep Fake is en hoe het ingezet kan worden.
• Je ervaart de risico’s en gevaren van Deep Fake.

Terugblikken

Vooruitblikken

Instructie

We beginnen de les met een korte video. Wat valt je op aan deze video?

Instructie

Is deze video echt of niet? Waar denk je dit aan te zien?

Instructie

De video is dus niet echt. Het lijkt hier alsof Obama allemaal rare dingen zegt, maar dat is dus niet zo. Dit fenomeen – het maken van nepvideo’s waarin het lijkt alsof mensen echt iets zeggen of non-verbaal iets doen – heet Deep Fake.

Herkennen jullie deze dame? 

Waarom of waarvoor zouden mensen Deep Fake gebruiken?

Instructie

Deep Fake is een lastig begrip. Daarom gaan we eerst kijken naar de technologie erachter, namelijk kunstmatige intelligente, ook wel veel gebruikt in het Engels: artificial intelligence. Wat is dat nou eigenlijk?

Instructie

Dit is volgens Wikipedia de definitie van kunstmatige intelligentie

Instructie

De Dikke van Dale neemt dit als definitie;

Blijft toch wel een beetje vaag die begrippen. Daarom, kunstmatige intelligentie voor dummies in 2 minuten!

Instructie

Nu weten we iets meer over kunstmatige intelligentie. Maar wat is

nou de link tussen kunstmatige intelligentie en Deep Fake nieuws?

De leerlingen gaan hier even kort over nadenken. Ze hebben in de video gezien dat als je heel veel afbeeldingen van eenzelfde voorwerp of figuur aan de computer laat zien, dat die computer

dat gaat herkennen als bijvoorbeeld een hond. Dit kun je ook doen met video’s. Stel, iemand gaat een Deep Fake video

maken over Obama. De software gaat dan allemaal video’s van Obama beeld voor beeld analyseren. De software weet zo wat de afmetingen en de vorm van zijn gezicht zijn. Ook weet het dan

hoe de onderdelen van zijn gezicht bewegen als hij lacht, praat of verbaasd kijkt. Dat is kunstmatige intelligentie. De computer leert zelfstandig verder. Zo ontstaat bijvoorbeeld een pratende

Obama, die je dingen kunt laten zeggen die jij wil. 

We weten dat de video van Obama nep is. Hier zie je hoe dat werkt. Wat de rechterman zegt en de mondbewegingen die hij daarbij maakt, neemt de software over. Het lijkt zo alsof het Obama zelf is die het zegt.

Instructie

Maar hoe zie je nou dat een video nep is? De leerlingen gaan hier in groepjes van drie over nadenken en stellen een lijstje op.

Hoe denken zij te kunnen zien dat een video nep is? De video van Obama kan hier nogmaals getoond worden.

[Op de volgende slide volgt een lijstje met punten waaraan je zou kunnen zien dat een video niet echt is]

Instructie

Komt het overeen met wat de leerlingen bedacht hebben?

• De mond maakt onnatuurlijke bewegingen.

• De mond beweegt niet in lijn met de rest van de

gezichtsuitdrukking.

• De spreker knippert niet met zijn ogen.

• Er zitten ‘vervaagde’ pixels in het beeld.

• Andere delen van het lichaam kloppen niet met de bewegingen die het hoofd maakt.

• De afzender van de video is geen bekende en betrouwbare nieuwsbron.

Instructie

Door middel van een test gaan de leerlingen nadenken over welke videobeelden echt zijn en welke niet. Hiermee zullen ze erachter komen dat Deep Fake niet alleen het manipuleren van gezichten inhoudt, maar het gaat verder dan dat. De leerlingen krijgen de volgende videobeelden te zien en kijken hier klassikaal naar. Vervolgens beantwoorden ze op het werkblad

een aantal vragen over deze video’s.

Laat de leerlingen de vragen die bij deze video horen op het werkblad invullen.

Antwoord

Deze video verraadt natuurlijk al iets van de echtheid, maar het is wel interessant om te zien.

Laat de leerlingen de vragen die bij deze video horen op het werkblad invullen.

Antwoord

Deze video bevat geen geluid, maar is wel nep. Het gaat hier om face-swapping, iets wat op mobiele telefoons ook al in ‘minivorm’ gebeurt. Het gezicht van de vrouw is hier vervangen door het gezicht van iemand anders.

Laat de leerlingen de vragen die bij deze video horen op het werkblad invullen.

Antwoord

Deze video is echt. Donald Trump vertelt hier over zijn plan om een muur langs de Mexicaanse grens te bouwen.

Laat de leerlingen de vragen die bij deze video horen op het werkblad invullen.

Antwoord

Deze video is nep. Het gezicht van acteur Steve Buscemi (Reservoir Dogs) op het lichaam van Jennifer Lawrence tijdens

een speech op de Golden Globe Awards.

Instructie

De leerlingen weten nu hoe je een Deep Fake video van een echte video kunt onderscheiden. Maar wat de leerlingen

misschien niet weten, is dat ze zelf iedere dag ook een minivorm van Deep Fake gebruiken, namelijk Snapchat.

Instructie

Stel in de klas de vraag hoe Snapchat volgens de leerlingen een vorm van Deep Fake kan zijn.

Instructie

Snapchat is een kleine vorm van Deep Fake omdat de app heeft mogelijkheden tot face-swaps en zelfs een functie waarbij je iemands hoofd uit een foto kan knippen, en die vervolgens op het lichaam van iemand anders kan plakken.

Instructie

Laat de leerlingen zelf een DeepFake snapchat video maken. Geef ze er 10 minuten de tijd voor. Bekijk daarna enkele resultaten. Als het kan, bekijk ze dan klassikaal op het digibord.

Instructie

Waarschijnlijk zijn de meeste snapchatvideo’s die de leerlingen

hebben gemaakt onschuldig, maar laat ze erover nadenken wat er kan gebeuren als iemand dit op een verkeerde manier gebruikt. Wat zijn verkeerde manieren om dit te gebruiken? Bijvoorbeeld als iemand iets filmt op Snapchat wat niet onschuldig is – en daar vervolgens misschien wel jouw hoofd op plakt; bijvoorbeeld een diefstal,

een overval of misschien iemand jouw hoofd plakt op een naaktvideo – of foto, of op een video met dingen die jij nooit

hebt gezegd. Vul dit eventueel aan met de gevolgen van Deep Fake op grotere schaal; Omdat nieuwszenders en kranten tegenwoordig ook veel werken met video’s, kunnen live-video’s en reportages ook bewerkt worden met Deep Fake, waardoor de betrouwbaarheid van de journalistiek daalt. Al als de betrouwbaarheid van de journalistiek daalt, verliest de media,

politiek en democratie haar geloofwaardigheid. 

Instructie

Instructie

De leerlingen gaan nu aan de slag met de grote Snapchat-test.

Wat voor een Snapchatter zijn zij? De vragen staan op hun werkblad. Geef ze vijf minuten om de test te maken.

Instructie

De leerlingen zijn klaar met de test. Op het scherm verschijnen nu de uitslagen. Geef de leerlingen de instructie om te kijken of ze het meeste A, B of C hebben geantwoord. Op het scherm verschijnen de beschrijvingen van de uitslagen, te beginnen met ‘Meeste A’.

Instructie

Meeste B

Instructie

Meeste C

Om te onthouden

1. ....
2. .... 

Deze les hebben we geleerd...

Volgende les gaan we het hebben over....

Hoe vond je 

deze les?

😒🙁😐🙂😃