VWO6 H3 P4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Aarde - Middellandse Zeegebied

Par. 3.4

Landbouw rond 

de Middellandse Zee

Weet je het nog?

Wat is duurzaamheid?

Welke omstandigheid zal de meest beperkende factor zijn voor de landbouw in het Middellandse Zeegebied?

Leerdoelen par. 3.4

• Je kunt de overgang van de traditionele naar de moderne landbouw in het Middellandse Zeegebied beschrijven en verklaren; 
• Je begrijpt het grote belang van duurzaamheid in dit gebied

Lange landbouwtraditie

Kleinschalige landbouw in het Middellandse Zeegebied vindt van oudsher vooral plaats in de heuvels     >>

Weinig in: 

- kustvlaktes > stinkende moerassen, malaria, overstromingen

- gebergtes > te steile hellingen, te hoog etc.

Aanpassing landbouw aan de natuurlijke omstandigheden

- droge zomers

- reliëfrijke gebieden

- dunne en stenige bodem

- lage begroeiingsdichtheid

Aanpassingen aan de natuurlijke omstandigheden

-  gewassen met lange wortels 

- wintertarwe

- muurtjes/ terrassen 

- kleine akkers 

- extensieve veeteelt 

- transhumance 

Voorbeeld: gewassen met lange wortels

Transhumance

De verticale verplaatsing van vee, naar hoger gelegen weiden in de zomer en lager gelegen dalen in de winter. 

De boeren wonen in principe permanent in dalen, in vaste huizen. Alleen de kudden en hun directe verzorgers verplaatsen zich.

De foto is genomen in Basilicata. Herders trekken met hun vee over de stoppels op de net geoogste akkers.
Vroeger trokken de herders in de zomer de bergen in en in de winter waren ze beneden.

Aan welke omstandigheid hebben de boeren zich moeten aanpassen?

1. Droge zomers
2. Reliëfrijke gebieden
3. Dunne en stenige bodem
4. Lage begroeiingsdichtheid

Veranderingen landbouw

De landbouw in het Middellandse Zeegebied is sinds de tweede wereldoorlog sterk veranderd onder invloed van:

• de leegloop van het platteland
• de invloed van de EU en het
  landbouwbeleid van de EU

Welke ontwikkeling maakte de veranderingen mogelijk?

1. Gebruik van irrigatie
2. Het krijgen van subsidies
3. Mechanisering

Verwachte verandering 

beschikbaarheid water 2000 > 2100

Voorbeeld 

bodem-

waterbalans

Irrigatie leidt tot een verstoring
van de waterbalans

Risico: meer irrigatiewater gebruikt dan in de winter wordt aangevuld >> gevaar verzilting.

Oplossing 1: druppelirrigatie 

Oplossing 2: gebruik fossiel water  ( >> niet duurzaam)

Oplossing 3: gebruik zeewater (ontzilting >> kostbaar)

EU en toekomst landbouw

- minder subsidies > meer marktwerking  

- hierdoor verdwijnen overschotten (die meestal gedumpt worden op de Afrikaanse markt). 

- daardoor handel binnen Europa en wereldwijd eerlijker.

- meer  subsidies voor duurzame landbouw (o.a. vanwege klimaatdoelstellingen)

Leerdoelen behaald?

• Je kunt de overgang van de traditionele naar de moderne landbouw in het Middellandse Zeegebied beschrijven en verklaren; 
• Je begrijpt het grote belang van duurzaamheid in dit gebied

Aan de slag

• Lees paragraaf 3.4
• Maak de opdrachten 3, 4 en 5
• Maak een samenvatting of woordweb
• Kijk de opdrachten na (classroom)