Neurologie en psychiatrie

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 3

AFP DA3.2.21 Neurologie/psychiatrie

TIA vs. CVA

CVA

Cerebrovasculair Accident (CVA): 

• Bloeding (20%), embolie en/of trombose (80%)
• Deel van de hersenen valt uit

Kenmerkende symptomen:

• Hemiparese: Halfzijdige verlamming
• Afasie: Spraakstoornissen
• Hemianopsie: Halfzijdige uitval van gezichtsveld
• Bewustzijnsverlies, duizeligheid, geheugenproblemen etc.

Onderzoek + Behandeling

Onderzoek CVA:

• In de acute fase wordt er een CT-scan gemaakt voor onderscheid tussen bloeding en infarct

Behandeling: Tijdverlies = hersenverlies!

• Trombolyse: Binnen 4.5 uur na infarct
• Revalidatie: Afhankelijk van uitval
• Medicijnen: Cholesterol- en bloeddrukverlagers, antistolling

Trombolyse is een behandeling met een sterk werkende stof (rt-PA of alteplase) die een stolsel in een bloedvat op kan lossen na een herseninfarct. Deze stof dienen we toe via een infuus. Patiënten met een herseninfarct kunnen deze behandeling krijgen wanneer de klachten korter dan 4,5 uur geleden zijn opgetreden.

TIA

Transient Ischaemic Attack (TIA): Voorbode van een CVA!

• Tijdelijke aanval van zuurstoftekort in de hersenen
• Door embolie uit het hart of vernauwing van halsslagaders
• Verdwijnt zonder restverschijnselen

Vergelijk het maar met Angina Pectoris vs. Hartinfarct...

Hoe herken je een CVA?

Hoe herken je een CVA?

Hersenvliesontsteking: Meningitis

• Meestal door virus of bacterie
• Ernstige hoofdpijn, flinke nekstijfheid, koorts, misselijkheid, braken, puntbloedinkjes, luierpijn bij kleine kinderen, verminderd bewustzijn 
• Complicaties: Sepsis, psychische verandering, doofheid

Hersenvliesontsteking

Hersenvliesontsteking door een virus is milder van vorm en gaat vaak met een week weer over. Meest kenmerkend is dan de gevoeligheid voor licht.

Migraine

Migraine: Ziekte van de hersenen

• Aanvallen van heftige en bonzende hoofdpijn
• Vaak aan één kant van het hoofd
• Misselijkheid en braken
• Overgevoelig voor prikkels (licht en geluid)
• Soms vooraf gegaan door aura

Één aanval varieert in duur van enkele uren tot maximaal 3 dagen

Oorzaken/behandeling

Oorzaak: Onbekend...

Uitlokkende factoren:

• Hormonen
• Slaaptekort
• Stress of ontspanning
• Omgevingsveranderingen
• Voeding
• Erfelijkheid

Behandeling: Moeilijk...

Symptoombehandeling:

• Pijnstillers
• Anti-emetica
• Triptanen (zenuwstelsel)

Eventueel preventieve medicatie, zoals bètablokkers (metoprolol)

Clusterhoofdpijn

Clusterhoofdpijn: Suicidal headache

• Aanvallen van plotselinge, extreem heftige en borende pijn
• Vaak aan één kant, rond één oog
• Rood oog aan de aangedane kant
• Verstopte neus of loopneus
• Wanhopig gevoel en bewegingsdrang

Clusterhoofdpijn (2)

Aanvallen: 

• Pijn is het ergst na 10 minuten, duurt30 minuten tot 3 uur
• Aantal: 1 of meer aanvallen per 24 uur
• Hoeveel vaak: Clusters van weken tot maanden
• Bij wie: Vooral mannen

Behandeling: 

Inhaleren van zuivere zuurstof

Trigeminusneuralgie

Nervus Trigeminus: Zenuw die gevoel in je gezicht verzorgd

Neuralgie: Zenuwpijn

Oorzaak: Vaak essentieel (geen oorzaak)

Symptomen: Heftige, korte pijnscheuten in gezicht

Uitlokkende factoren: Scheren, praten, eten, kou etc.

Behandeling: Anti-epilepticum of operatie

Multipele Sclerose

Multipele Sclerose (MS): Auto-immuunziekte 

• Immuunsysteem reageert op myeline en breekt dit af
• Ontstaat tussen 20e en 40e levensjaar
• Afwisseling exacerbaties (opvlamming) en remissies (herstel)

Na een exacerbatie houdt de patiënt

restverschijnselen (er blijft schade)

Geneesmiddelen

Nog aanpassen voor leerjaar 23-24

Bipolaire stoornis 

Hypomanie: soms zijn de verschijnselen heel subtiel, gedurende een periode voelt een patiënt zich energiek/gelukkig

Gemengde episode: patiënten hebben in een bepaalde periode zowel manische als depressieve klachten.

Schizofrenie

Positieve en negatieve verschijnselen

Positief: er is een symptoom dat er normaal niet is (bijv. patiënt is er van overtuigd dat overal camera’s hangen)

Negatief: het geheugen van de patiënt is na een psychose bijv. afgenomen.

psychose

Iemand met wanen is overtuigd van bepaalde ideeën, terwijl die niet op waarheid berusten.

Een hallucinatie betekent dat iemand iets hoort, ziet of voelt wat er in werkelijkheid niet is. 

Autismespectrum stoornissen

Alle vormen van autisme samen worden autisme-spectrumstoornissen genoemd. 

Diagnose wordt vaak al als kind gesteld, contact maken is lastiger (sociale vaardigheden).

Autistische patiënten hebben vaak behoefte aan regelmaat en voorspelbaarheid. 

Kunnen extreem opgaan in specifieke hobby's of interesses

geneesmiddelen 

Benzodiazepinen werken kalmerend en vlakken emoties af. Ze werken vooral bij meer chronische angst of spanning. Bij paniekaanvallen werken ze minder goed. Ook hier geldt dat na verloop van tijd gewenning op treedt en afhankelijkheid kan ontstaan.

Vervolg geneesmiddelen

Verschillende lithiumzouten worden gebruikt als stemmingsstabilisator, vooral bij de medische behandeling van de bipolaire stoornis

Psychostimulantia werken bij ADHD (Ritalin is bekende merknaam)