Wet Big Voorbehouden / risicovolle handeling

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1-3

Voorbehouden / risico volle handelingen

Voorbehouden handeling

Een voorbehouden handeling is een medische handeling die alleen uitgevoerd mag worden door bevoegde zorgverleners, zoals artsen, verpleegkundigen of tandartsen. Deze handelingen zijn wettelijk vastgelegd in de Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) omdat ze grote risico's met zich mee kunnen brengen voor de patiënt als ze ondeskundig worden uitgevoerd.

Kenmerken

     - Het mag alleen uitgevoerd worden door mensen die hiervoor bevoegd en bekwaam zijn.

     - Voorbeelden zijn: injecties geven, opereren, narcose toedienen, en katheteriseren.

     - Bevoegdheid en bekwaamheid moeten altijd actueel zijn: men moet regelmatig getraind worden en voldoende kennis hebben van de handeling.

De volgende veertien categorieën van voorbehouden handelingen zijn in de Wet BIG

opgesomd in artikel 36.

• Heelkundige handelingen;
  
•  Verloskundige handelingen;
  
•  Endoscopieën;
  
•  Katheterisaties;
  
• Injecties;
  
•  Puncties;
  
•  Het onder narcose brengen;
  
•  Het verrichten van handelingen met gebruikmaking van radioactieve stoffen of
  
• toestellen die ioniserende straling uitzenden;
  

• Electieve cardioversie;
•  Defibrillatie;
  
•  Elektroconvulsieve therapie;
  
•  Steenvergruizing voor geneeskundige doeleinden;
  
•  Handelingen ten aanzien van menselijke geslachtscellen en embryo's gericht op het anders dan op natuurlijke wijze tot stand brengen van zwangerschap;
• Het voorschrijven van UR-geneesmiddelen (uitsluitend recept) als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder s, van de Geneesmiddelenwet

Risicovolle handeling

Een risicovolle handeling is een handeling die niet per se wettelijk voorbehouden is, maar die wel risico’s met zich meebrengt voor de patiënt als ze onjuist wordt uitgevoerd. Deze handelingen kunnen onder bepaalde omstandigheden door een breder aantal zorgverleners uitgevoerd worden, mits ze hiervoor voldoende getraind zijn

Kenmerken

     - Het mag uitgevoerd worden door mensen die bekwaam zijn, maar er is geen specifieke wettelijke bevoegdheid zoals bij voorbehouden handelingen.

     - Risicovolle handelingen vragen om speciale aandacht, kennis en vaardigheid.

     - Voorbeelden zijn: het verzorgen van wonden, het toedienen van medicatie (zoals via een infuus), en handelingen die infectierisico’s verhogen.

Risicovolle handelingen

• Medicijnen geven
  
• Sondevoeding toedienen
  
• Blaasspoelen
  
• Toepassen van middelen en maatregelen
  
• Gebruik van til- apparatuur.

Nogmaals:

Voorbehouden handeling: Deze handelingen mogen alleen door bevoegde zorgverleners worden uitgevoerd vanwege de wet. Ze hebben een hoog risico, zoals injecteren of opereren. Alleen een arts of een daartoe opgeleid persoon mag dit doen.

Risicovolle handeling: Deze handelingen brengen risico’s met zich mee, maar mogen door verschillende zorgverleners worden uitgevoerd als ze bekwaam zijn. Dit zijn handelingen zoals wondzorg of infusie, waarbij geen speciale bevoegdheid vereist is, maar wel deskundigheid.

Het verschil zit in de wettelijke regels en de verplichte bevoegdheid bij voorbehouden handelingen, terwijl risicovolle handelingen meer om praktische deskundigheid vragen, maar minder strikt wettelijk geregeld zijn.