Argumenteren drogredenen oefenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

LESDOEL 

Verschillende soorten drogredenen kunnen herkennen.

Drogredenen

1. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. Verkeerde vergelijking
3. Overhaaste generalisatie
4. Cirkelredenering
5. Persoonlijk aanval
6. Ontduiken van de bewijslast
7. vertekenen van het standpunt
8. Bespelen van het publiek
9. Onjuist beroep op autoriteit
10. Vals dilemma

1. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

• Het vertrek van mijn docent Nederlands heeft het gewenste effect gehad want sindsdien heb ik geen onvoldoendes meer gehaald voor mijn talen.
• Nu ik een elektrische fiets heb hoef ik nooit voor een stoplicht te wachten.

2. Verkeerde vergelijking

•  ‘Ik vind dat we echt niet naar gym hoeven, we bewegen toch al als we naar school fietsen?’
• Het geschiedenisonderwijs kan beter worden afgeschaft. Wat gebeurd is, is gebeurd. Een versleten jas gooi je toch ook weg!
  
• Het is niet goed dat een volk zijn eigen regering mag kiezen. Een kind mag toch ook niet zijn opvoeders kiezen.

3. Overhaaste generalisatie

• Mijn opa dronk elke dag een paar glazen jenever en is 98 jaar geworden, alcohol drinken is dus helemaal niet ongezond.
• De winnaar van het Groot Dictee der Nederlands taal heeft acht spelfouten gemaakt. Met het spellingsonderwijs is het dus droevig gesteld.

4. Cirkelredenering

• Jan is razend slim, omdat hij zo intelligent is.
• Ik  lust geen spruitjes, omdat ik ze niet lekker vind.
• Leraren zijn over het algemeen eigenwijs. Dat is geen wonder, want daar zijn het leraren voor.

Jan kan niet schelden in het Frans, want hij kent geen Franse scheldwoorden.

1. overhaaste generalisatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. onjuist oorzaak-gevolg

Je kunt best verrotte vis eten, mijn nicht deed dat ook en die werd er niet ziek van.

1. onjuist oorzaak-gevolgrelatie
2. overhaaste generalisatie
3. verkeerde vergelijking
4. cirkelredenering

Marijke is een fantastische spreker, omdat zij zich zo goed kan uitdrukken.

1. cirkelredenering
2. verkeerde vergelijking
3. onjuist oorzaak-gevolgrelatie
4. overhaaste generalisatie

Sinds de ooievaars een nest hebben, worden er veel meer kinderen geboren in de stad.

1. verkeerde vergelijking
2. cirkelredenering
3. overhaaste generalisatie
4. onjuist oorzaak-gevolgrelatie

Je moet geen bril nemen, bij mensen met een rollator gaat het loopvermogen ook enorm achteruit.

1. onjuist oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. overhaaste generalisatie

5. Persoonlijke aanval

• Wat weet jij van nu gezondheid, jij  bent zelf hartstikke ongezond!
• Jij hebt geen gelijk, want jij bent lelijk en dom.
• Daar kun jij niet over zeggen, want jij bent blond en vrouw!
• Jij bent zogenaamd voor het milieu, maar jij bezit een auto!

6. Ontduiken van de bewijslast

• Wie is de mol is een goed programma. Dat zal iedereen met me eens zijn.
•  Ik hoef hier geen reden voor te geven, geef jij zelf maar een reden waarom ik dat zou moeten doen.
• 'Bewijs dan maar dat je het werkstuk niet gekopieerd hebt!'

7. Vertekenen van het standpunt

• Ga jij niet mee naar de wedstrijd? Dus jij gaat je lekker zitten vervelen in je eentje?
• Als je vindt dat medisch specialisten soms te veel verdienen, vind je ook dat hun tarieven drastisch omlaag moeten!
• A; "Abortus is een belangrijk recht voor de vrouw" 

        B: "U zei zojuist dat u moord op ongeboren kinderen goedkeurt, bent u  daarmee niet medeplichtig aan massamoord? "

8. Bespelen van het publiek

• Je bent toch niet goed bij je hoofd als je daar wilt wonen.
• Een beetje intelligent persoon weet dat dit verhaal niet klopt.
• Het is toch verschrikkelijk hoe bankiers hun zakken vullen.
• Ik denk niet dat iemand in deze zaal deze man zal geloven.
• Hoe kunt u mij een onvoldoende geven, ik heb hier zo hard voor geleerd!

