3kgt thema 1 organen & cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Organen en cellen

Bronnen:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Basisstof 1

Organismen

Alle organismen hebben levenskenmerken.

Als iets leeft, is het een organisme. 

Geen levenskenmerken = LEVENLOOS

Levenskenmerken

Levenskenmerken

• Ademhalen
  
• Voeden
  
• Uitscheiden
  
• Bewegen
  
• Groeien 
• Voortplanten
  
• Waarnemen

Levenscyclus

• Elke soort heeft
  een levenscyclus
• Individu gaat dood
• Soort blijft bestaan 

maken b 1

leren b 1

Basisstof 2

De bouw van een organisme

Torso

Veel organen liggen in de torso van een mens. 

Het middenrif scheidt hierbij de romp in de borst- en buikholte.

Orgaanstelsels

Organen die samenwerken, vormen een orgaanstelsel.

orgaanstelsels

- Beenderstelsel / skelet

- Spierstelsel

- Spijsverteringsstelsel

- Ademhalingsstelsel

- Bloedvatenstelsel

- Uitscheidingstelsel

- Voortplantingsstelsel

- Zenuwstelsel

- Hormoonstelsel

- Lymfestelsel

- Huid

Orgaanstelsel sprinkhaan 

Orgaanstelsel hond

Cellen en weefsels

Verschillende soorten cellen en weefsels

Niet alle dierlijke cellen hebben celkernen, ze kunnen er ook meer hebben.

Cellen en weefsels

Cellen en weefsels

• 1 of meer cellen
•  Bouwsteen van een organisme
• Weefsel: groep cellen met dezelfde vorm en functie         tussencelstof rond  cellen

Cellen vormen weefsel 

Basisstof 3

Cellen

Alle organismen bestaan uit cellen. Cellen zijn de bouwstenen van een organisme. Cellen zijn erg klein. Je kunt ze alleen zien onder een microscoop. Cellen zijn doorzichtig. Om ze goed te kunnen zien onder een microscoop, worden ze gekleurd.

Microscoop

- De onderdelen en functie van de microscoop

- De vergroting van de microscoop berekenen

Tekenregels biologie

Altijd met potlood!

Teken alleen wat je ziet.

Teken eerst dunne lijnen.

Teken groot.

Naam, klas, datum

Wat voor tekening?

Strepen naar rechts

Alle onderdelen benoemen

Tekenen in de biologie

Tekenregels

Basisstof 4

Dierlijke cel

Plantencel

Plantaardige cel

Delen van een cel- plant

Intercellulaire ruimte: 

ruimte tussen de cellen. Gevuld met lucht of tussencelstof.

Celmembraan: een dun vliesje. Water, zuurstof en CO2 kunnen hier vrij doorheen.

Vacuole: grote ruimte in de cel, gevuld met vocht (water + mineralen). Zorgt voor celdruk / turgor.

Kernmembraan: vliesje om de celkern

Celkern: erfelijk materiaal ligt hier opgeslagen

Cytoplasma: stroperige vloeistof wat in de cel ligt

Celwand: Harde, buitenste schil van de cel. Verstevigd met cellulose voor de stevigheid van een plant.

Bladgroenkorrels: groene korrels die in het cytoplasma liggen. Vindt fotosynthese in plaats onder de juiste omstandigheden.

Korrels in de cel

Korrels

Planten hebben verschillende korrels met verschillende functies: 

• Bladgroenkorrels dienen voor de fotosynthese (en de groene kleur).
• Kleurstofkorrels zijn korrels met rode, oranje of gele kleurstoffen.
• Zetmeelkorrels zijn korrels waar zetmeel wordt opgeslagen.

Basisstof 5

Bouwbeschrijving

In de kern liggen chromosomen.

chromosomen

Gemaakt van de stof DNA + eiwit

Elke celkern bevat 46 chromosomen. 

Alle chromosomen samen is het genoom

chromosomen

Chromosomen zijn opgebouwd uit een eiwit en DNA.

DNA bevat de informatie voor je erfelijke eigenschappen. 

Chromosomen

De mens heeft in zijn lichaamscellen 46 chromosomen.

Je chromosomen liggen in vaste paartjes van 2, je hebt dus 23 paar chromosomen.

De chromosomen lijken op lange draden en zijn alleen zichtbaar onder  als de cel zich gaat delen.

Chromomenportret

-Mensen hebben 23 paren chromosomen, in alle lichaamscellen / Ook wel 46 chromosomen.

(levercel, huidcel etc)

-Behalve de Y en X chromosomen zijn de paren gelijk aan elkaar.

-In geslachtscellen 23 chromosomen ( eicel, zaadcel)

Basisstof 6

Mitose 

Vorming van nieuwe cellen.  

Dit proces noem je gewone celdeling of mitose.

Mitose

Celdeling/

mitose en chromosomen

Mitose

Basisstof 7

Biologisch onderzoek 

Biologisch onderzoek

• Probleemstelling (waarneming, je merkt iets op, je vraagt je iets af...)
• Onderzoeksvraag (een precieze omschrijving wat je wilt onderzoeken)
• Verwachting (hypothese/ verwachting, maak gebruik van wat je al weet)
• Werkplan (Proefgroep+Controlegroep; altijd grote aantallen; 1 factor, rest gelijk )
• Waarnemingen (wat zie je bij de proef en resultaten)
• Conclusie (antwoord op de hypothese)
• Onderzoek evalueren