2.1 je omgeving waarnemen Klas 3 VWO

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 2 basisstof 1

Waarneming 

Leerdoelen:

1 Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

2 Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

3 Je kunt uitleggen wanneer zintuigen prikkels omzetten in zenuwimpulsen.

Zintuigen en prikkels

Zintuigen vangen prikkels op.

Uitwendige prikkels komen van buiten het lichaam, denk bijv. aan licht/geur/smaak/geluid/warmte

Inwendige prikkels komen van binnen in het lichaam, denk bijv. aan honger/dorst/pijn

Prikkels

Adequate prikkels

Niet alle zintuigen reageren op alle prikkels. De prikkel waarop een zintuig wel reageert noemen we de adequate prikkel.

Van prikkel naar impuls

Prikkels worden door het zintuig

omgezet in kleine elektrische 

stroompjes, dit noemen we impulsen.

Route van een impuls:

Zintuigcel -->Zenuwen --> ruggenmerg --> hersenen            bewustwording 

Hersenen --> ruggenmerg --> zenuwen            reactie

Prikkels en impulsen

Filteren van prikkels

Een prikkel wordt pas een impuls als deze hoger is dan de drempelwaarde.

gewenning: drempelwaarde gaat

 omhoog als de prikkel lang aanhoudt. 

Impulsfrequentie

De impulsfrequentie wordt groter als de prikkel sterker is.

Voelen

Ruiken 

Proeven

Horen 

Zien (2.2)

Bekijk het filmpje op de volgende dia.

Bekijk de presentatie via het linkje op de volgende dia.

https:

Het oog noemen we ook wel

1. kijkzintuig
2. gezichtszintuig
3. oogzintuig
4. lenszintuig

Een zintuig met een hoge drempelwaarde zal eerder reageren op een prikkel dan een zintuig met een lage drempelwaarde

1. Juist
2. Onjuist

Zintuigen zetten prikkels om in impuls

Zenuwen sturen impuls naar hersenen

Bewust van de prikkel, hersenen nemen beslissing

Hersenen sturen impuls naar zenuwen

Lichaam reageert op prikkel

Na verloop van tijd hoort iemand de klok niet meer tikken.
Wat is er met de drempelwaarde gebeurt?
Wat is de biologische term voor dit verschijnsel?

1. De drempelwaarde is lager komen te liggen. Dit heet een adequate prikkel.
2. De drempelwaarde is hoger komen te liggen. Dit heet een adequate prikkel.
3. De drempelwaarde is lager komen te liggen. Dit heet gewenning.
4. De drempelwaarde is hoger komen te liggen. Dit heet gewenning.

Welk zintuig in de huid reageert op lichte aanraking?

1. warmtezintuig
2. pijnpunt
3. drukzintuig
4. tastzintuig

Welk woorden horen bij welk zintuig?

Het zicht

De tastzin

De reuk

voelen

zien

ogen

neus

ruiken

handen

Impulsen verplaatsen zich via de

Prikkels worden omgezet in impulsen door de

Bewustwording van de waarneming vindt plaats in je

Het deel van je zenwustelsel dat door je wervelkolom loopt is je

ruggenmerg

zintuigen

hersenen

zenuwen

De kleinste prikkelsterkte die nog een impuls veroorzaakt in een zintuig noemt men

1. prikkeldrempel
2. impulsdrempel
3. drempelwaarde
4. adequate prikkel

Maken

- Opdrachten van basisstof 1