Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

voorbeeld

 Je herkent een verband meestal aan een signaalwoord. 

Voorbeeld:

Het heeft vannacht flink gesneeuwd. Daardoor zijn de wegen glad.

Oorzaak: Het heeft flink gesneeuwd.

Gevolg: De wegen zijn glad.

Aan het signaalwoord daardoor kun je zien dat het om een oorzaak en een gevolg gaat.

doel van de les 

Je kunt op het einde van de les signaalwoorden en het verband herkennen in een tekst. 

voorbeelden van Signaalwoorden

Maak de zin af:
Ik heb gisteren voetbal gekeken en .............

Maak de zin af:
Ik heb gisteren voetbal gekeken, maar ..........

maak de zin af:
Ik heb gisteren voetbal gekeken, omdat...........

Maak de zin af:
Ik heb gisteren voetbal gekeken, dus..........

samengevat 

en --> opsomming

maar --> tegenstelling

omdat --> reden

dus --> conclusie 

Verder oefenen ....

 Op welk tekstverband wijzen de   

 signaalwoorden maar, toch en echter?

1. opsomming
2. tegenstelling
3. reden
4. conclusie

 Op welk tekstverband wijzen de   

 signaalwoorden want en omdat?

1. opsomming
2. conclusie
3. tegenstelling
4. reden

 Op welk tekstverband wijzen de  

 signaalwoorden daardoor en zodat?

1. oorzaak-gevolg
2. opsomming
3. conclusie
4. tegenstelling

 Om welk tekstverband gaat het hier?

 Ik kreeg een hapje en een drankje. 

1. reden
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. tegenstelling

 In welke zin wijzen de signaalwoorden  

 op een volgorde in tijd?

1. Ik wil langskomen. Ik heb echter geen tijd.
2. Eerst ga ik sporten, daarna kom ik langs.
3. Ik heb tijd om langs te komen en ook veel zin.
4. Ik kom langs, omdat ik daar veel zin in heb.

 Opdracht 1: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

 Welke twee signaalwoorden zitten er in zin 2?

1. ze - aan
2. aan - met
3. toen - haal
4. eerst - toen

  Om welk tekstverband gaat het in zin 2?

1. volgorde in tijd
2. opsomming
3. reden
4. conclusie

 Opdracht 2: lees de tekst en beantwoord daarna vragen

 Welk rood signaalwoord in de tekst wijst op een tegenstelling?

  Op welk tekstverband wijst het signaalwoord omdat?

 Opdracht 3

 Welk signaalwoord hoort op 

  het laatste stippellijntje?

  Op welk tekstverband wijst

  het signaalwoord dus?

1. opsomming
2. oorzaak-gevolg
3. conclusie
4. tegenstelling

 Opdracht 4

Signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Tekstverband = voorbeeld

Tekstverband = opsomming

Tekstverband = tegenstelling

 

   ook

  bijvoorbeeld

    zo

    maar

 Opdracht 5

 Welk signaalwoord dat wijst op 

 het tekstverband oorzaak-gevolg 

 staat in zowel zin 4 als 7?

“Wanneer het volle maan is  

 en de maan het  dichtst bij  

 de aarde staat ...” Van welk  

 tekstverband is hier sprake? 

1. volgorde in tijd
2. tegenstelling
3. oorzaak-gevolg
4. opsomming

Naar school neem ik meerdere dingen mee,
ZOALS schoolpas, pennen en schriften.

verband =

1. Opsomming
2. Voorbeeld
3. Oorzaak-gevolg
4. Voorwaarde

DOORDAT de trein was vertraagd,
kwam ik te laat op school.

verband =

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel
3. Opsomming
4. Tijdsvolgorde (chronologie)

TOEN ik op school kwam,
bleek het eerste lesuur uit te vallen.

verband =

1. Oorzaak-gevolg
2. Tijdsvolgorde
3. Opsomming
4. Conclusie

OOK het tweede lesuur had ik best kunnen missen.

verband =

1. Opsomming
2. Conclusie
3. Oorzaak-gevolg
4. Tijdsvolgorde (chronologie)

Signaalwoorden 

van voorbeeld

Signaalwoorden 

van voorwaarde

Signaalwoorden van opsomming

Signaalwoorden van samenvatting

Signaalwoorden van oorzaak&gevolg

Signaalwoorden van tegenstelling

Signaalwoorden van tijd

Signaalwoorden van conclusie

dus

vervolgens

echter

omdat

kortom

ten tweede

mits

bijvoorbeeld

als

zoals

al met al

vervolgens

hierdoor

want

maar

daarentegen

ook

Vul in
Je moet de lamp uitdoen ....... het zo al licht genoeg is.

1. door
2. want
3. omdat
4. maar

Vul in
Veel oudere mensen zijn ....... de vrieskou ziek geworden.

1. door
2. voor
3. daarom
4. maar

Vul in
Ik durf eigenlijk niet ..... ik doe het toch.

1. waardoor
2. want
3. daarom
4. maar

Vul in
..... ik op turnen zit,
voel ik me een stuk leniger.

1. door
2. toen
3. omdat
4. sinds

Volgende opdracht

Via de volgende dia komen jullie bij een opdracht waarbij je signaalwoorden moet invullen. Maak deze opdracht 2 keer.

* Na de eerste keer krijg je een percentage van de goede antwoorden, onthoud deze

* Daarna verbeter je de fouten en onthoud ook je nieuwe percentage aan goede antwoorden

www.stoopned.net

Hoeveel procent had je goed de eerste keer toen je op ANTWOORD CONTROLEREN drukte?

Hoeveel procent had je goed de tweede keer toen je op ANTWOORD CONTROLEREN drukte?

Ik weet nu hoe ik een signaalwoord moet vinden in de tekst

1. Ja, ik snap het goed
2. Ja, ik snap het een beetje
3. Nee, ik vind het nog erg moeilijk
4. Nee, ik snap er helemaal niets van.