Les 3: 10 januari 2023

• Latijn
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Studieles Klassieke Talen

10 januari 2023

Lesdoelen

• In het Latijn kunnen tellen + doorwerking van de Latijnse namen voor getallen kunnen herkennen
• Latijnse woorden correct kunnen uitspreken
• Romeinse getallen leren lezen en maken

Planning

1. Start 
2. Verkenning Romeinse getallen blz. 9
3. Opdrachten 5 + 6 maken en bespreken
4. Uitspraak Latijn (opdr 7)
5. Rekenen met Romeinse getallen



6. Afronding
   

Herhaling blz 4 t/m 7

• Latijn is een 'dode taal' maar taal en cultuur van Romeinen toch nog veel om ons heen;
  
• Denk aan bogen, bakstenen, woorden als aquaduct, agenda, examen, computer;
  
• Taal van de Romeinen heet Latijn naar het gebied van de Latini (de streek Latium) rondom Rome. 
  
• Latijn lange tijd een wereldtaal/ lingua franca van Europa tot ± 1800 en heeft zo invloed gehad op moderne talen als Frans, Spaans etc.
  
• Onder andere te zien in de uitspraak van de getallen... (blz. 9)

Opdracht 5

Hoe heten de talen die rechtstreeks afgeleid zijn van Latijn?

1. Latijnse talen
2. Italiaanse talen
3. Romaanse talen
4. Romeinse talen

Welke taal is GEEN Romaanse taal?

1. Roemeens
2. Italiaans
3. Portugees
4. Engels

Je hebt een duet, trio, kwartet... maar uit hoeveel leden bestaat een kwintet?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Hoeveel tentakels heeft een octopus?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

De hoeveelste maand is september eigenlijk...?

1. 7e
2. 9e
3. 11e
4. 5e

Romeinse cijfers... (blz 69)

XI = 10 + 1 = 11 (klein na groot = optellen)

IX = 10 - 1 = 9 (klein vóór groot = aftrekken)

1945 = 1000  + 900 + 40 + 5 = MCMXLV

I	V	X	L	C	D	M
1	5	10	50	100	500	1000

Opdracht 75 + 76 blz. 70

1. 28
2. 564
3. 19
4. 7
5. 251
6. 3321 

1. XXXVI
2. XCIII
3. MCCXXXIV
4. DII
5. XXIX
6. LXVIII

Opdracht 77 t/m 81 blz. 70

• Opdracht 77 = d (1000 + 900 + 90 + 9)
• Opdracht 78 = MMXXII
• Opdracht 79 = 18 - 9 = 9 --> IX
• Opdracht 80 = 480 - 129 = 351 --> CCCLI
• Opdracht 81 = Asterix betaalt 20/4 = 5 assen per vis. Obelix betaalt (54 - 26)/7 = 4 assen per vis. Obelix betaalt dus minder.

Hoe schrijf je de datum van vandaag in Romeinse 'cijfers'?

1. VV - I - MMXXIII
2. X - I - MMXXIIV
3. VIIIII - L - MDDXXIII
4. X - I - MMXXIII

Uitspraak Latijn (blz. 11)

• Latijnse alfabet 23 letters i.p.v. 26!!!
• i = i OF j
• u = u, v OF w
• c = k
• g = g (good)
• qu = kw
• u = oe
• ae = ai
• oe = oi

Spreek voor jezelf uit:

quamvis sint sub aqua,

sub aqua maledicere temptant

Uitspraak Latijn

i = i OF j

u = u, v OF w

c = k

g = g (good)

qu = kw

u = oe

ae = ai

oe = oi

De klank van de zin doet me denken aan:

1. een hond
2. een egel
3. een kikker
4. vis

K

Engelse g

j of i

kw

oe

aai

oi

La: C

La: g

La: i

La qu

La: u

La: ae

La: oe

Maak opdracht 7 blz. 12

• medikoes   = medicus
• karker          = kerker
• kwalitas      = kwaliteit
• Kaisar           = keizer
• janoea          = januari

• akwa       = aquarium 
• kollektio = collectie 
• intrare     = entree
  
• reGere     = regeren 
• respondére = respondent

Terugblik op de Lesdoelen

• In het Latijn kunnen tellen + doorwerking van de Latijnse namen voor getallen kunnen herkennen

• Latijnse woorden correct kunnen uitspreken

• Romeinse getallen leren lezen en maken

Wat heb je van deze les geleerd of wat ga je van deze les onthouden?

Hoe vond je deze les (gaan)?

😒🙁😐🙂😃