Koolstofchemie vwo 3 compleet

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Naamgeving koolstofchemie 

Naamgeving koolstofchemie

Stappenplan:

1. Zoek en benoem de langste aaneengesloten koolstofketen. Dit is de stamnaam (hoofdketen).
2. Zoek en benoem de zijgroepen. 
3. Geef de zijgroepen plaatsnummers (tel vanaf kant met laagste plaatsnummer) en geef telwoorden (hoe vaak komt dezelfde groep voor).

Stamnaam

Een molecuul heeft altijd een hoofdketen.
Dit is de langst mogelijke rij koolstofatomen.

Het aantal koolstofatomen en de soort bindingen
bepaalt de stamnaam van het molecuul.

Alkanen

• Naam = stam + aan 
  
• Algemene formule: C_nH_2n+2
  
• Koolstofketen met alleen enkele bindingen tussen C-atomen.
• Voorbeeld: methaan (meth = 1C, aan = enkele bindingen).

Alkenen

• Naam = stam + een
• Algemene formule: C_nH_2n (voor 1 dubbele binding)
  
• Koolstofketen met een dubbele binding tussen C-atomen.
• Voorbeeld: but-1-een (but = 4C, 1-een = dubbele binding op C1).
• Tel de C-atomen in dit geval vanaf links:
  

                                              C1 komt eerder dan C3.

NAAMGEVING:

etheen

propeen

Bij buteen geef je met een nummer aan na welk koolstofatoom de dubbele binding komt:  

but-1-een

but-2-een

LET OP: 

De ouderwetse naam  (1-buteen) niet gebruiken! 

De juiste naam is: but-1-een.

LET OP: 

De ouderwetse naam die in het boek staat (2-buteen) niet gebruiken! 

De juiste naam is: but-2-een.

Geef de naam van het molecuul.

1. Ethaan
2. Propaan
3. Butaan
4. Pentaan

Geef de naam van het molecuul.

1. Penteen
2. Pent-1-een
3. Pent-2-een
4. Pent-3-een

Geef de systematische naam:

opdracht: sleep de juiste naam bij de juiste structuur

propeen

ethaan

etheen

propaan

Zijgroepen

• In de hoofdketen van een koolwaterstof zitten alleen koolstofatomen en waterstofatomen.
  
• Deze koolstofatomen moeten achter elkaar zitten, anders zijn ze geen onderdeel van de hoofdketen.
  
• Alles dat niet in de hoofdketen zit is een zijgroep.
• We bekijken eerst alleen alkylgroepen
  
  

Alkylgroepen

• Een koolstofketen als zijgroep noem je een alkylgroep.
• Aantal C van zijgroep krijgt zelfde stamnaam als in hoofdketen, en eindigt op -yl.
• Alkylgroep komt voor de naam van de hoofdketen.
• Voorbeeld: (2-)methylbutaan.
• In dit geval kun je het cijfer 2 weglaten, omdat de 

methylgroep alleen op C2 kan zitten.

Hoe geef ik aan deze stof een naam?

Vertakking in het molecuul?

1. tel aantal C in de langste keten: 5 dus pent-
2. dubbele binding: nee: pentaan
3. zijgroepen? ja, een vertakking met 1 C: methyl
4. op welke locatie? 2e C
5. naam is: 2-methylpentaan

Teken
3-ethylpentaan

Gelukt!

Ik twijfel over mijn antwoord

Meerdere dezelfde alkylgroepen

• Bij meerdere dezelfde alkylgroepen gebruik je telwoorden (di, tri etc.).
• Elke zijgroep krijgt een eigen nummer.
• Voorbeeld: 2,3-dimethylpentaan.

Meerdere verschillende alkylgroepen

• Bij verschillende zijgroepen geef je de namen van de zijgroepen op alfabetische volgorde (negeer hierbij telwoorden).
  
• Elke zijgroep krijgt een eigen nummer.
• Voorbeeld: 3-ethyl-2-methylpentaan.

Welke naam heeft
deze verbinding?

1. methylbutaan
2. methylbuteen
3. methylbut-2-een
4. methylbut-1-een

Geef de juiste systematische naam

Geef de juiste systematische naam

Geef de naam van het molecuul.

Geef de naam van deze structuurformule

1. stam = langste koolstofketen = 9 C atomen lang (non-)
2. 2x ethyl = diethyl, 3x methyl = trimethyl
3. locaties, hou laagste nummering aan
4. 3,3-5,6,7 < 3,4-5,7,7
5. dan op alfabetische volgorde zetten: 3,7-diethyl-3,5,6-trimethylnonaan 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

hoek om

de langste keten van C's gaat de hoek om, in totaal 9 C's

Isomeren

• Isomeren hebben dezelfde molecuulformule,
  maar een andere structuurformule.
• Verschillende structuurformule = andere stofeigenschappen.
• Niet verwarren met isotopen!
• Vb: butaan en methylpropaan (C4H10).

is een isomeer van

1. waar
2. niet waar

Teken 3 isomeren van C6H10 en benoem ze.

Halogenen

Halogenen kunnen ook de "plek" van een waterstofatoom in nemen.

Halogeenverbindingen

• Halogenen zijn altijd een voorvoegsel (Staat in de Binas bij achtervoegsel ook geen)
• Naam is het halogeen met daarbij aan welk C-atoom het vast zit:
• Vb: 1,2-dichloorethaan 

Geef de namen van de (halogeen)alkanen

Wat is de juiste systematische naam voor:

1. 2-broom-, 3-broom- pentaan
2. 2,2,3-broompentaan
3. 2,2,3-tribroompentaan
4. broompentaan

Wat is de juiste systematische naam voor:

1. 4-Broom-6-fluor-6-jood-4- ethylhexaan
2. 3-Broom-1 fluor-1-jood-3- ethylhexaan
3. 3-Broom-1 fluor-1-jood-3- butylpentaan
4. 3-Broom-1-fluor-1-jood-3-propylpentaan

Alkanolen

NAAMGEVING:

De naam van een alkanol krijg je door achter de stamnaam het achtervoegsel -ol te zetten

methanol

 

ethanol

Wat is de systematische naam van onderstaande structuurformule?

Bij propaan kan de hydroxylgroep aan het eerste of het tweede C-atoom zitten. Dit geef je aan met een nummer:

propaan-1-ol

 

propaan-2-ol

Wat is de systematische naam van
deze structuurformule?