H3: Water

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H3 Water

H3P1 Ijs, Water en Waterdamp

3.1.1 Je kunt de drie fasen van water herkennen in de praktijk.

3.1.2 Je kunt de drie fasen waarin water kan voorkomen beschrijven met het deeltjesmodel.

3.1.3 Je kunt met het deeltjesmodel verklaren waarom ijs en veel andere vaste stoffen een kenmerkende kristalstructuur hebben.

3.1.4 Je kunt uitleggen wat cohesie en adhesie zijn. (EXTRA)

Fasen 

• Vast 
• Vloeibaar 
• Gas

Botsende deeltjes model 

Kristalrooster 

Kristalrooster: Stapeling van moleculen van een (1) stof. Alle moleculen hebben een vaste plek. 

Microscopisch klein of centimeters groot. 

Cohesie vs Adhesie 

Cohesie: Wanneer moleculen van dezelfde stof elkaar aantrekken. (waterdruppel) 

Adhesie: Wanneer moleculen van verschillende stoffen elkaar aantrekken. (waterdruppel en suiker) 

Cohesie  vs Adhesie 

Adhesie

Aan de slag!! (10 Min)

Maak opdrachten 2 t/m 7

Werk in rust en stilte (ook niet met je buurman/vrouw)

Steek je vinger op bij vragen 

Stoor de rest niet!!

Weektaak week 42 

Lezen paragraaf 3.1 

Maken opdrachten van paragraaf 3.1 

(2B en 2H: Opdrachten 1 t/m 11) 

(2M: Opdrachten 2 t/m 9) 

*Je mag doorwerken: Lezen 3.2 maken opdrachten 1 t/m 9*

H3P2 Temperatuur 

3.2.1 Je kunt beschrijven hoe je de temperatuur van de lucht om je heen kunt meten.

3.2.2 Je kunt de onderdelen van een vloeistofthermometer benoemen.

3.2.3 Je kunt uitleggen hoe een vloeistofthermometer werkt.

3.2.4 Je kunt een digitale thermometer beschrijven.

3.2.5 Je kunt uitleggen wat het meetbereik van een thermometer is.

3.2.6 Je kunt een thermometer voorzien van een schaalverdeling in graden Celsius door gebruik te maken van het smeltpunt van ijs en het kookpunt van water.

3.2.7 Je kunt uitleggen waarom en hoe op een vliegveld snel de lichaamstemperatuur van reizigers gemeten wordt. (EXTRA)

Temperatuur meten

Met een thermometer kan je onafhankelijk van je gevoel de temperatuur meten. 

1. Vloeistofthermometer 
2. Digitaal thermometer 

Vloeistofthermometer 

De reservoir is gevuld met een vloeistof; vaak alcohol. Hieraan wordt ook een kleur aan toegevoegd.

Stijgt de temperatuur dan zet de vloeistof uit (gaat naar boven) 

Daalt de temperatuur dan krimpt de vloeistof (gaan naar beneden) 

Schaalverdeling van graden Celsius (˚C). 

Verschil tussen hoogste en laagste temperatuur--> meetbereik 

Digitaal thermometer 

Geeft de temperatuur met cijfers

Heeft geen vloeistof en geen schaalverdeling. 

Aan de slag!! (10 Min)

Maak opdrachten 1 t/m 7

Werk in rust en stilte 

Steek je vinger op bij vragen 

Stoor de rest niet!!

Weektaak week 44 

Lezen: paragraaf 3.2 

Maken opdrachten van paragraaf 3.2 

(2M: Opdrachten 1 t/m 9) 

Zelfstudie: Temperatuur meten op vliegvelden

Maken: Bijbehorende opdrachten 8 en 9

*Je mag doorwerken: Lezen 3.3 maken opdrachten 1 t/m 11*

H3P3 Veranderen van fase 

3.3.1 Je kunt de zes fase-overgangen van stoffen benoemen.

3.3.2 Je kunt beschrijven hoe de fase-overgangen van water een belangrijke rol spelen bij allerlei weersverschijnselen.

3.3.3 Je kunt met het deeltjesmodel verklaren hoe het komt dat de temperatuur een belangrijke rol speelt bij smelten en verdampen.

