hh-week

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Ethiek

Welke handelingen zijn gerechtvaardigd?

Overkoepelend

Morele theorie 1

Morele theorie 2

Morele theorie 3

Overkoepelend

Waarden en normen 

relativisme en universalisme

consequentialisme: 

Wat goed is hangt af van de gevolgen.

Plichtethiek:

Wat goed is wordt bepaald door plichten.

Deugdethiek:

Alleen met een moreel karakter kan je bepalen wat goed is.

Vrijheid en verantwoordelijkheid

In de herhalingsweek

- vragen/aan het werk n.a.v. leerdoelenchecklist

- stroomschema ethiek

- toetstips

- SO

- reflectie op SO

- wat is een goed antwoord?

- plichtethiek vs utilisme (video)

- ...

Vandaag

• stroomschema
• SO terug
• 3a voorbeeld, 3b samendoen, 3c zelfstandig 
• (video plichtethiek vs utilisme)

Een andere optie

Deugdethiek

• Niet wat moet ik doen, maar hoe moet ik leven?
  
• Geen morele regels maar een houding die je kan ontwikkelen
  
• Het ontwikkelen van deugden (karaktereigenschappen) 
• Wat goed is, verschilt per situatie
  

Deugdethiek

Deugd: goede karaktereigenschap die het midden vormt tussen een tekort en een teveel (ondeugden). 

Bijv:

Moed

lafheid

overmoed

ondeugd (tekort)

ondeugd (teveel)

deugd (midden)

Deugdethiek

Hoe bepaal je wat je volgens de deugdethiek moet doen?

• bepaal welke deugden er van belang zijn
• maak een afweging tussen deze deugden
• deugdelijk handelen moet je oefenen!

Deugdethiek

Voorbeeld: moet ik leren voor een toets of naar het feestje van een vriend gaan waar ik voor ben uitgenodigd?

- deugden: trouw/loyaal zijn in vriendschap, verstandigheid, zelfdiscipline

- een deugdzaam persoon zou een afweging maken tussen die deugden en proberen beide deugden uit te oefenen.

Dus...(verschillende mogelijkheden)

nu leren en later naar het feestje, naar het feestje en daarna leren, afzeggen maar een extra groot cadeau kopen, ....

01:45

Geef je mening: de vervolging van de politiechef vind ik

1. Terecht. Politie mag niemand bedreigen.
2. Onterecht. Dankzij hem gaat de moordenaar de cel in.

Onterecht. de man is een held, want nu gaat die moordenaar levenslang de cel in. 

02:57

Geeft deze zaak inderdaad aan dat de kantiaanse ethiek absurd is en het utilisme beter is in dit geval?

1. Ja, de kidnapper verliest zijn waardigheid door zijn misdaad.
2. Nee, ook een kidnapper heeft menselijke waardigheid en rechten.

03:20

Welk argument geeft deze vrouw tegen het utilisme?

03:55

Ben je het ermee eens dat jij verantwoordelijk bent voor de dood van het kind als je niet alles hebt gedaan om zijn dood te voorkomen?

1. Ja, wel als je het kind mogelijk kunt redden.
2. Nee, de moordenaar is de enige verantwoordelijke.
3. Je bent niet echt verantwoordelijk, maar ik zou me wel schuldig voelen.

Zijn we ook schuldig aan hongerdoden? Aan dierenleed? Aan barre omstandigheden in de textielindustrie?

05:10

Ben je het met Singer eens? Mag je een onschuldig kind martelen als dat 10 kinderen vrij kan krijgen?

1. Ja, dat levert zoveel mogelijk geluk op voor zoveel mogelijk mensen
2. Nee, je mag nooit een onschuldig iemand martelen
3. Nee, die regel leidt op lange termijn tot meer pijn dan geluk

Eens? Wie moet dat dan doen? Wie pakt die verantwoordelijkheid op? Ben je medeverantwoordelijk als je dat niet doet?

(evt verwijzen naar trolleyprobleem, guantanamo)

Leg uit in hoeverre de politiechef deugdelijk heeft gehandeld.