9. Onjuist beroep op autoriteit

• Messi staat in de reclame van Lays, dus dan zal de chips wel lekker zijn.
• Mijn zus kan zo bij de opera, dat vindt onze slager ook!
• Epke Zonderland had wereldkampioen rekstok 2010 moeten worden. Enzo Knol vond dat ook.

10. Vals dilemma

• Als je het niet eens bent met de nieuwe controles op luchthavens ben je dus voor terrorisme
•  De wetenschap kan het ontstaan van graancirkels niet goed verklaren, dus graancirkels zijn het werk van aliens. 

Jij kunt niets zeggen over dieren, jij hebt niet eens een huisdier thuis!

1. ontduiken van de bewijslast
2. bespelen van het publiek
3. persoonlijke aanval
4. vertekenen van het standpunt

Als je een beetje verstand hebt, ben je het met mij eens!

1. ontduiken van de bewijslast
2. persoonlijke aanval
3. bespelen van het publiek
4. onjuist beroep op autoriteit

Alleen een idioot vindt het fijn om in het Noorden te wonen!

1. bespelen van het publiek
2. vertekenen van het standpunt
3. onjuist beroep op autoriteit
4. persoonlijke aanval

Het klopt gewoon wat ik zeg! Lees de kranten maar!

1. persoonlijke aanval
2. vertekenen van het standpunt
3. ontduiken van de bewijslast
4. bespelen van het publiek

Hij is mijn vriend en ik heb geen vrienden die leugens vertellen.

1. persoonlijke aanval
2. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
3. bespelen van het publiek
4. cirkelredenering

1. Deze tekst bevat een argumentatie waarin een kritisch lezer een drogreden zou kunnen herkennen. Noteer de zin(nen) waarin de drogreden staat.

2 Van welk type drogreden is hier sprake?

Tekst 1 - Beschermde diersoort

De das is een beschermde diersoort die het complete treinverkeer mag stilleggen. Als oud-voorzitter van de Jeugd Natuurhistorische Vereniging ben ik een dierenvriend. Maar er zijn grenzen. De mens is ook een dier, maar niet beschermd. Als je zou optellen hoeveel mensen per jaar of per dag een oorlog in worden gestuurd als niet beschermde diersoort, dan staat dat niet in verhouding.

Bob Entrop, NRC

type drogreden: verkeerde vergelijking

Tekst 1 - Beschermde diersoort

De das is een beschermde diersoort die het complete treinverkeer mag stilleggen. Als oud-voorzitter van de Jeugd Natuurhistorische Vereniging ben ik een dierenvriend. Maar er zijn grenzen. De mens is ook een dier, maar niet beschermd. Als je zou optellen hoeveel mensen per jaar of per dag een oorlog in worden gestuurd als niet beschermde diersoort, dan staat dat niet in verhouding.

Bob Entrop, NRC

Van welk type drogreden is hier sprake?

Tekst 2 - Mooie taal, Duits

(1) De Japanse duizendknoop zoekt ‘Lebensraum’, aldus culinair journalist Joël Broekaert in Exoten zijn om op te eten. Mooie taal, Duits. Ook geweldig dat journalisten en schrijvers de taal machtig zijn, ofschoon het gebruik van ‘überhaupt’ dat nooit garandeerde. Het is een nieuwe mode: Duitse woorden her en der in een tekst gooien, alsof die meer zeggen dan de Nederlandse versie, in dit geval ‘leefruimte’.

(2) 'Am Anfang war auch Schnabel nur, das Ende einer Nabelschnur’ (Artur Schnabel, pianist 1882-1951). Bescheidenheid siert de mens.

type drogreden: overhaaste generalisatie 

Tekst 2 - Mooie taal, Duits

(1) De Japanse duizendknoop zoekt ‘Lebensraum’, aldus culinair journalist Joël Broekaert in Exoten zijn om op te eten. Mooie taal, Duits. Ook geweldig dat journalisten en schrijvers de taal machtig zijn, ofschoon het gebruik van ‘überhaupt’ dat nooit garandeerde. Het is een nieuwe mode: Duitse woorden her en der in een tekst gooien, alsof die meer zeggen dan de Nederlandse versie, in dit geval ‘leefruimte’.

(2) 'Am Anfang war auch Schnabel nur, das Ende einer Nabelschnur’ (Artur Schnabel, pianist 1882-1951). Bescheidenheid siert de mens.