5.1 Renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De Tijd van ontdekkers en hervormers

De Renaissance

Twee kenmerkende aspecten

het veranderende  mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling 

de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid 

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen 1400 en 1600, waarin niet langer het hiernamaals centraal stond, maar de mens in het hier en nu.

• Ontstaan in Italië

Anders denken over het leven en de dood

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

De mens en de wereld centraal

• Meer interesse in het leven op aarde zelf en de precieze werking van de natuur en samenleving.
• Ideaalbeeld werd de uomo universale: algemeen ontwikkeld mens.

Leonardo da Vinci: anatomie, natuurkunde, scheikunde, schilderijen, muziek schrijven, gebouwen en apparaten ontwerpen...

Diepe interesse in de mens en de wereld.

Humanisme

Inspiratie uit de cultuur van de Grieken en Romeinen uit de Oudheid.

De boeken zouden wijsheid en kennen bevatten waarmee het leven op aarde zou worden verbeterd.

De belangstelling van geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis = humanisme.

Waarom in Italië? (1)

• In Italië was stedelijke burgerij en zelfstandige stadstaten ontstaan 

• Rijke Italianen willen kunst bezitten en genieten van het leven. Laten zien hoe goed je het hebt.

• Kunstenaars krijgen goed betaald; --> kunst wordt steeds beter

Waarom focus op de oudheid?

Italië stond nog vol overblijfselen van de oudheid.

Veel verloren teksten kwamen via kloosters, kruistochten en handelscontacten weer in zicht.

Ideeën verspreiden

• Dankzij de boekdrukkunst (1450) kon de stroming zich verspreiden.
• --> Humanisten gingen kritisch kijken naar de bijbel.
• Erasmus was een belangrijke humanist. Had kritiek op de kerk.

Erasmus

• Leefde tot 1536
• Vertaalde de bijbel zelf: hoe wijkt de geloofspraktijk af van wat de bijbel vertelt?
• Gedragen monniken en priesters zich dan wel naar de idealen van Christus?
• Erasmus wilde verandering.

Video-opdracht

- Bekijk de video in Classroom over Erasmus

- De vragen komen vanzelf in beeld

- Gebruik je boek & aantekeningen om antwoord te geven op de vragen!

- Klaar? Werk verder aan de opdrachten in MEMO