Ecologie en milieu herhaling b1/tm8

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Ecologie en milieu

basisstof 1 t/m 8

Organismen 

basisstof 1

Welk(e) van de volgende factoren is/zijn biotisch?

1. predatie
2. temperatuur
3. bescherming door vegetatie
4. concurrentie

alle factoren hebben invloed op organismen

zo heeft de temperatuur invloed op de lengte van de oren van vossen.

in warmere temperaturen groeit kraakbeen sneller 

Wat staat bij een tolerantiecurve meestal op de y-as?

1. abiotische factor
2. het optimum
3. de populatiegrootte
4. voortplantingskans

vul het antwoord in op de volgende pagina

Welke tolerantie curve past bij de soort Driedoornige stekelbaars?

1. curve A
2. curve B
3. curve C
4. curve D

Populatie 

Basisstof 2

Wat is het verschil tussen mutualisme en coöperatie

1. Bij mutualisme hebben twee organismen voordeel.
2. Coöperatie is een vorm van symbiose.
3. Mutualisme betreft verschillende soorten.
4. Mutualisme komt alleen bij dieren voor.

Kan bestuiving als parasitisme, mutualisme of als commensalisme beschouwd worden?

1. mutalisme
2. commensalisme
3. parasitisme

Een soort is een invasieve exoot als deze..

1. ..uit het buitenland komt.
2. ..uit een ander leefgebied komt en zich in het nieuwe gebied voortplant.
3. ..bestaande soorten bejaagt.
4. uit een ander leefgebied komt en zijn nieuwe ecosysteem verstoort.

Wat kan een reden zijn dat een populatie tijdelijk onder zijn draagkracht door schiet?

1. overbejaging
2. klimaatverandering
3. verstedelijking van de omgeving

Welke van de volgende factoren is geen dichtheidsafhankelijke factor

1. ziekte
2. predatie
3. voedselschaarste
4. klimaatverandering

Ecosystemen

basisstof 3

Bij welk voorbeeld horen deze groepen organismen?

planten en cyanobacteriën

dieren

bacteriën en schimmels

Consumenten

Producenten

Reducenten

Sleep de onderstaande processen naar de juiste plaats in het energiestroomschema

Het voedselaanbod 

Energieverlies via ontlasting

Deel van de energie gebruikt voor vastleggen biomassa

Deel van de energie dat opgenomen wordt in het lichaam van een organisme

Deel van het voedselaanbod dat niet wordt gegeten 

Energieverlies door dissimilatie  

Veranderende ecosystemen

Basisstof 4

Als natuurgebieden behouden moeten worden zoals ze zijn, moeten gebieden worden beheerd. Hiernaast zie je daar een voorbeeld van. Door vlakke gebieden te begrazen voorkom je successie en blijft het gebied als zodanig behouden.
Welke van de volgende redenen is of zijn juist om het gebied te begrazen?

1. door begrazing groeien er minder grote planten. Hierdoor is er meer zonlicht voor kleinere plantensoorten
2. door begrazing krijgen andere plantensoorten meer kans omdat er minder concurrentie is
3. door begrazing blijft het gebied behouden waardoor het als recreatiegebied kan worden gebruikt

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire successie?

1. Bij primaire successie zijn alleen producenten betrokken, de consumenten verschijnen pas bij secundaire successie
2. Primaire successie start op kale rots, secundaire successie start met vruchtbare grond
3. Primaire successie gaat door gebrek aan concurrenten veel sneller dan secundaire successie
4. Primaire successie verloopt ongestoord, secundaire successie kent een sub-climax als eindstadium

Pioneersecosysteem

Climaxecosysteem

Sterk wisselende bodem

Kleine diversiteit aan soorten organismen

Een eenvoudig voedselweb

De productie is gelijk aan de afbraak

De kringlopen zijn gesloten

Vegetatie bestaat uit meerdere lagen

Meerjarige planten en 1 jarige planten

Een geringe Biomassa

Grote diversiteit aan organismen

Kringlopen

Basisstof 5

Wie kan stikstof uit de lucht halen?

1. mensen
2. bacteriën
3. planten
4. dieren

Wat neemt een plant op uit de stikstofkringloop

1. nitriet
2. stikstofgas
3. nitraat
4. ammoniak

Stikstofcrisis: Door wel proces wordt de meeste stikstof (ammoniak of stikstofoxide) uitgestoten?

1. Door vliegverkeer
2. Door landbouw
3. Door fabrieken
4. Door auto's

deze examenvraag komt eraan

In het jaar voordat Anouk een akker gaat gebruiken voor de teelt van quinoa, laat ze er vlinderbloemige planten op groeien. Vlinderbloemige planten bezitten wortelknolletjes waarin knolletjesbacteriën leven. Door deze planten onder te ploegen, komt er uiteindelijk meer NO3 – in de bodem.

