Les 3 - Zuivere stoffen en mengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Zuivere stoffen en mengsels

Wat gaan we doen?

- Hoe ging het huiswerk?

- Hoe ver is iedereen met het verslag?

- Beschrijven van zuivere stoffen op macro en micro

- Beschrijven van mengsels op macro en micro

- Rekenen met massa% en volume%

Welk element is Ag

1. Goud
2. Zilver
3. Nikkel
4. Tin

Wat is de afkorting van fosfor?

1. pb
2. ph

Zuivere stoffen op macro niveau

Bij een zuivere stof heb je alleen te maken met die stof. Kristalsuiker en zout zonder jodium zijn zuivere stoffen. 

Mengsels

Een mengsel bestaan uit twee of meerdere stoffen. In het dagelijks leven zijn er enorm veel mengsels te vinden. Sommige gassen zijn ook mengsels zoals de lucht die wij inademen.

Soms spreken mensen over 'zuivere lucht', wat wordt hiermee bedoeld?

Zuivere stoffen en mengsels op Micro

Kristalsuiker zit in een rooster opgebouwd met de moleculen tegen elkaar aan. Als we dit in water brengen zullen die moleculen los van elkaar komen. In oplossing en het is een mengsel geworden.

Diagrammen van een mengsel

Door de verschillende soorten moleculen is de aantrekkingskracht niet even groot. Bij een faseovergang zullen deze moleculen elkaar bij verschillende temperatuur loslaten.

De temperatuur zal dan niet constant blijven.

Wanneer heb je te maken met zuivere stof als je kijkt naar een kookdiagram?

1. Als de temperatuur constant blijft
2. Als de temperatuur licht blijft stijgen
3. Als de temperatuur snel stijgt

Homogene mengsels

De stoffen in dit mengsel bevinden zich in dezelfde fase. Dit kan in de vaste, vloeibare en gas fase zijn. Een vloeibaar homogeen mengsel noemen we ook een oplossing. Er zijn dan stoffen opgelost in het oplosmiddel, meestal is dat water. 

Homogeen op micro niveau

De moleculen van de opgeloste stof zijn van elkaar en bevinden zich volledig in de oplossing.

Heterogene mengsels

Hier kan je nog zien wat het verschil is. Zoals op de plaatjes hiernaast. Je kan zien dat er (vaak) een vaste stof niet goed/volledig oplost in het oplosmiddel.

Zijn vloeibare heterogene mengsels altijd troebel?

1. Ja
2. Nee

Suspensie en emulsie

Een suspensie is een troebel mengsel van een vaste stof opgelost in een vloeistof.

Een emulsie is troebel mengsel van vloeistoffen waarbij kleine vloeistofdruppels verdeeld worden in het oplosmiddel.

Een gasmengsel kan alleen homogeen zijn.

1. ja
2. nee

Tabel van samenstellingen

Rekenen aan mengsels

De hoeveelheid van een stof dat aanwezig is in een mengsel, wordt het gehalte genoemd. Het gehalte kan je aangeven als massapercentage (massa%). 

Opgave

Brons is een legering van de stoffen koper en tin. We hebben een blokje brons, de massa van de koper is 105 mg en de tin 0,8 cg. Bereken de massa% van de koper en tin.

Volume percentage

Bij mengsels van gassen en vloeistoffen spreken we meestal van een volumepercentage (volume%). 

Zorg er voor dat de eenheden altijd gelijk staan.

Rekenen met volume%

Biogas is een gasmengsel dat ontstaat als gevolg van biologische enzymatische processen. Dit gas bestaat uit methaan en koolstofdioxide.

We hebben een biogas met als volume 7,6 L. het gas heeft een volume percentage van 60 % van methaan. 

Bereken het volume van methaan in liters.

Geef het antwoord op de vorige vraag met de juiste benaming en eenheid.

Gehalte berekenen

Het gehalte gaat over hoeveel stof er per liter in het mengsel aanwezig is. Dit is een combinatie van eenheden!

gehalte = massa stof (g) / volume mengsel (L)

Berekening gehalte

We hebben een fles cola van 1,5 L. Op het etiket staat dat er 156 gram suiker in zit.

Bereken het gehalte aan suikers. Gebruik hiervoor de juiste eenheid!

Het gehalte suiker is 104 g/L cola