3.3.4 Je kunt uitleggen hoe het komt dat water krimpt bij afkoelen tot 4 °C en vervolgens weer uitzet bij verder afkoelen tussen 4 °C tot 0 °C. (EXTRA)

Fase-overgang 

Van vloeibaar water naar ijs of van vast naar gas 

• stollen: van vloeibaar naar vast;

• smelten: van vast naar vloeibaar;

• verdampen: van vloeibaar naar gasvormig;

• condenseren: van gasvormig naar vloeibaar;

• rijpen: van gasvormig naar vast;

• vervluchtigen: van vast naar gasvormig.

Fase overgang schema van moleculen 

Fase overgang schema

Condenseren 

(warme lucht --> kleine waterdruppels op koud voorwerp)

Rijpen 

(waterdamp --> ijskristallen)

Vervluchting/Sublimeren 

Ijs --> waterdamp

Ook Sublimeren genoemd. 

Ijs --> waterdamp 

Smelten/verdampen in deeltjes model 

Vaste stof:

Hoe kleiner de afstand tussen moleculen, hoe groter de onderling aantrekkingskracht tussen moleculen. 

Vloeistof -- Gas: 

Groter afstand tussen moleculen --> kleiner onderling aantrekkingskracht

Aan de slag!! (10 Min)

Maak opdrachten 1 t/m 7

Werk in rust en stilte 

Steek je vinger op bij vragen 

Stoor de rest niet!!

Weektaak week 45 

Lezen: paragraaf 3.3 

Maken opdrachten van paragraaf 3.3 

(2B en 2H: Opdrachten 1 t/m 13 -- 2M: Opdrachten 1 t/m 11) 

Zelfstudie: Water: Een uitzondering 

Maken: Bijbehorende opdrachten 

H3P4 Kookpunt en smeltpunt

3.4.1 Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.

3.4.2 Je kunt beschrijven wat het kookpunt en smeltpunt van een stof zijn.

3.4.3 Je kunt uitleggen waarom het kookpunt en smeltpunt stofeigenschappen zijn.

3.4.4 Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen

3.4.5 Je kunt in een temperatuur-tijddiagram smelt-, stol-, en kookgrafieken van een stof interpreteren 

3.4.6 Je kunt het verschil tussen een kookpunt en een kooktraject uitleggen aan de hand van een kookgrafiek in een temperatuur-tijddiagram. 

Kookpunt 

Koken: wanneer het water overal in het vloeistof verdampt en niet alleen aan de oppervlakte. 

Kookpunt: de temperatuur waar een zuivere stof gaat koken. Dit is verschillend voor elk stof. 

Smeltpunt/ Vriespunt 

Smeltpunt: de temperatuur waar een zuivere stof gaat smelten 

vb: smeltpunt van ijs is 0 graden C

Vriespunt: de temperatuur waar een zuivere stof gaat vriezen 

vb: vriespunt van water is 0 graden C 

Smeltpunt/ Vriespunt 

De Smeltpunt en Vriespunt van een mengsel is te verlagen door antivries aan toe te voegen. 

Voor sneeuw en ijs op de wegdek is dit te doen met zout. 

Dit is effectief tot een temperatuur van -8 graden.

Smelt- en stoldiagrammen 

Diagram waar de temperatuur (y-as) tegen de tijd (x-as) is uitgezet. 

Geeft de temperatuur verloop tijdens het smelt- en stolproces weer. 

Smelt- en kooktraject 

Een mengsel heeft een smelt- of kooktraject. 

Een mengsel bestaat uit meerdere stoffen die allemaal hun eigen smelt- en kookpunt hebben. 

Tijdens het opwarmen van het mengsel moet al die temperaturen aan bod komen waardoor je een traject hebt en geen punt. 

Aan de slag!! (10 Min)

Maak opdrachten (2B, 2H en2M 1 t/m 7) 

Werk in rust en stilte 

Steek je vinger op bij vragen 

Stoor de rest niet!!

Weektaak week 46 

Lezen: paragraaf 3.4 

Maken opdrachten van paragraaf 3.4 

(2B en 2H: Opdrachten 1 t/m 12 -- 2M: Opdrachten 1 t/m 11) 

Zelfstudie: Water: Kooktraject 

Maken: Bijbehorende opdrachten