Vier processen uit de stikstofkringloop zijn:

1 ammonificatie door rottingsbacteriën

2 nitrificatie door nitrietbacteriën en nitraatbacteriën

3 stikstofassimilatie door vlinderbloemige planten

4 stikstoffixatie door knolletjesbacteriën

2p 40 In welke volgorde vinden deze processen plaats op de akker zodat

uiteindelijk NO3- beschikbaar is voor quinoa? Noteer in de juiste volgorde. 

1 ammonificatie door rottingsbacteriën
2 nitrificatie door nitrietbacteriën en nitraatbacteriën
3 stikstofassimilatie door vlinderbloemige planten
4 stikstoffixatie door knolletjesbacteriën

2p 40 In welke volgorde vinden deze processen plaats op de akker zodat
uiteindelijk NO3- beschikbaar is voor quinoa? Noteer in de juiste volgorde.

1. 4,3,1,2
2. 3,4,1,2
3. 1,2,3,4
4. 2,3,4,1

Eten van energierijk plantaardig voedsel
Dissimilatie door dieren
Afbreken van dode dieren door schimmels en bacteriën
Vorming van fossiele brandstoffen
Dissimilatie door schimmels en bacteriën
Fotosynthese
(Voortgezette) assimilatie door planten
Verbranding van fossiele brandstoffen
Afbreken van dode planten door schimmels en bacteriën

Sleep de nummers naar de juiste zin in de tabel:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Voedselproductie 

Basisstof 7

bestudeer deze afbeelding

Waardoor is een trofisch niveau hoger altijd kleiner dan een trofisch niveau lager?

1. er treed energieverlies op door dissimilatie
2. energieverlies door onverteerde resten
3. doordat niet alles gegeten wordt.
4. er treed energieverlies op door assimilatie

Hoe heet het proces waarbij de gifstoffenconcentratie toeneemt bij elke stap van een voedselketen?

1. resistentie
2. persistentie
3. accumulatie
4. eutrofiëring

Laagveenplas - oefenvragen

In een laagveenplas kamt men met gering doorzicht, gebrek aan ondergedoken waterplanten en  een gering aantal vissoorten. Het geringe doorzicht ontstaat door opgewerveld slib en algen. Dat slib wervelt op door de wind en door wroetende brasems (een vissoort). Doordat de brasem veel watervlooien eet, neemt ook de algengroei toe. Dat het water in deze laagveengebieden ooit troebel is geworden,  heeft te maken met door de mens veroorzaakte eutrofiëring van het water.

deze vragen komen eraan:

1. Wat is een omschrijving van het begrip 'eutrofiëring'?

2. Hoe kan eutrofiëring leiden tot vermindering van het doorzicht?

Wat is een omschrijving van eutrofiëring?

1. het voedselrijker worden van het grondwater
2. het voedselarmer worden van het grondwater
3. het voedselrijker worden van het oppervlakte water
4. het voedselarmer worden van het oppervlakte water

Hoe kan eutrofiëring leiden tot vermindering van het doorzicht?

1. er ontstaat meer slib
2. er ontstaat algenbloei
3. de mineralen maken het water troebel
4. er komen met waterplanten bij

antwoorden laagveenplas

1. Eutrofiëring (of vermesting) betekent letterlijk 'goede voeding'. In de biologie spreken we van eutrofiëring als er een teveel aan voedingsstoffen aanwezig is. Meestal treedt dit in water op, als gevolg van uitspoeling van (kunst)mest. Via het grondwater kan het dan ook in het oppervlakte water terecht komen. Het gevolg is o.a. overmatige algengroei.

2. Door eutrofiëring neemt de algengroei toe (en vermindert het doorzicht) (1p)

Energie

basisstof 8

Broeikaseffect

Versterkte broeikaseffect

Het blijft even warm op aarde

Het wordt warmer op aarde

De zeespiegel blijft gelijk

De zeespiegel stijgt en zorgt voor overstromingen

Er blijft genoeg ijs voor de dieren op de polen

Het ijs op de polen smelt en ijsberen en pinguïns sterven uit

Welke van de volgende verschijnselen zijn de oorzaak van het versterkte broeikaseffect? Let op: meerdere antwoorden zijn juist. 

De hoeveelheid koolstofdioxide in de lucht stijgt.

Het waterpeil van de Noordzee is gestegen.

In Nederland regent het steeds vaker.

Steeds meer mensen op aarde gebruiken energie.

1

2

4

3