3 en 4. Totalitaire systemen + Nazi's aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

9.3 Totalitaire systemen

 Fascisme, nationaalsocialisme, communisme

Leerdoelen

Je kunt bij totalitaire systemen (facisme, nationaalsocialisme en communisme) kenmerken en overeenkomsten/verschillen noemen en herkennen.

Je kunt verklaren waarom totalitaire regimes juist in de jaren '20/'30 aansloegen bij de bevolking.

Totalitaire ideologieën

Totalitair = volledig, fataal

Ideologie = ideaalbeeld van hoe de samenleving eruit moet zien

Een bestuur dat op elk vlak van de samenleving veel invloed uitoefent, dus ook in de privésfeer.

Fascisme in Europa

• 'Oplossing voor de crisis'

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP), ook in Engeland (BUF) en Nederland (NSB)

Het fascisme

Kenmerken:

1. Er is een dictator die bepaalt wat goed is (bv Mussolini in Italie);

2. Fascisme is anti-democratisch en nationalistisch (eigen staat is belangrijkst);  

3. Fascisme gaat uit van ongelijkheid (de hoogontwikkelden moet de laagontwikkelden leiden, sociaal Darwinisme);

4. Geweld is goed (geen woorden, maar daden), knokploegen (bv 'de zwarthemden' in Italie) bewaken met geweld de rust; 

5. De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.

6. Toepasen van indoctrinatie (het opdringen en inprenten - hersenspoeling - van jouw ideeen via media)

Welke kenmerken zie je terug in dit fragment?

1. Anti-democratisch
2. Geweldsverheerlijking
3. Anti-communistisch
4. Indoctrinatie

Ik ken vier kenmerken van het facisme.
Ik kan uitleggen waarom het facisme een totalitair karakter heeft en waarom dat in de jaren '20/'30 aansloeg bij het volk.

Ik begrijp alleen doel 1

Ik begrijp alleen doel 2

Ik begrijp beide

Ik begrijp geen van beide

Communisme

Lees de tekst van 9.3 over communisme en noteer kenmerken van het communisme. Zoek bij elk kenmerk een afbeelding die het illustreert. Schrijf er een toelichting van twee zinnen bij.

Kenmerken van communisme (1)

Gelijkheid / geen privébezit

Anti-democratisch en anti-kapitalistisch

Eenpartijstaat

Persoonsverheerlijking

Kenmerken van communisme (2)

• Planeconomie
• Collectivisatie
• Showprocessen

Planeconomie

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Pavlik

Waarom was Pavlik een goed voorbeeld voor propaganda?

Wat zegt dit filmpje over Sovjet-Unie onder Stalin?

Collectivisatie

• Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 
• Verzet onder boeren: weerstand onder rijke boeren + lage inzet

• De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 
• De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 

Ik ken vier kenmerken van het communisme.
Ik kan uitleggen waarom het facisme een totalitair karakter heeft en waarom dat in de jaren '20/'30 aansloeg bij het volk.

Ik begrijp alleen doel 1

Ik begrijp alleen doel 2

Ik begrijp beide

Ik begrijp geen van beide

Nationaalsocialisme

• Extreem-nationalistisch
  
• Militaristisch
  
• Verheerlijking geweld (bv. knokploegen)
  
• Antidemocratisch
  
• Eén leider principe
  
• De staat is belangrijker dan het individu
• Rassenleer (antisemitisme)

Republiek van Weimar

Waarom sloeg het nationaalsocialisme zo aan bij de Duitse bevolking?

Verwerking

Stelling: Hitler is democratisch aan de macht gekomen

Verdedig en verwerp de stelling met gebeurtenissen uit Interbellum. Gebruik informatie uit HC 2.1 en 9.3.

HC 2.1: opdr. 20 t/m 22

HO 9.3: opdr. 7, 17 en 18

Januari 1933

President Von Hindenburg benoemt Hitler tot Rijkskanselier

Hitlers machtsovername

Marinus van der Lubbe (communist) wordt beschuldigd

Communisten durven niet naar Rijksdag

Hitler brengt machtigingswet in stemming.

Hitler als alleenheerser

Na Machtigingswet staat parlement buitenspel

Na overlijden Von Hindenburg geen nieuwe president, dus Hitler alleen aan het hoofd van Duitsland