1.6 Natuurwetenschappelijk onderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Benodigheden

- Schrift

- Pen, potlood, etc.

- Boek BVJ 4a

- Agenda 

Cijfer

nee 

Lesson Up

Nee

Tassen in

de tassenkast

Telefoons in de telefoontas

functie	soorten onderzoek	data verzamelen door:
1. beschrijvend - beschrijven, vergelijken, evalueren - kan leiden tot hypothese	A. literatuuronderzoek - theoretisch	I. observeren met eigen ogen of door meting m.b.v. apparaat
2. hypothesetoetsend - toetsen van mogelijke verklaring of voorspelling	B. experimenteel onderzoek - praktisch, - meestal in een lab	II. bevragen (interview of enquête)
3. ontwerpend - ontwerpen van materialen, modellen, ontwerpen	C. veldonderzoek - praktisch, - in een levensechte situatie	III. analyseren van tekst en beeld

Fasen van hypothesetoetsend natuurwetenschappelijk onderzoek 

onderzoeksvraag:

- toetsend, specifiek, afgebakend

- valt uiteen in deelvragen 

- waaronder een experimentele onderzoeksvraag (=meetbaar) 

hypothese: mogelijke verklaring op basis van de nu geldende theorieën

verwachting: verwacht resultaat als via het experiment de hypothese getoetst wordt 

resultaten: 

- meetresultaten 

- overige waarnemingen 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

(

1. Waarneming 

2. Onderzoeksvraag 

• open vraag
• oorzaak - gevolgrelatie
• geen opzoekvraag
• 1 factor
• toetsbaar of meetbaar 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

3. hypothese

• stellig geformuleerd
• geeft antwoord op de onderzoeksvraag
• is onderbouwd 
• kan onjuist zijn 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

4. experimentele fase (zie werkplan) 

5. resultaten 

• meetgegevens en overige observaties
• in tabel, diagram (let op de regels!) 
• samengevat in woorden 

let op: geen verklaringen, geen conclusies 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

6. Conclusie

• herhaling onderzoeksvraag en hypothese
• conclusie op basis van resultaten
• geeft antwoord op onderzoeksvraag
• vergelijking met hypothese 

let op: geen verklaringen, geen nieuwe resultaten

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

7. Discussie 

• analyse van de resultaten

--> vergelijking met verwachting 

--> verklaringen van bevestiging van verwachting of afwijking van verwachting 

--> valide en betrouwbaar?

• analyse van de werkwijze 

--> beperkingen onderzoek, zwakke punten in proefopzet, verloop van onderzoek 

• betekenis onderzoek en vervolgonderzoek 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

8. Bronnenlijst / Literatuur 

• APA-richtlijnen
• op basis van bronverwijzingingen in de voorgaande fasen. 

Werkplan voor experiment (vaardigheid 6)

1. Onderzoeksvraag 

2. Hypothese 

• antwoord op de onderzoeksvraag
• de verantwoording van de hypothese met behulp van gegevens uit de literatuur

3. Korte opzet van de proef ' Om dit hypothese te toetsen wordt een experiment uitgevoerd dat ....  & proefopstelling 

4. Meetbare experimentele onderzoeksvraag 
5. Verwachting: de voorspelling bij welk concreet resultaat (grootheid en eenheid noemen) je hypothese bevestigd wordt (als.... dan.....).

Werkplan voor experiment

Materiaal

• welke materiaal (apparaten, chemische stoffen, organismen) je gaat gebruiken
• in aantallen, gewichten, concentraties, etc. 

Werkplan voor experiment (vaardigheid 6)

Methode

Verantwoording:

• de proefopzet (beschrijving of een afbeelding) 
• de meetmethode;
• wat de controleproef wordt;
  
• welke grootheid je tijdens de proef gaat variëren;
  
• welke grootheid/grootheden tijdens de proef niet mag/mogen veranderen en hoe je daarvoor gaat zorgen;
  
• welke waarnemingen/metingen je gaat doen, welke grootheid je gaat meten;
  
• welke vooronderzoeken (zoals testen van meetapparatuur) nodig zijn voor het echte onderzoek kan beginnen.
  

Uitvoering: 

• beschrijving hoe je de proef uit gaat voeren; (proefopzet en proefopstelling)
• beschrijving hoe je de resultaten gaat vastleggen 

Verschil onderzoeksplan en werkplan

Onderzoeksplan 

• Observatie --> wat is er tot nu toe bekend? -->  Onderzoeksvraag --> hypothese (en onderbouwing)  --> deelvragen --> welke wijze van gegevens verzamelen voor elke deelvraag 

--> werkplan voor experiment : 

met hierin : exp. onderzoeksvraag, verwachting, verantwoording validiteit en betrouwbaarheid , materiaal & methode 

--> werkplan vragenlijsten voor enquête en interviews

--> werkplan met zoektermen voor onderzoek in wetenschappelijke literatuur (vaak al gebruikt voor onderbouwing van de hypothese) 

• Planning in de tijd

Wie doet wat wanneer? 

• Bronnenlijst (voor de onderbouwing van de hypothese) 

Verslag (vaardigheid 7) 

Titelinformatie:

• Titel van het onderzoek (informatief!)
• Namen van de onderzoekers (op alfabetische volgorde van achternaam)
• Datum van het inleveren van het verslag
• Begeleidend docent 

vervolg:

zie 'fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek.