Hoe werkt onze democratie?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3,4

STAATSINRICHTING: Hoe werkt onze democratie?

Parlementaire democratie:

• Je stemt op volksvertegenwoordigers  die in het parlement komen en daar wetten maken namens jou.
  

Nederland heeft...

• Het parlement: De eerste en tweede kamer
  
• De regering: Koning + ministers

Begrippen

Parlement:
Eerste en Tweede kamer samen, volksvertegenwoordiging
Constitutionele monarchie:
Koninkrijk met een grondwet (waar de koning zich ook aan moet houden)
Parlementaire democratie:
Mensen kiezen volksvertegenwoordigers voor in het parlement

PARLEMENT: 1e+2e kamer

- Wetten maken & aannemen
- Controleert ministers
- Vergaderen

REGERING: ministers(+koning)

- Bedenkt wetten
- Wetten uitvoeren
- Vergaderen

Nog even over die democratie

• Democratie = het volk beslist
  

• Drie kenmerken:  

1.  Verkiezingen
   2. Vrijheid van meningsuiting
   3. Gebaseerd op de Trias Politica
   

Trias Politica

• Bedacht tijdens de Franse Revolutie
• "Scheiding der drie machten":
  1. Wetgevende macht
  2. Uitvoerende macht
  3. Rechtgevende macht
• Om misbruik te voorkomen
  

Bij welke macht hoort welk begrip en waarom? 

• Hoge Raad: Rechterlijk
  
• Koning: Uitvoerend
  
• Parlement: Wetgevend
  
• Internationaal Strafhof: Rechterlijk
  
• Politie: Uitvoerend
  
• Regering: Wetgevend/Uitvoerend
  
• Leger: Uitvoerend
• Openbaar Ministerie: Rechterlijk

De drie machten:
- Uitvoerend
- Wetgevend
- Rechterlijk

Wie heeft in Nederland de wetgevende macht?

1. De regering
2. Het parlement
3. De koning
4. De rechters

Wie heeft in Nederland de uitvoerende macht?

1. De regering
2. Het parlement
3. De koning
4. De rechters

Wie heeft in Nederland de rechterlijke macht?

1. De regering
2. Het parlement
3. De koning
4. De rechters

Begrippen

Trias Politica
Scheiding tussen drie politieke machten: wetgevend, uitvoerend, rechterlijk
Regering
De ministers en de koning(in) samen
Democratie:

Vorm van bestuur waarbij het volk beslist

Welke politieke partijen ken je?

Welke politieke stromingen heb je in Nederland?

1. Liberalisme, confessionalime, feminisme
2. Socialisme, liberalisme
3. Confessionalisme, liberalisme, socialisme
4. Communisme, confessionalisme, liberalisme

Begrippen

Liberalisme:
Politieke stroming die zoveel mogelijk vrijheid voor burgers wil.
Socialisme:
Politieke stroming die zoveel mogelijk gelijkheid wil & opkomt voor de armen.
Confessionalisme:
Politieke stroming die zich op de Bijbel baseert & voor christenen opkomt.

Snelle quiz: Bij welke stromingen horen de volgende posters?

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Confessionalisme
2. Liberalisme
3. Socialisme
4. Geen van alle

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Confessionalisme
4. Geen van alle

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Socialisme
2. Confessionalisme
3. Liberalisme
4. Geen van alle

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Socialisme
2. Confessionalisme
3. Liberalisme
4. Geen van alle

Meerderheid

• 75+1
• Kiesdeler
• Coalitie
  

https:

https:

https:

Begrippen

Kiesdeler

Aantal stemmen gedeeld door 150, bepaald hoeveel zetels een partij krijgt (bijv. 10 miljoen : 150 = 66.666 stemmen nodig voor één zetel.)

Coalitie

Samenwerkingsverband tussen verschillende partijen om een meerderheid te krijgen

STAATSINRICHTING: WETTEN & HET PARLEMENT

Hoe wordt een wet gemaakt?

De weg van de wet

1.  Wetsvoorstel ingediend
2.  Tweede kamer gaat bespreken
3.  Tweede kamer gaat stemmen
4.  Eerste kamer gaat bespreken
5.  Eerste kamer gaat stemmen
6.  Koning ondertekent 
7.  Regering voert het uit

Wie is er niet betrokken bij het maken van een wet?

1. Het parlement
2. De koning
3. De regering
4. De gemeenteraad

Parlementaire Rechten

• Budgetrecht
• Recht van initiatief
• Recht van amendement
• Recht van enqûete
• Recht van interpellatie
• Motie van wantrouwen

Parlementaire Rechten

• Budgetrecht: Goed- of afkeuren begroting
• Recht  van enqûete: Onderzoek naar de overheid
• Recht van initiatief: Indienen wetsvoorstel
• Recht van amendement: Veranderen van een wetsvoorstel
• Recht van interpellatie: Vragen stellen aan regering
• Motie van wantrouwen: Vertrouwen opzeggen in minister

Leg in eigen woorden uit hoe een wet gemaakt wordt.

Wat is geen parlementair recht? Recht van..............

1. Interpellatie
2. Amendement
3. Censureren
4. Initiatief

Begrippen

Parlementaire rechten

Taken waar het parlement zich mee bezig moet houden: budgetrecht, enqûeterecht, vragenrecht, amendementsrecht, recht van initiatief

STAATSINRICHTING: GRONDRECHTEN & CHECKLIST

Kijk het filmpje & schrijf op: 

• Wat zijn klassieke grondrechten?
• Wat zijn sociale grondrechten?
• Wat is het verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?
• Noem een voorbeeld van een klassiek grondrecht en van een sociaal grondrecht

Schrijf op: 

• Wat zijn klassieke grondrechten?
• Wat zijn sociale grondrechten?
• Wat is het verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?
• Noem een voorbeeld van een klassiek grondrecht en van een sociaal grondrecht

Begrippen

Klassieke Grondrechten

Grondrechten die de burger beschermen tegen de overheid. Hiervoor kun je naar de rechter als deze geschonden worden.

Sociale Grondrechten

Grondrechten die bepalen wat de overheid voor de burger moet doen. Hiervoor kun je niet naar de rechter als deze geschonden worden.