4.3 de Holocaust (massamoord op de Joden door de Nazi's)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 2-4

De Holocaust

De Jodenvervolging

Antisemitisme

Antisemitisme betekend haat tegen joden.  Anti = tegen  Semiet = joods

Al eeuwenlang worden joden in o.a. Europa gediscrimineerd. Tegenwoordig is dit nog steeds zo. 

Op de afbeelding zie je een pogrom. Dit is een aanval tegen een bepaalde groep waarbij de mensen worden mishandeld en vermoord. Daarnaast worden huizen en andere bezittingen stuk gemaakt en in brand gestoken. Hier worden joodse mensen worden door christenen in elkaar geslagen. 

Rassenleer

• Volgens de rassenleer kon je mensen verdelen in rassen.

• Volgens de nazi's was het Germaanse ras het beste ras. 

• Het laagste ras waren de joden. 

• Zij waren onmensen en moesten worden uitgeroeid. 

Deze twee stagaires leggen aan basisschool kinderen uit hoe je alle verschillende 'rassen' kunt herkennen. 

Het ene ras was beter dan het andere. 

Wereldcrisis vanaf 1929

De grote armoede wordt ook gebruikt om Joden tot zondebok maken:

"Wij zijn werkloos, zij hebben de mooie baantjes!"

Hitler speelt in op deze gevoelens bij delen van de bevolking,

o.a. door steeds te benadrukken dat de economische crisis

én het verlies van de oorlog de schuld is van Joden en Communisten

Hitler wordt kanselier januari 1933

Hitler speelt in op deze gevoelens bij delen van de bevolking,

o.a. door steeds te benadrukken dat de economische crisis  

én het verlies van de oorlog de schuld is van Joden en Communisten

Neurenberger Rassenwetten

1935

• Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.
  
• Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.
  
• Deze wetten zijn ook bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'
  

Discriminatie

Het pesten en vernederen van joden is iets wat je in de geschiedenis veel terug kan vinden. 
Toch zie je dat in jaren voor de oorlog het antisemitisme langzaam groeit.  

In Duitsland zijn veel mensen teleurgesteld, boos en verdrietig vanwege de Eerste Wereldoorlog, veel politieke onrust en economische problemen vanwege de crisis in 1929. 

Fase 1

Kristallnacht 

Op 9 november 1938 vermoord een joodse jongen een Duitse diplomaat in Parijs.

Als reactie hierop  Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen. De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Een Joodse synagoge is helemaal stukgeslagen in de Kristallnacht. 

houdt de Minister van propaganda, Joseph Goebbels houdt een haatrede tegen Joden.

Duitsers trekken

De nacht van 9 op 10 november 1938 krijgt de naam 'Kristallnacht' vanwege alle ramen van de huizen en winkels van joden die stuk zijn geslagen. 

Veel synagoges worden in brand gestoken. 

Deze joodse mannen werden gedwongen om met een David's ster door de stad rond te lopen. 

Ook worden er tijdens Kristallnacht Joden opgepakt en naar Buchenwald, een concentratiekamp in Duitsland, gebracht. 

In 1935 werd de rassenleer in Nazi-Duitsland vastgelegd in

1. De Neurenberger Rassenwetten
2. Propagandamateriaal
3. de Kristallnacht
4. Terreur

Welke uitspraak past bij de rassenleer van de nazi's?

1. Blond haar is een kenmerk van het Aziatische ras
2. Het Arische ras is zwak en achterlijk
3. Joden zijn onbetrouwbaar
4. Ras doet er niet toe, het gaat om de mens.

Wat is antisemitisme?

Antisemitisme

Kristallnacht

Rassenleer

Huiswerk

Maak opdracht 3, 4 en 5 

Paragraaf 4.3

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Uitsluiten

De Nazi's willen de joden steeds meer buitensluiten van het gewone leven.

• Joodse ambtenaren ontslagen
• Kinderen naar joodse scholen
• Openbare gebouwen werden verboden (bioscopen, zwembaden)
• Persoonsbewijs met een grote J
• Dragen van Jodenster 
• Verhuizen naar aparte wijken 

Joodse wijken

Vanaf de Middeleeuwen werden joden gedwongen om in eigen wijken te wonen. In de Italiaanse stad Venetie woonden de joden in de wijk 'Ghetto Nuovo'. Hierkomt de bijnaam 'getto' vandaan. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de joden verplicht om naar deze getto's te verhuizen. 

Fase 3

In de ghetto's en kampen was het leven zwaar. Er was te weinig woonruimte voor de  

duizenden joden die er moesten leven.

Vaak was er ook niet genoeg voedsel voor iedereen.

Een grote groep mensen overleed vanwege ondervoeding. Soms stierven zij op straat, waar zijn dagenlang bleven liggen. 

Deportatie Nederland

• Eind 1942 begon deportatie van Nederlandse Joden
• Joden werden opgeroepen om zich te melden
• De rest werd opgejaagd (razzia's)
• Westerbork, doorgangskamp in Drenthe
• 107.000 NL Joden gedeporteerd
• 5200 keerden terug

Fase 4a

Vernietiging

Uitroeiing van de Joden

Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen.

Fase 4b

Systematische uitroeiing van de Joden:

Endlösung (=eindoplossing)

Joden doodschieten was niet effectief

Wannssee conferentie: 20 januari 1942

Opdracht: Verzin een effectieve manier om zo snel mogelijk zo veel mogelijk mensen te doden.

Zyklon B

Korrels die verdampen (blauwzuur) 

als ze in contact komen met lucht.

Al het bewijsmateriaal moeten worden vernietigd:

kleding, foto's...lichamen.

6.000.000...

6 jaar oorlog

=

1 miljoen joden per jaar

=

83.000 joden per maand

=

>2700 joden per dag

Let op: het systematisch uitroeien begon pas in 1942

Wat is een ander woord specifiek voor Jodenhaat?

1. Discriminatie
2. Racisme
3. Antisemitisme

Wat gebeurde er tijdens de Kristallnacht?

1. Het vernielen van joodse winkels
2. Joden werden gedeporteerd
3. Er werd met borden gesmeten op straat
4. Hitler voerde nieuwe wetten in

Welke onjuiste (foute) vooroordelen gebruikte de Nazi's om Jodenhaat te versterken?

1. Rekenleer
2. Rassenleer
3. Holocaust
4. Concentratiekamp

Aan de slag!

maak opdracht 6, 8, 9, 10, 12 en 15

paragraaf 4.3

klaar? kijk het na in online omgeving

of werk aan overige opdrachten