18e eeuw

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

achttiende eeuw 

rococo vs neoclassicisme

16e eeuw

renaissance 

wedergeboorte klassieke oudheid; invloed op inhoud en vorm

streven naar realisme (perspectief, anatomie) en harmonie (perfecte verhoudingen!)

klassiek theater en intermezzi's

Italiaanse vorstenhoven

17e eeuw

barok, 

klassiek met technische perfectie met expressie van emoties en dynamiek

contrareformatie

opera en professionalisering ballet

Vorstenhuizen

18 eeuw - eeuw van tegenstellingen

rococo vs neoclassicisme

Rococo

Lodewijk XV-stijl

beeldende kunst, bouwkunst en muziek

variatie op de barok, maar dan meer speels en elegant

fête galante

schilderijen tonen flirterige scenes, niet geheel conform de realiteit

adel trouwde nooit uit liefde

gewone volk had geen geld/tijd voor die 'onzin'

Fragonard - De Schommel 

Watteau- 

Le Rendezvous de chasse

In de bouwkunst komen de pastelkleuren van de schilderijen terug.

Daarnaast het gebruik van zeer veel decoratie, vaak in schelpvorm 

Bedevaartskerk Wies

Rococo is populair onder de lage adel en rijke burgers. Zij wonen in (stads)paleizen met elegante interieurs. 

Kamerconcerten passen perfect bij hun leefstijl. Voorheen was live muziek enkel weggelegd voor vorsten, maar nu werd deze luxe ook toegankelijk voor rijke adel en burgers.

Bach schrijf bijv. 6 Brandenburgse concerten voor de markgraaf van Brandenburg

Bach wordt gerekend tot de Barok en halverwege de 18e eeuw sluit zijn werk niet meer helemaal aan bij de smaak van adel en de rijke burgers. Er ontstaat er een muziekstijl die meer bij de rococo past; style galante

Vergelijk het kamerconcert van Bach met style galante van Scarlatti. Noem twee verschillen.

Neo-classicisme

terugkeer naar de klassieke oudheid

nadruk op rationaliteit, logische kunst volgens regels

sluit aan bij de Verlichting

kennis komt voort uit logisch nadenken en waarneming (rationalisme en empirisme)

neo-classicisme 

schilderkunst

nadruk op lijn en vorm; kleur sfeer zijn ondergeschikt

zeer precieze weergave

Ingres - Zeus en Thetis

Ingres - Mme Moitessier

Thetis, zowel Poseidon als Zeus waren verliefd op haar. Maar toen kwam de voorspelling: Thetis zou een zoon baren die machtiger was dan zijn vader. De goden lieten huwen met koning Peleus. Thetis wil niet en verandert in heel veel verschillende vormen. Maar uiteindelijk vindt de koning haar toch en het huwelijk gaat door. 

De zoon die geboren wordt: Achilles

David - De Eed van de Horatii

Romeinse mythologie, de broers Horatii zweren hun vader in aanloop van een gevecht met een vijandelijke familie, óf we winnen óf we sterven in de strijd

neoclassicisme

beeldhouwkunst

geinspireerd op beelden uit de klassieke oudheid

glad, gepolijst en vaak frivool van karakter.

Canova - Amor en psyche

Godin Venus is jaloers op de knappe vriendin (Psyche) van haar zoon (Amor). Ze stuurt Psyche erop uit om een waardevolle schoonheidszalf op te halen uit de onderwereld. De zalf is eigendom van Proserpina, de godin van de onderwereld. De zalf zal als het goed is Venus weer superieure schoonheid geven. Venus waarschuwt Psyche om op de terugweg vooral niet in de doos te kijken, waar de kostbare zalf in zit. Het laat zich raden... van pure nieuwsgierigheid doet het meisje het toch. Op het moment dat ze kijkt valt ze direct ter plekke in een diepe slaap. Gelukkig bezit Amor de macht om haar met zijn kus uit haar duivelse slaap te doen ontwaken. Het beeld laat het moment zien waarop hij zijn geliefde weer tot leven wekt.

Neoclassicisme

architectuur

ook hier terugkeer naar de klassieke oudheid met eenvoudige, heldere ontwerpen

grote belangstelling voor de klassieke oudheid leidde tot opgravingen bij bijvoorbeeld Pompeï 

Boullee - monument voor Isaac Newton

Ledoux - Rotonde de la Villette

Nero Domus Aurea door Piranesi

in de romantiek bleef het niet bij grote belangstelling in de klassieke oudheid, de belangstelling voor de algehele geschiedenis nam enorm toe

Ballet

In de 17e eeuw had ze vooral een ondersteunende functie, als een onderdeel van een ballet-komedie of een ballet-opera

In de 18e eeuw wordt ballet zelfstandig in de vorm van handelingsballet

Met ballet wordt een compleet verhaal verteld, om het verhaal te vertellen wordt de dans ondersteund door pantomime. Natuurlijke expressie wordt belangrijk, maskers en kostuums worden in de ban gedaan

nog toevoegen:

Weense klassieken, Mozart en le Nozze di Figaro

Mattheuspassion van Bach, met opdracht

in de 18e eeuw worden steeds meer instrumenten ontwikkeld

heel belangrijk: ontwikkeling van piano

Grote symfonie orkesten ontstaan en voor deze orkesten worden concertzalen gebouwd 

Ook hier worden de adel en de rijke burgers dus belangrijk

De Weense Klassieken

Wenen = muzikale hoofdstad van Europa (vanuit Wenen rondreizen!)

klassiek = heldere vormgeving, minder contrasten, meer harmonie, bijna alleen absolute muziek

streven naar evenwicht past heel goed bij neoclassicisme

Hadyn, Mozart en Beethoven

Le Nozze di Figaro

Mozart

bewerking van Le Mariage de Figaro, een Frans toneelstuk met veel kritiek op de standenmaatschappij. Vanwege de kritiek ook verboden in Wenen

Maar Mozarts versie mag wél, hoewel het publiek niet echt enthousiast is...

Het huwelijk van de graaf en gravin Almaviva is in een hopeloze crisis beland. De gravin voelt zich eenzaam en verlaten. De graaf heeft zijn zinnen gezet op Suzanne, de kamermeid van de gravin, en probeert haar te verleiden. Suzanne is de vrouw van de Figaro, de bediende van de graaf. Met list en bedrog wordt geprobeerd de hitsige graaf een loer te draaien. De komedie gaat zelfs zó ver dat de gravin zich vermomd als het kamermeisje. De gravin wint de slag en de dag van kwelling en dwaasheid eindigt in een ‘en ze leefden nog lang en gelukkig.’

maar niet alleen Mozart onderschrijft de ideeën van de Franse revolutionairen.

Ook Beethoven is een voorstander van de Franse Revolutie. 

Hij draagt zelfs zijn derde symphonie op aan Napoleon.

Maar dan kroont Napoleon zichzelf tot keizer 

en schrapt Beethoven zijn naam van de symfonie.

het publiek is geschokt; Beethoven rekt de mogelijkheden behoorlijk op om enorm veel gevoel uit te drukken