Aanpassing 2.1 (mh1a)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

De Grieken

paragraaf 2.1 en 2.2

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat een polis is en hoe de Griekse stadstaten zich bestuurden.

Aan het einde van deze les kun je uitleggen waarom Athene aan de ene kant een democratie is maar aan de andere kant ook niet 

Onafhankelijke staten

• Griekenland was niet één staat, maar bestond uit verschillende stadstaten, in het Grieks wordt dit een poleis genoemd
• 150 onafhankelijke stadstaten
• Landbouwstedelijke samenleving
• Eigen bestuur en wetten. 
  
  
• Veel steden waren rondom een akropolis gebouwd, een vesting op een heuvel of een rots
  

Wat is een ander woord voor stadstaat?

1. Paleis
2. Polis
3. Provincie
4. Kolonie

Leg in je eigenwoorden uit wat een stadstaat is.

‘De agora van Athene. Commercieel, sociaal en politiek hart van de stad.’  

Kolonies buiten Griekenland (1)

• Een kolonie is een gebied van een land buiten dat land

• Griekenland is door het droge klimaat en de rotsachtige grond erg onvruchtbaar (slechts 20% is geschikt voor landbouw)

• Een mislukte oogst betekende al snel een hongersnood

Kolonies buiten Griekenland (2)

• Sommige Grieken trokken weg, op zoek naar een beter leven

• Met schepen voeren ze over de Middellandse Zee naar andere gebieden om daar te gaan wonen

• Rond 750 v. Chr. hadden de Grieken kolonies in Spanje, Italië en Turkije

Kolonies buiten Griekenland (3)

• Tussen de kolonies en het 'moederland' ontstond zoveel handel dat de Grieken rond 550 v. Chr. geen nieuwe kolonies meer stichten.

• Door de Griekse kolonies raakte de mensen in het Middellandse Zeegebied bekend met de Griekse cultuur (zoals: mythologie, beeldhouwkunst, enz.)

Wat is een kolonie?

1. Een Polis waar de burgers aan de macht zijn.
2. Een gebied van een land/ stadstaat buiten dat land/ stadstaat.
3. Zelfstandige staat bestaand uit één stad en omliggend gebied.
4. Een Polis waar de adel aan de macht is.

Athene

VS

Sparta

De samenleving van Athene

1. Atheense mannen, aanzien was afhankelijk van grondbezit
   
   
2. Niet-Atheense mannen, zij hadden geen grondbezit
   
   
3. Vrouwen
   
   
4. Slaven
   
   

• Maatschappij is een ander woord voor samenleving

Slavernij

• Slaven waren erg belangrijk voor de Grieken
  
  
• 1/3 van de Griekse bevolking was slaaf
  
  
• Slaven waren meestal krijgsgevangen uit oorlogen
  

De samenleving van Sparta

1. Spartanen, jongens en meisjes werden getraint om Sparta te dienen
   
   
2. Omwonenden, zij woonden niet in Sparta, ze moesten soldaten leveren en belasting betalen
   
   
3. Overwonnenen, zij waren door Spartanen veroverd en werden als slaaf behandeld

Verschillende regeringsvormen

• Monarchie: land geregeerd door een koning (monarch) 
• Aristocratie: land geregeerd door een kleine groep rijken of aanzienlijken (aristos = de besten) 
• Tirannie (of dictatuur): één persoon, die met geweld aan de macht is gekomen, is de baas 
• Democratie: land geregeerd door het volk (dèmos) 
• Anarchie: regering door niemand  

Welke drie regeringsvormen zijn hier afgebeeld? 

Opdracht

Jullie krijgen een aantal stellingen. Bij welke bestuursvorm horen deze? 

“Ik ben alleen aan de macht. Ik heb voor de macht moeten vechten.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Ik ben verkozen tot leider.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Mijn vader was de leider van de stadstaat en nu ben ik het.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Ik heb veel geld en aanzien, maar moet de macht delen met anderen.” 

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Ik krijg een nieuwe leider doormiddel van erfopvolging.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Mijn bestuursvorm werkt alleen als ook echt iedereen zijn mening mag uitten.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Ik heb meerdere leiders. Ze hebben de macht omdat ze veel geld hebben.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Ik ben nu de enige leider, want ik hebben mijn rijke concurrenten verdreven.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Niet iedereen in mijn stadstaat mag stemmen, alleen de mannen.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie

“Vaak is dit een heel wreed bewind.”

1. Tirannie
2. Democratie
3. Monarchie
4. Aristocratie