Bas 13.7 Lever en de nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Thema 13: Gaswisseling en uitscheiding

Basisstof 7: De lever en de nieren

Wat wordt er uitgewisseld bij de gaswisseling van vissen?

1. Water en koolstofdioxide
2. Zuurstof en water
3. Koolstofmonoxide en zuurstof
4. Zuurstof en koolstofdioxide

Bij dit dier vindt gaswisseling plaats doormiddel van de huid en de longen

1. Juist
2. Onjuist

Welke dieren gebruiken tracheeën voor gaswisseling

1. vogels
2. insecten
3. spinnen
4. eencelligen

Is dit (?) het interne of het externe milieu?

1. Interne milieu
2. Externe milieu

Leerdoelen

• De leerling kan de functies van de lever benoemen.
• De leerling kan de delen van de nieren van de urinewegen benoemen met hun kenmerken en functies.
• De leerling kan benoemen in welk orgaan de hormonen insuline en glucagon worden gemaakt en kan bij deze hormonen de functies beschrijven. 

Functies lever

• Voedingsstoffen omzetten (eiwit > fibrinogeen)
• Gal maken
• Eiwitten afbreken (Ureum)
• Gifstoffen uit je lichaam halen (alcohol drugs en medicijnen)
• De afvalstoffen die ontstaan verlaten je lever via de leverader. 
• Glucose gehalte constant houden

Leverbloedvaten

De lever heeft drie bloedvaten:

- de leverslagader (van aorta naar lever)

- De leverader (van de lever naar de holle ader)

- De poortader (van de darmen en de maag naar de lever)

Functies lever

• Glucosegehalte bloed constant houden
• Voedingsstoffen bewerken
• Gal produceren  
• Afvalstoffen afbreken 
• Eiwitten afbreken
• Gifstoffen afbreken

Regeling glucose gehalte in het bloed

Als er te veel glucose is -->

<-- Als er te weinig glucose is

Afvalstoffen afbreken lever

zoals dode rode bloedcellen

Hierdoor ontstaan galkleurstoffen --> geven ontlasting een bruine kleur

zoals eiwitten

Hierbij ontstaat ureum dit wordt door de nieren uit het bloed gehaald

Hepatitis

• Ontsteking van de lever door hepatitisvirus
• Een besmet persoon heeft dan hepatitis 

Hepatitis B

- bloed, sperma, vaginaal vocht

- Vaak milde verschijnselen

- Soms  kans + leverkanker en/of levercirrose

De onderdelen van de nieren en de urinewegen

Een nier bestaat uit:

het nierschors, niermerg 

en de nierbekken.

Via je nierslagaders komt er
bloed met afvalstoffen in je
nieren. 

Werking nieren

- De nierschors en het niermerg zorgen voor de uitscheiding.

- Het nierbekken verzamelt de urine.

- Via urine leider naar de urineblaas.

- Verlaat lichaam via urinebuis.

Samenstelling urine

Wat is de functie van de nieren?

1. Afvalstoffen uit het bloed halen
2. Zuurstof aan het bloed toevoegen
3. Voedingstoffen aan het bloed toevoegen
4. Koolstofdioxide verwijderen

Welk nummer is de lever?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoe heet de buitenste laag van de nier?

1. het niermerg
2. de nierschors
3. het nierkapsel
4. het niervlies

Welk hormoon wordt geproduceerd bij een te hoog glucose gehalte in het bloed?

1. Insuline
2. Glucagon
3. Glycogeen
4. Saline

Zelfstandig werken

13.7

Lees in je boek bladzijde 211 t/m 214

Maak opdracht 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7

In je werkboek opdracht 1 & 4(!) <- belangrijk

Morgen mee nemen!

Potlood, pen en liniaal/geodriehoek.

Zelfstandig werken

13.7

Lees in je boek bladzijde 211 t/m 214

Maak opdracht 1, 2, 3, 4, 5, 6 en 7

In je werkboek opdracht 1 & 4(!) <- belangrijk

Morgen mee nemen!

Potlood, pen en liniaal/geodriehoek.